Mis eai leat buorit logut dan birra gallis hállet, lohket dahje áddejit dan golmma virggálaš sámegiela mat leat Norggas dál. Dáid beivviid sáddejuvvo jearahallanskovvi poasttas 5000 válljejuvvon olbmui geat leat Sámedikki jienastuslogus kárten dihtii sámi álbmoga sámegiela dili ovttaskas olbmuid dásis.
- Sámedikki mielas livččii buorre jus olbmot servet iskkadeapmái ja vástidit jearahallanskovi gažaldagaide vai oažžut kártejuvvot gielladili nu ahte sáhttit álggahit doaibmabijuid mat buoridit gielladili iešguđet guovlluin, dadjá sámediggeráđđi Ellinor Marita Jåma.
Dat golbma virggálaš sámegiela davvisámegiella, julevsámegiella ja lullisámegiella gullojit iešguđet guovlluin, ja mii dárbbašit dieđuid sámegielaid geavaheami birra iešguđet guovlluin riikkas. Dutkanásahusat Nordlandsforskning ja Norut Alta iskkadit sámegiela dili riikkaviidosaččat Sámedikki, Ođasmahttin-, hálddahus- ja girkodepartemeantta ja Máhttodepartemeantta ovddas.
Maiddái Nordlandsforskninga prošeaktajođiheaddji Karl Jan Solstad ávžžuha buohkaid vástidit geat ožžot dakkár skovi. Skovi sáhttá vástidit buot golmma sámegillii dahje dárogillii. Sáhttá vástidit dainna lágiin ahte deavdit skovi ja dan máhcahit poasttas, dahje logget sisa neahttaskovvái.
Sámi giellaiskkadeapmi guoská davvisámegiela, julevsámegiela ja lullisámegiela geavaheapmái. Bargui gullá earret eará kártet gallis hálddašit sámegiela iešguđet dásis, man muddui sámegiella geavahuvvo, guđe giellaválljemiid váhnemat dahket mánáid ektui ja gallis háliidit oahppat sámegiela.
Dat dieđut mat bohte ovdan giellaiskkadeamis, leat deaŧalaččat go galgá hábmet sámi giellapolitihka ja čađahit doaibmabijuid mat veahkehit gáhttet ja ovddidit sámegielaid. Raporta galgá leat gárvvis cuoŋománus 2012. Iskkadeami bohtosat galggašedje leat vuođđun sámi giellapolitihkkii buot dásiin servodagas, dás maiddái stáhta, regiovdna ja gieldda dásis.
- Iskkadeapmi šaddá hui deaŧalaš reaidun Sámedikki viidáset giellabargui. Bohtosat galget geavahuvvot daid doaibmabijuid hábmemii ja čađaheapmái, mat veahkehit gáhttet ja ovddidit sámegielaid. Bohtosat galget maiddái geavahuvvot go mii čállit Sámedikki dieđáhusa sámegielaid birra, čilge Jåma.
Eanet dieđuid addet:
Sámediggeráđđi Ellinor Marita Jåma, tel. 916 13 460
Prošeaktajođiheaddji Karl Jan Solstad, Nordlandsforskning, tel. 75 51 70 21
Liŋka Sámi Giellaiskkadeami siidduide
Siidduin leat leamaš teknihkalaš váttisvuođat gažaldatskovi davvisámegiel- ja dárogiel-liŋŋain. Dát váttisvuođat leat dál divvojuvvon. Buohkat, geat leat geahččalan čálihit iežaset sisa ja ožžon dieđu ahte “buot lea vástiduvvon”, sáhttet dál vástidit elektrovnnalaččat dahje báhpárii.