Stuoradiggi ii sáhte mearridit guorahallat meahccelága ásaheami Romssas ja Nordlánddas nu ahte eai rihko álbmotrievttálaš geatnegasvuođaid

Sámedikki dievasčoahkkin mearridii odne dán cealkámuša mii galgá sáddejuvvot buot bellodagaide Stuoradikkis:

Sámediggi oaidná hirpmástuhttimiin ahte Olgeš, Ovddádusbellodaga, Risttalaš álbmotbellodaga, Gurut ja Guovddášbellodaga eanetlohku ávžžuhit Stuoradikki mearridit Innst. 385 S (2016-2017) Ny inndeling av regionalt folkevalgt nivå (Ođđa juohkin regionála álbmotválljejuvvon dásis):

«.. Bivdit ráđđehusa guorahallat addit meahcceláhkii seamma doaibmama Nordlánddas ja  Romssas go lulábealde Nordlándda rájiid lea. Guorahallamis galgá vuođđun ahte Statskogas ain lea ovddasvástádus vuovderesurssaide. Guorahallamis galgá viidáseappot leat vuođđun ahte dálá finnmárkkuláhka viidásetfievrriduvvo dálá Finnmárkku fylkkaráji siskkobealde, ii ge viiddiduvvot ođđa geográfalaš guovlluide.

Dákkár bargovuohki badjelduolbmá proseassaid main dássážii lea leamaš viiddis ovttamielalašvuohta čađahemiin go galgá čielggadit ja sihkkarastit sámiid vuoigatvuođaid eatnamiidda ja čáziide miehtá sámi guovllu. Dát rihkku oalát ipmárdusain mii ásahuvvui gaskal sámi organisašuvnnaid ja ráđđehusa go Sámi vuoigatvuođalávdegoddi vuođđuduvvui 1981:s ja man nala sámepolitihkka lea leamaš huksejuvvon maŋŋil dan.

Stuoradiggemearrádus ahte guorahallat meahccelága sisaváldima Romsii ja Nordlándii lea viidáseappot bargomálle mii duvdá eret geatnegasvuođaid mat maiddái Stuoradikkis leat, álbmotrievttalaš gáibádusaid doahttaleamis, ahte čađahit konsultašuvnnaid doaimmain main sáhttá leat njuolga dadjamuš sápmelaččaide. Sámediggi lea konsulteren Gieldda- ja ođasmahttindepartemeanttain doaibmabijuid birra proposišuvnnas ođđa juohkima birra regionála álbmotválljejuvvon orgánas mas gažaldat váldit mielde meahccelága Romsii ja Nordlándii ii leat leamaš áigeguovdil. Sámediggi lei maid gulaskuddan Gieldda- ja hálddašanlávdegottiin proposišuvnna birra, ii ge dalle ge váldon dát ášši meannudeapmái Sámedikkiin.

Jus Stuoradiggi mearrida lávdegotti eanetlogu ávžžuhusa, de rihkku Stuoradiggi geatnegasvuođaid čađahit konsultašuvnnaid dainna áigumušain ahte olahit friddja ja ovdagihtii dieđihuvvon miehtama, nu go čuožžu ILO konvenšuvnnas nr. 169 6.artihkkalis, ON konvenšuvnnas siviila ja politihkalaš vuoigatvuođain 27.artihkkalis, gč. 1.artihkkala ja ON álgoálbmotjulggaštusas 3. ja 19.artihkkaliin. Viidáset boahtá mearrádus ahte čielggadit sisaváldima meahccelágas Romsii ja Nordlándii mielddisbuktit nu gáržžes rámmaid lágaide mat gusket vuoigatvuođaide ja hálddašeapmái Romssa ja Nordlándda mehciin ahte dat rihkkot ILO konvenšuvnna nr. 169 14.artihkkala, sámiid eaiggát- ja geavahanvuoigatvuođaid dohkkeheami árbevirolaš sámi guovlluin.

Sámi vuoigatvuođalávdegoddi attii cealkámuša NAČ:i 2007:7 Ođđa sámeriekti, fargga logi jagi áigi dássái, muhto dat ii leat čuovvuluvvon ráđđehusas. Sámi vuoigatvuođalávdegoddi lea čielggadan ja evttohan lágaid sihke dohkkeheapmái ja kártemii eanavuoigatvuođain ja maid stivren- ja hálddašanmodeallaide eatnamiin ja resurssain. Danin gávdno juo čielggadeapmi mii doaibmá vuođđun eanavuoigatvuođaid dohkkeheapmái ja hálddašanmodeallaid ásaheapmái mat sihkkarastet buoret báikkálaš stivrema ja mas sámi beroštumit ja vuoigatvuođat leat áibbas vealtameahttun eaktun lágaide. 

Nu go ollu earát, de ii leat Sámediggi ge duhtavaš dainna go Sámi vuoigatvuođalávdegoddi ii leat čuovvuluvvon. Sámi vuoigatvuođalávdegoddi ii aŋkke sáhte dušše duvdiluvvot eret, ja dan sadjái čađahit proseassa mas ásahit meahccelága sisaváldima Romsii ja Nordlándii. Sámediggi bivdá garrasit Stuoradikki čuovvut mielde ahte sii čuvvot Norgga álbmotrievttalaš geatnegasvuođaid iežaset mearrádusain, ja ahte eanetlohku gieldda- ja hálddašanlávdegottis addet iežaset cealkámuša mearrádussii ahte romerlohku VI ii mearriduvvo  Innst. 385 S:s (2016-2017).