Davviriikkalaš sámekonvenšuvnna válmmaštallan ja ovdáneapmi lea leamaš guhkes proseassa ja dat lea válmmaštallojuvvon davviriikkalaš áššedovdijoavkkus golbma jagi. Konvenšuvdnahápmosa luobaheami maŋŋel jagi 2005 davviriikkalaš sámekonvenšuvnna ovddideapmi nogai stáhtaidgaskasaš ovttasbargun máŋgga jahkái. Dál ráđđádallamat konvenšuvnna dohkkeheami várás álget Ruoŧa, Suoma ja Norgga stáhtaid ja guoskevaš riikkaid sámedikkiid ovttasbargun jagi 2011 rájes. Dát mearriduvvui Ruoŧa, Suoma ja Norgga stáhtaid nd. sámeministariid ja guoskevaš riikkaid sámediggepresideanttaid oktasaščoahkkimis odne 22.11.2010 Stockholmmas.
Davviriikkalaš sámekonvenšuvnna dohkkeheapmi lea šihttojuvvon ollašuhttojuvvot viđa jagis. Sámedikkit ledje sávvan, ahte ráđđádallamat sáhtále ollašuhttojuvvot jođáneappot, muhto ášši ovdáneapmi lea deháleamos. Lea vuorddehahtti, ahte ráđđádallamiin šaddet váddásat. Konvenšuvdna livččii historjjálaš ja dan dohkkeheapmi dárkkuhivččii máilmmi vuosttaš stáhtasoahpamuša šaddama, man ulbmilin lea buoridit máŋgga riikka álgoálbmoga, sápmelaččaid, sajádaga.
Ruoŧa, Suoma ja Norgga sámedikkiid ja Ruošša sámiid ovttasbargoorgána, Sámi Parlamentáralaš Ráđđi (SPR), vuordá davviriikkalaš sámekonvenšuvnna ovddidit sápmelaččaid rájiid rasttildeaddji ovttasbarggu ovdalačča buorebun nu ahte dat lasiha sápmelaččaid oktiigullevašvuođa dovddu ja dahká SPR:s sápmelaččaid oktasaš alimus representatiivvalaš orgána iežas hálddahusstruktuvrrainis. Vaikko sámedikkit leat davviriikkalaš sámekonvenšuvnna dohkkehanráđđádallamiin stáhta delegašuvnnaid oassin, de sápmelaččain lea oktasaš jietna. SPR ráđđádallá oktan jietnan davviriikkalaš sámekonvenšuvnna dohkkeheami várás. SPR gáibida, ahte davviriikkalaš sámekonvenšuvdna ráđđádallojuvvo ollislažžan ja buot konvenšuvdnaháposa dáhkidan vuoigatvuođat ollašuvvet.
Ruoŧa sámedikki ráđđehusa ságadoalli Ingrid Inga dadjá, ahte lea hui illudahtti ahte golbma Sámedikki oassálastet dásseárvosaš oassebeallin ráđđádallamiidda, mii guoská davviriikkalaš sámekonvenšuvdnii. Mii vuolgit das, ahte sámedikkiid vejolašvuođat oassálastit ráđđádallamiidda sihkarastojuvvojit sierra stahtaid beales. Dat ahte ráđđádallamat galget leat gárvásat viđa jagi siste, mearkkaša maiddái ahte Ruoŧŧa dán áiggis sáhttá almmuhit, áigugo Ruoŧŧa nannet ja dorvvastit sámiid vuoigatvuođa iešmearrideapmái, vuoigatvuođa eatnamii ja čáhcái ja luondduriggodagaide álbmotrievtti prinsiippaid mielde.
Suoma sámedkki presideanta Klemetti Näkkäläjärvi dadjá, ahte Suoma sámediggái ráđđádallamat davviriikkalaš sámekonvenšuvnna dohkkeheami várás lea earenoamáš dehálaččat, daningo Suopma šaddá davviriikkalaš sámekonvenšuvnna bakte dáhkidit sámi ealáhusaid ja kultuvrra suoji dáláža buorebut, čoavdit sápmelaččaid rivttiid eatnamiidda ja čáziide sihke dorvvastit sámediggái dárbahassii buriid resurssaid obanassiige doaibmat. Suopma ii sáhte šat čiehkadit álbmotlaš čovdosa ohcama duohkái. Suoma stáhta šaddá čoavdit sápmelaččaid eanan- ja čáhcevuoigatvuođaid maŋimusat davviriikkalaš sámekonvenšuvnna oassin, nappo viđa jagi siste.
Egill Olli dadjá iežas leat hui ilus go šiehtadallamat bohtet dál johtui. "Nugo diehtit de lea leamaš veaháš soahpameahttunvuohta šiehtadallanplána ektui, erenoamážit Norggas, muhto go mii dál diehtit ahte lea ovttamielalašvuohta Suoma ja Ruoŧa sámedikkiid ja daid guoskevaš ráđđehusaid gaskka, de ii galgga johtui boahtin leat Norgga duohken. Áiggun geavahit vejolašvuođa rámiidit Suoma ja Ruoŧa čorgadis ja buori proseassa dihte dán rádjai, ja mielas vuorddán bargagoahtit dáinna historjjálaš doaimmain; oažžut áigái oktasaš sámi konvenšuvnna golmma davviriikkas gos mii ássat." joatká Egill Olli.
Ingrid Inga Klemetti Näkkäläjärvi Egil Olli
Ruoŧa sámediggi Suoma sámediggi Norgga sámediggi
Dáppe gávnnat eanet dieđuid Davviriikkalaš sámekonvenšuvnna birra.