Olmmošvuoigatvuođaráđđi ásahuvvui ON váldočoahkkimis 2005:s. Dát ráđđi bođii Olmmošvuoigatvuođakomišuvnna sadjái, mas jagi 1946 rájes jagi 2005 rádjai lei váldoovddasvástádus ON olmmošvuoigatvuođa barggus. Ráđđi oktiiordne ja ovddida ON olmmošvuoigatvuođabarggu, ja ráđđe ollu unnit komiteaid main lea erenoamáš ovddasvástádus sierra váimmusvuoigatvuođain.
EMRIP lea ON Álgoálbmotvuoigatvuođaid áššedovdimekanisma ja dat ásahuvvui 2008:s ON olmmošvuoigatvuođaráđi bokte. EMRIP ásaheami duogážin lea ON Álgoálbmotjulggaštus, mii mearriduvvui čakčamánu 13. b. 2007. Áššedovdijoavkkus leat vihtta lahtu ja dat buktá Olmmošvuoigatvuođaráđđái áššiid mat gusket álgoálbmogiidda.
EMRIP lea ožžon mandáhtas ON Olmmošvuoigatvuođaráđis ovddidit álgoálbmogiid vuoigatvuođaid beassat searvat mearrádusproseassaide. Dát fáddá meannuduvvui EMRIP goalmmát sešuvnnas suoidnemánu 12. - 16. b. 2010. Sešuvnna, mii dalle dollojuvvui boađusin lei gaskaboddosaš raporta, mii vuođđuduvvá árvalusaide maid áššedovdimekanisma oaččui álgoálbmogiid ovddasteddjiin ja stáhtalaš delegašuvnnain goalmmát sešuvnnastis. Dát gaskaboddosaš raporta čalmmustuvvui čakčamánu 21. b. dán jagi Olmmošvuoigatvuođaráđđái EMRIP jođiheaddji Jose Carlos Morales bokte.
EMRIP áigu buktit loahpalaš raporttas Olmmošvuoigatvuođaráđđái 18. sešuvnnas jagis 2011.
Dákko sáhtát lohkat eanet ON álgoálbmotbarggu birra.
Sámediggi guldaluvvui
EMRIP goalmmát sešuvnnas suoidnemánus 2010 buvttii Sámediggi árvalusaid álgoálbmogiid vuoigatvuođaide beassat searvat mearrádusproseassaide. Sámediggi dovddahii dalle ahte konsultašuvdnariekti galgá heivehuvvot láhkaaddima bokte nationála dásis.
Raporttas mii ovddiduvvui Genèvas čakčamánu 21. b. váldojuvvojedje Sámedikki árvalusat vuhtii. Konsultašuvnnaid ektui rávvii EMRIP Olmmošvuoigatvuođaráđi ávžžuhit stáhtaid čađahit dohkálaš doaibmabijuid nugo láhkaaddima álgoálbmotjulggaštusa 38. artihkkala ektui.
Erenoamášdieđiheaddji áigu fokuseret fitnodagaid ovddasvástádusa álgoálbmogiin
Raporttastis Olmmošvuoigatvuođaráđđái čilgii erenoamášdieđiheaddji James Anaya makkár doaimmaid son, mandáhtas vuođul, lea čađahan dan nuppi jagis go lea leamaš ON álgoálbmogiid erenoamášdieđiheaddjin.
Erenoamášdieđiheaddji čujuhii raporttastis ahte boahttevaš guovtti jagis áigu son bidjat guovddážii raportta hábmema fitnodagaid ovddasvástádusas árvvus atnit álgoálbmotvuoigatvuođaid. Norgga delegašuvdna doalai sáhkavuoru mas doarjjui erenoamášdieđiheaddji barggu dán suorggis, ja deattuhii ahte stáhtain lea geatnegasvuohta eastadit olmmošvuoigatvuođaid rihkkuma goalmmát beali beales, loga sáhkavuoru dákko.
Guđát mildosis maid erenoamášdieđiheaddji ovddidii Olmmošvuoigatvuođaráđđái, válddahallojuvvo Anaya galledeapmi Roavvenjárggas cuoŋománu 14. - 16. b. 2010. Anaya deattuha guđát mildosis man deaŧalaš lea fas joatkit šiehtadallamiiguin oktasaš davviriikkalaš sámekonvenšuvnna ektui. Erenoamášdieđiheaddji deattuha ahte davviriikkalaš sámekonvenšuvdna nannešii sámiid vuoigatvuođaid miehtá Sámi. Dasto boahtá ovdan mildosis ahte erenoamášdieđiheaddji áigu čállit raportta daid vásihusaid vuođul mat sus ledje go galledii Sámi.
Dát raporta almmuhuvvo várra 2011:s.
Davviriikkat dorjot álgoálbmotsearvanrievtti mearrádusproseassain
Davviriikkat Danmárku, Islánda, Norga ja Suopma bukte oktasaš árvalusa mas deattuhuvvo man deaŧalaš lea searvanriekti mearrádusproseassain mat leat hui deaŧalaččat álgoálbmotrivttiid duohtan dahkamii. Dán sáhkavuoru sáhtát lohkat dákko.