Sámediggeráđđi lea duđavaš, go Meavkki orohat ja Oskala siida, Suodjalushuksehus ja Eanansuodjalusa fámut leat eaktodáhtolaččat soahpan molssaevttolaš sajis ovttastahttit Meavkki ja Arvenjárgga báhčin- ja hárjehallanguovlluid.
Almmuhan
Kuhmunen, John-Marcus.
Maŋumustá rievdaduvvon 21.09.2006
- Mii leat hui movtta go soahpamuš sihkkarastá nana boazodoalu guvlui, muhto oaidnit ahte Suodjalushuksehus ii šat dál áitte bággolonistit Meavkki ja Arvenjárgga guovllu sámi vuoigatvuođaid. Dat nanne Sámedikki prinsihpalaš oainnu dan hárrái, ahte sámi vuoigatvuođaid viiddis bággolonisteapmi rihkku álbmotrievtti, ráđđelahttu Randi Skum dadjala.
Sámediggeráđđi lea ovdal cealkán hui kritihkalaš oainnuid daid soahpamušaid hárrái, maid doaibmabijuid lágideaddjit dahket boazodoalliiguin. Badjeolbmot fertejit máŋgii válljet jogo vuolláičállit soahpamuša dahje diktit ášši čovdojuvvot árvvoštallamiin, mas lea sakka stuorát vejolašvuohta táhpet, go jos dahká soahpamuša. Dakkár áššiid oktavuođas badjána gažaldat sáhttetgo badjeolbmot soahpamušaiguin luohpat guohtomiin – maid sii hálddašit kollektiiva sámi vuoigatvuođaid vuođul. Dasa lea oktavuođas maiddái boahtte buolvvaid vuoigatvuohta bargat boazodoaluin. Nubbi bealli áššis lea ahte orohaga ovttaskas siiddat dahket sierra soahpamušaid doaibmabijuid lágideaddjiiguin, ja dan láhkai vuvdet sámi vuoigatvuođaid ja eatnamiid, maidda maiddái nuppiid orohagain/siiddain soitet leat vieruiduvvan vuoigatvuođat.
- Sámediggeráđđi ii áiggo ovddalgihtii dadjat mo soahpamuš meannuduvvo Suodjalusdepartemeantta ja Sámedikki ráđđádallamiin Meavkki ja Arvenjárgga báhčin- ja hárjehallanguovlluid ovttastahttimis. Sámediggeráđđi hálida dattetge čujuhit dasa, ahte ieš soahpamuš lea dohkálaš, jos dat vuođđuduvvá álbmotriektái. Sámediggeráđi beales mii hálidit deattuhit ahte Sámediggi bidjá vuođđun álbmotrievtti eavttu, man mielde álgoálbmoga ii sáhte duvdit eret iežas guovlluin, earret jos lea gažaldagas erenoamáš dilli, mas lea viiddis nationála beroštupmi, Skum dadjala. Jos ja go suodjalus ii šat dárbbaš guovllu, dat galgá máhcahuvvot sámi geavahussii, Skum cealká.
- Oppalašvuođa vuođul Sámediggi eaktuda ahte stuorát doaibmabijut eai dahkko ovdalgo vuoigatvuođat leat ollásit identifiserejuvvon ja ovdalgo areálasuodjalannjuolggadusat leat fámus. Das lea oktavuohta dainna, ahte ollu guovllut eai leat vel identifiserejuvvon, ja daid ferte guorahallat ovdalgo daidda sáhttá álggahit makkárge doaibmabijuid. Finnmárkkus sierra kommišuvdna ja duopmostuollu identifiserejit geavahan- ja oamastanvuoigatvuođaid. Finnmárkku olggobeale guovlluid hárrái Sámediggi vuordá Sámi vuoigatvuođalávdegotti loahppajurdagiid. Sámediggi eaktuda danin ahte sámi guovlluide, maid sámi vuoigatvuođaid leat guorahallamin, eai álggat doaibmabijuid, Skum loahpaha.