Sámi kulturmuitosuodjalusa doarjjanjuolggadusat

Njuolggadusat leat juhkkon guovtti oassái. I. oasis leat Stáhta ekonomiijastivrenmearrádusaid ođđa ”galget-gáibádusat”. II. oasis leat eará bealit.
I OASSI

1 Ruhtageavaheami ulbmilat

Váldoulbmil lea veahkehit suodjalit sámi kulturmuittuid ja kulturbirrasa dainna lágiin ahte váikkuhit nannet sámi kultuvrra ja identitehta.

2 Gáibádusat ulbmiliid juksamii

Sámediggi áigu iskat leat go doarjjaoažžut čađahan daid doaibmabijuid, maidda sii leat ožžon doarjjaruđaid. Sámediggi muitala dieđihangáibádusaid birra juolludusreivves.

3 Juolludaneavttut

Sámediggi mearrida jahkásaččat ulbmiliid, strategiija ja doaibmabijuid bušeahtastis. Bušeahttamearrádus mearrida doarjjaortnega bajimuš vuoruhemiid. Sámedikki deaŧalaš vuođđoprinsihppan galget leat máŋggabealatvuohta, dásseárvu ja ollislaš perspektiiva.

Doarjja addo earret eará sámi visttiid divodemiide sámi báikegottiin, maidda sámit servet, sámi kulturmuittuid registreremii ja kulturmuitosuodjaleami plánemii jna. Doarjja galgá juhkkot ohcamiid vuođul, geahča II. oasis maid ohcan galgá siskkildit.

Sámedikki doarjjastivra sáhttá mearridit lassi doarjjaeavttuid. Eavttut galget dávistit ruhtageavaheami ulbmilii.

4 Čuovvoleapmi ja dárkkisteapmi

Doarjjaoažžut galget sáddet raportta Sámediggái. Dán raporttas galgá oidnot ahte doaibmabidju/prošeakta lea čađahuvvon, jos plánas lea spiehkastuvvon de galgá čilget mii lea rievdan plána ektui ja manne plána ii leat čađahuvvon, čilgehus movt ruđat leat geavahuvvon (rehketdoalločilgehus) ja leago prošeakta lihkostuvvan vai ii, nu ahte prošeavttain sáhttá gávdnat buriid ja heajos vásihusaid main sáhtášii leat ávki earáide. Sii geat ožžot doarjaga badjel 60 000 ruvnno galget buktit revisora duođaštan rehketdoalu.

Go doarjjasubmi mákso máŋgga oasis, de galgá doarjjaoažžu sáddet raportta mas oidno mii dán rádjai lea dahkkon, ja dávista go prošeakta ohcamii. Spiehkasteapmi čilgejuvvo. Dát raporttat galget leat vuođđun doarjaga máksimii doarjjaoažžui. Guokte olbmo galget vuolláičállit raportta.

Sámedikki raporttaid dárkkisteami vuođđun lea riska- ja mávssolašvuođaárvvoštallan.

5 Árvvoštallan

Doarjjaruđaid deaŧaleamos boađusdárkkástus dahkko árvvoštallamiin. Doarjjaortnegat galget árvvoštallot jeavddalaččat ja galget heivehuvvot iešguđet doarjjaortnegii.

Departemeanta ja doarjjahálddašeaddji galget bearráigeahččat ahte čađahuvvojit árvvoštallamat vai oaidná leat go doarjjaortnegat beaktilat resursageavaheami, organiserema ja mearriduvvon ulbmiliid ektui, geahča Stáhta ekonomiijastivrenmearrádusaid 6.5 kap.

Dásseárvoláhka, 1a § Plikt til å arbeide for likestilling (geatnegasvuohta ovddidit dásseárvvu), geatnegahttá almmolaš eiseválddiid árjjalaččat ja ulbmillaččat ovddidit dásseárvvu sohkabeliid gaskkas buot servodatsurggiin. Árvvoštallan galgá čilget lea go, dahje man muddui lea vealaheapmi ja vejolaš vealaheamit almmáiolbmuid ja nissonolbmuid gaskkas.

II OASSI

6 Almmuheamit

Ortnega galgá almmuhit nu ahte juksá ulbmiljoavkku (media, Sámedikki ruovttusiidu). Almmuhusat galget uhcimusat válddahallat doarjjaortnega ulbmila, juolludaneavttuid, makkár dieđuid ohcci ferte almmuhit ohcamis ja ohcanáigemeari.

7 Gáibádusat ohcama sisdollui ja hápmái

Doarjja doarjjaortnegis addo ohcama vuođul. Ohcamis galgá boahtit ovdan ohcci namma ja čujuhus, telefon- ja fáksanummir, e-poastačujuhus, organisašuvdnanummir (vejolaččat heagganummir), prošeavtta ulbmil ja masa bohtosat galget geavahuvvot, prošeaktaovddasvástideaddji ja miellbargiid vásihusa ja duogáža čilgen, ohcansubmi ja bušeahtta, ovdánanplána, gollomeroštus ja ruhtadanplána. Ohcan galgá čállot sierra ohcanskovvái ja sáddejuvvot ovdal almmuhuvvon áigemeari.

8 Áššemeannudeapmi ja guoddalusmeannudeapmi

Doarjja addo ohcamiid vuođul. Sámedikki doarjjastivra sáhttá fápmudit ohcanmeannudemiid Sámedikki hálddahussii. Juolludanmearrádusat galget leat čálalaččat duođaštuvvon. Juolludus galgá duođaštuvvot juolludusreivviin, mii sáddejuvvo iešguđet vuostáiváldái. Juolludusreivves galget boahtit ovdan dat gáibádusat, mat bohtet ovdan Stáhta ekonomiijastivrenmearrádusaid 6.3.3 čuoggás.

Guoddalusmeannudeapmái gusto guovvamánu 10. b. 1967 mannosaš hálddahusláhka. Eaŋkilmearrádusaid sáhttá guoddalit doarjjastivrii dahje dasa, geasa doarjjastivra lea fápmudan válddi. Jus doarjjastivra ii rievdat álgoálgosaš eaŋkilmearrádusa, de ášši manná Sámediggeráđđái loahpalaš guoddalusmeannudeapmái.

9 Máksin ja ruovttoluottamáksin

Doarjjasubmi mákso dađistaga go doarjjaoažžus lea dárbu máksit goluidis. Gitta 70% doarjagis sáhttá máksit ávžžuhusa mielde go duođaštuvvo ahte prošeakta lea álggahuvvon, ja loahpparuhtadeapmi lea duođaštuvvon. Maŋimuš oassi mákso dalle go prošeakta lea čađahuvvon ja go prošeaktaraporta ja rehketdoallu leat sáddejuvvon Sámediggái.

Jus doarjjaoažžu ii sádde raportta nugo eaktuduvvon juolludusreivves, addá boasttu dieđuid, doarjja ii leat geavahuvvon juolludusa áigumuša mielde, dahje jus lea mákson menddo stuorra doarjja, sáhttá Sámediggi gáibidit doarjaga ruovttoluotta máksot. Jus doarjjaoažžu dakkár oktavuođain ii mávsse ruovttoluotta ruđaid, de sáhttá Sámediggi árvvoštallat rievtti bokte gáibidit dan mii lea báhcán buorrin.

10 Bajimuš dárkkástus

Sámediggi galgá ásahit dohkálaš ja ávkkálaš doarjjahálddašanvuogádaga, mii sihkkarastá reivttes áššemeannudeami dan rájes go ohcan joavdá dassážiigo buot lea máksojuvvon.

Riska- ja mávssolašvuođaárvvoštallamiid vuođul galgá Sámediggi dárkkistit ahte doarjjahálddašeapmi doaibmá kvalitatiivvalaččat nu go galgá.

Departemeanttas lea ovddasvástádus geahččat bearrái ahte Sámedikkis lea doarjjahálddašanvuogádat, mii dávista ekonomiijanjuolggadusaide, ja ahte njuolggadusat čuvvojuvvojit.

Juolludannjuolggadusaid 17. § mielde sáhttá Sámediggi, departemeanta ja Riikkarevišuvdna dárkkistit geavahuvvojit go ruđat eavttuid mielde.
Almmuhan John-Marcus Kuhmunen. Vuosttaš geardde almmuhan 02.12.2005