Sámediggi ii sáhte šiehtadallat mearraluossabivdiid vuoigatvuođaid eret, nugo lea dovddahuvvon muhtun mediain. Dan ii sáhte Sámediggi dahkat. Stáhtas dat lea geatnegasvuohta deattuhit mearraluossabivdiid vuoigatvuođaid ja dárbbu hálddašeami oktavuođas. Sámediggi lea, mearraluossabivdoorganisašuvnnaiguin gulahallamiin, bargan máŋga jagi dan ala vai guolásteddjiid dilli ja vásihusat váldošedje vuhtii. Dát lea dál sihkkarastojuvvon rámmašiehtadusa bokte mii guoská konsultašuvnnaid čađaheapmái luossabivdoreguleremiin.
Guolásteddjiin alddiineaset lea vuoigatvuohta konsulteret dain reguleremiin mat gusket sin kultur- ja ealáhusbargui. Dahkkojuvvon rámmašiehtadus sihkkarastá dál sidjiide njuolga váikkuhanfámu reguleremiid mearrádusaide. Ásahuvvo bargolávdegoddi man bokte meara ja jogaid vuoigatvuođaoamasteaddjit besset gulahallat njuolga Luondduhálddašan direktoráhtain, mas lea láhkaásahusváldi. Sámediggi searvá maiddái. Ulbmilin lea olahit ovttamielalašvuođa. Dan bokte loktejuvvojit luossabivdit dohko gosa sidjiide ovdal ledje uvssat giddejuvvon.
Rámmašiehtadus ii sihkkarastte dušše dan ahte luossabivdiide, sihke mearas ja jogain, addojuvvo duohta ja ollislaš váikkuhanfápmu konsultašuvdnaproseassas, dat nanne maiddái dan ahte árbedieđut galget boahtit ovdan árvvoštallamiin. Danne galgá Sámediggi nammadit árbedieđuid áššedovdi veahkehit Bargolávdegotti. Dát ii leat dáhpáhuvvan goassige ovdal.
Mearraluossabivdoreguleremat bohte 2008:s ja mearriduvvui ahte dat maiddái gustojit 2010:s. Sámediggi lea álo dadjan ahte ii leat duhtavaš dáid reguleremiiguin. Muhto Luondduhálddašan direktoráhta evttohusat ledje mealgat čavgadeappot go mii lei sohppojuvvon konsultašuvnnain Birasgáhttendepartemeantta ja Sámedikki gaskka giđđat
Oktage ii daja ahte mis livččii geahppa bargu ovddabealde. Bargolávdegottis ii leat vejolaš čađahit vuđolaš barggu ovtta guovtti mánus vai ođđa regulerenevttohusa sáhtášii sáddet gulaskuddamii ja mearridit láhkaásahusaid ovdal go ođđa guolástusáigodat 2011:s álggahuvvo. Danne lea áigumuššan oažžut ođđa reguleremiid 2012:s.
Mun doaivvun ahte Bargolávdegotti bargu buriiguin ákkaiguin, máhtolašvuođa gaskkustemiin ja dáhtuin gávdnat oktasaš čovdosiid váikkuhivččii luossanáliid sihkkarastima ja vuoigatvuođa ain čađahit kultur- ja ealáhusbarggu.
Marianne Balto