Sámediggi lea ovddit mearrádusaid bokte ođđa minerálalága hárrái ovddidan gáibádusa ahte galgá láhččojuvvot dilli nu ahte sámi beroštusaide ja báikegottiide sihkkarastojuvvo govttolaš oassi dan árvoháhkamis maid mineráladoaibma buvttiha.
Sámediggi lea dien oktavuođas čujuhan erenoamážit ILO-konvenšuvnna 169 artihkkalii 15. Dan láhkaásahusas maid departemeanta dál evttoha evttohuvvo eanaeaiggátdivat loktejuvvot 0.5 proseanttas 0.7 prosentii.
Sámediggeráđđi oaivvilda ahte dat aliduvvon eanaeaiggátdivat, mii lea gáržžiduvvon dihto eanaeaiggádii Finnmárkkus, ii leat daid geatnegasvuođaid dohkálaš čuovvoleapmi mat stáhtas leat artihkkala 15 nr. 2 mielde.
Artihkkala duogážin lea ahte álgoálbmogat galget oažžut oasi ávkkis daid minerálaid roggama oktavuođas maid stáhta čuoččuha iežas oamastit. Nuppiiguin sániiguin daddjojuvvon de galgá dán lágan roggamiid oktavuođas juohkit ávkki govttolaččat stáhta ja álgoálbmoga gaskka.
Sámediggeráđis lea dat áddejupmi ahte artihkal 15 ii guoskka dušše stáhta geatnegasvuhtii dohkkehit bajiduvvon eanaeaiggátdivada Finnmárkkus. Artihkal 15 guoská maiddái gáibádussii stáhta eiseválddiide ahte sihkkarastit dan ahte minerálalága bokte dohkkehuvvo stuorát oassi dan árvoháhkamis mii sáhttá boahtit minerálaroggamis, ja dat galgá boahtit buorrin sámi guovlluide guhkes áiggi bargosajiid dáfus ja infrastruktuvrra nannema ja servodathuksema bokte.
Go evttohusas ii váldojuvvo dát vuhtii, de lea Sámediggeráđđái váttis oaidnit ahte dát livččii ILO-konvenšuvnna áigumušaid dohkálaš čuovvoleapmi.
Sámediggi mearkkaša ahte ii leat movtge árvvoštallojuvvon makkár eavttuid galgá bidjat vuođđun bajiduvvon eanaeaiggátdivadis Finnmárkkuopmodahkii (FeFo).
Departemeanta čállá gulaskuddancealkámušastis ahte: "... blant annet har lagt vekt på at nivået må være slik at det fortsatt skal være attraktivt å investere mineraldrift i Finnmark"(...earret eará lea deattuhuvvon ahte ferte ain bissut dan dásis ahte mineráladoaibma geasuhivččii investeremiid Finnmárkkus). Makkár eará bealit leat deattuhuvvon, eai boađe ovdan. Evttohussii ii leat makkárge meroštallanvuođđu dahje vásihuslogut geavahuvvon. Dasto oaivvilda Sámediggeráđđi čielgasit ahte departemeanta livččii galgan viežžat vásihusaid eará riikkain das makkár ávkki álgoálbmogat leat ožžon mineráladoaimmas.
Sámediggeráđđi fuomášuhttá ahte láhkaásahusa mearrideapmi minerálalága § 58 mielde mii guoská bajiduvvon eanaeaiggátdivadii ii galgga dahkkojuvvot dan dihte vai minerálalága sáhttá bidjat fápmui. Minerálalága § 58 lea bákteruvkelága § 42 viidáset fievrrideapmi mii bođii fápmui finnmárkkulága mearrideami oktavuođas 2005:s. Dán lágan mearrádus lea nappo guhká guston almmá ahte dasa livččii mearriduvvon láhkaásahus. Sámediggeráđđi čuoččuha ahte dál ii lea makkárge ruvkedoaibma stáhta minerálaid ektui Finnmárkkus mainna sáhtášii vuođustit ahte láhkaásahusas livččii hui hoahppu.
Loahpas šálloša Sámediggeráđđi dan go ođđa minerálaláhka dáinna deavdda láhkaásahusain ii duste dan sávaldaga mii Sámedikki lea oažžut dakkár láhkaaddima man vuođul sáhtášii ávkkástallat minerálaresurssaiguin árbevirolaš sámi guovlluin dainna lágiin ahte buot beliin livččii dárbbašlaš plánenvejolašvuohta. Go láhka ii atte dán lágan vejolašvuođa, de lea Sámediggeráđi mielas deaŧalaš čuovvolit dán ášši sihkkarastin dihte plánenvejolašvuođa ja báikkálaš árvoháhkama. Danne lea ovddit Sámediggeráđđi, ja dat lea geardduhuvvon dán Sámediggeráđi álggahanjulggaštusas, dieđihan ahte ovddida ođđa ášši Sámediggái ollislaš minerálapolitihka hárrái.