Sámedikki presideanta Egil Olli dadjá ahte su diehtu ONa váldočállái Ban Ki-moon lea ahte álgoálbmogat miehtá máilmmi dál vásihit dálkkádatrievdamiid birasroassun.
Eamiálbmogiidda čuhcet dálkkádatrievdamat buot ovddimusat ja garrasepmosit go mii eallit luonddus ja ávkkástallat luonddu riggodagaiguin.
-Ovtta boares sátnevádjasis daddjojuvvo ahte dalle go jiekŋa lea rašši fertet mannat johtilit. Ja dálhan mii leat diekkár dilis. Dál lea hoahppu oažžut sadjái geatnegahtti soahpamušaid geahpedan dihte CO2 luoitimiid áibmui, dadjá Olli.
-Mii vuordit ahte stáhtat ja eará mearrideaddji eiseválddit oidnet duohtavuođa ja ahte dahkkojuvvošii gudneáŋgiris dálkkádatsoahpamuš Københámmanis juovlamánus. Mii jáhkkit ahte sihke ON, eaktodáhtolaš organisašuvnnat ja álgoálbmogat váikkuhit dan ahte nu dáhpáhuvašii.
Diehtun lea ahte álgoálbmogat miehtá máilmmi oidnet dál dálkkádatrievdamiid dálkkádatroassun. Dálkkádatrievdamat čuhcet ovddimusat álgoálbmogiidda, midjiide dat vuosttamužžan ja eanemusat čuohcá dannego mii eallit luonddus ja ávkkástallat dainna.
Olli dadjá ahte álgoálbmogat dieđusge maid háliidit giccudit dálkkádatrievdamiid vuostá. Álgoálbmogiid njunuščoahkkima julggaštusas Anchorages cuoŋománus 2009 daddjo earret eará ahte álgoálbmogat háliidit oahpahit sin árbevirolašmáhtolašvuođa luonddu birra dáistalan dihte dálkkádatrievdamiid vuostá. Muhto, mii háliidit dattetge muittuhit ahte heivehandoaibmabijut ja váidudeaddji doaibmabijut dálkkádatrievdamiid oktavuođas eai galgga čađahuvvot eamiálbmogiid sávaldagaid vuostá.
-Mii eat ovdamearkka dihte fuolaše mearihis ollu čáhcefámu ja bieggamillopárkkaid min guovlluide. Dán lágan váidudeaddji doaibmabijuid ferte plánet konsultašuvnnaid bokte guoskevaš álgoálbmogiiguin, ja álgoálbmogiid vuoigatvuođat galget árvvus adnojuvvot.
Šaddá dálkkádatparadoksa jos geafes riikkat ja álgoálbmogat, mat goappašagat hui unnán leat sivalaččat dálkkádatrossui, galget guoddit daid stuorámus nođiid dan oktavuođas go dálkkádatdoaibmabijut plánejuvvojit ja čađahuvvojit. Birasriekti ferte dán oktavuođas geahčaduvvot olmmošvuoigatvuođaid olis. Álgoálbmogiidda mearkkaša dát earret eará dan ahte mii searvvahuvvot plánaproseassaide dálkkádatdoaibmabijuid oktavuođas.
Danne bivddán ON váldočálli Mr Ban Ki-moon doalvut dán álgoálbmotperspektiivva ságastaladettiinis máilmmi stáhtaiguin dálkkádatrievdamiid birra.
Sámedikki oktavuohtaolmmoš Svalbárddas lea Jon Petter Gintal. +47 997 74 848.