Oktavuohta -neahttaaviissa

vuosttaš ulbmil lea juohkit áigeguovdilis vuođđodieđuid sámi servodagas ja sámi álbmogis otnábeaivvi suopmelaš ja davviriikkalaš servodagain ja oahpistit berošteaddjiid eará gáldosiidduide interneahtas.

Njealji riikka sámi servodat eallá aktiivvalaš nuppástusaid ja ovdáneami áigodaga, mas ođđa huksejuvvo fárttain árbevirolaš eallinvuogi báldii ja dan vuođul. Dáid áššiin suopmelaš skuvla diehtá goittotge hui unnán. Skuvlagirjjiin sámi servodaga dálá dilit ja dálá áigi ii jur gieđahallojuvvo. Sámiide laktáseaddji miellagovat, maid maiddái skuvla bajásdoallá, dávjá bohtet topeliánalaš áiggis ja áigodagas, goas sihke suopmelaš ja sápmelaš servošis elle vel ovdamodeardna áiggi. Sámit, earenoamážit nuorat, eai dovdda iežaset dain govain ja dávjá atnet unohassan go almmolaš jurdda sámiin lea nu guhkkin eret duohta máilmmis.

Sámi birrasiin mii diehttelas dovdat buorebut iežamet diliid, eallit mielde sámi servodagas, čuovvut sámi aviissaid, TV- ja radiosáddagiid ja gulahallat olbmuiguin badjel riika- ja giellarájáid. Muhto ain lea nu, ahte sámi servodahkii guoski dieđut leat unnán maiddái sámi oahppogirjjiin. Danin almmuhit dán neahttaaviissa maiddái sámegielain. Leat veaháš heivehan teavsttaid dađi mielde geaid jurddašit sámegielat siidduid geavaheaddjin. Eat diehttelas dárbbaš dáin siidduin addit álgooahpu sámegielas – gáddit, ahte dat guhte sámegielat siidduid geavaha, máhttá juo giela. Danin leat rievdadan ee. dan oasi, man bajilčála suomagielat siidduin lea ´oahpa davvisámegiela´. Sámegielat geavaheaddjiide dan oasi lea čállán girječálli Kerttu Vuolab ja bajilčála lea ´Eatnigiella´.

Neahttaaviisa dievasmahttojuvvo ja ođasmahttojuvvo dađistaga, muhto dan bokte leat juo dál gávdnamis ollu dieđut ja liŋkkat eará diehtosiidduide, sámi organisašuvnnaide ja ásahusaide.

Sámiid parlameanttat ja sámesearvvit, sámi girjjálašvuohta, musihkka, teáhter, filbma ja máŋggat eará suorggit hábmejit ođđa sámevuođa ja gieđahallet iešguđet vugiiguin nuppástuvvi kultuvrra bávččagahtti ja árgges áššiid: giela nuppástusaid ja áitatvulos saji, olbmuid eret fárrema árbevirolaš guovlluin, árbevirolaš ealáhusaid váttis diliid, váilevuođa sámegielmáhtolaš ámmátolbmuin jna. Sámi media gieđahallá iežas servodaga dáhpáhusaid ja nuppástusaid beaivválaččat – ja bajáshukse seammás maid sámiid oktasaš árgabeaivvi riikkarájáid rastá.

Sámit barget aktiivvalaččat riikkarájáid badjel ja oassálastit álbmogiidgaskasaš ovttasbargui ovttas máilmmi eará álgoálbmogiiguin. Sámiid parlameanttat ja parlamentáralaš ovttasbargu hábmejit ođđa áiggi sámi politihká, mas aktiivvalaččat ráđđádallet stáhtaid ráđđehusaiguin ja eisseváldiiguin. Sámegiella lea skuvlla giella seammá áigge go dat maid ovddiduvvo diehtaga, almmolaš bálvalusaid, hálddahusa ja láhkaásaheami giellan.

Maid nuorat jurddašit iežaset eallimis ja sápmelašvuođasteaset? Mii lea sámegiela ja sámi kultuvrra sadji skuvllas, medias, girkus, ruovttuin, olbmuid mielain? Mat leat ja maid barget sámedikkit? Man láhkái ja gos sámiid gielalaš ja kultuvrralaš rievttit leat dorvvastuvvon? Geat leat sámi musihkkarat, duodjemeašttárat, govvadáiddarat, girječállit, filbmadahkkit? Manin sámi gávtti geavaheamis lea nu ollu sáhka? Mii lea eakti sámi duodji? Vástádusaid dáid gážaldagaide lea vejolaš ohcat dáin siidduin dahje siidduin, maidda dát siiddut láidestit.

Neahttaaviisa ii sáhte sisttisdoallat buot áššiid. Dat ii leat ollenge dievaslaš, baicce teaksta-, govva-, video- ja govvaráidočoakkáldat sámiide dehálaš áššiin. Lohkatmeahttumat leat goittotge dat dehálaš áššit, mat báhcet dán neahttaaviissa olggobeallái daningo min ”doaimmahus” lea unni ja resurssat vátná. Muhto daidnai áššiin, mat váilot dáin siidduin, lea vejolaš gávdnat dieđuid eará siidduin, maidda Oktavuohta oahpista. Leat maiddái giitevaččat, jos oažžut neahttaaviissa geavaheaddjiin jurdagiid, materiála ja máhcahaga. Midjiide lea vejolaš sáddet e-poastta: info(at) samediggi.fi.

Oktavuohta lea almmuhuvvon bábiraviisan jagiin 1993-1997 (govain). Dat almmuhuvvojedje dalle ovttasbarggus oahpahusráđđehusain. Neahttaaviissa almmuheapmi leamaš vejolaš sisáššiidministeriija YES-prošeavtta doarjagiin. Giitit dan ovddas!

Doaimmahus