Sápmelaccaid ruovttuguovllu gielddain Eanodagas, Anáris, Soadegilis ja Ohcejogas lea ollašuhtton ovttas Sámedikkiin sápmelaccaid sosiálabálvalusaid ovddidanovttadatfidnu 1.9.2007- 31.12.2009 gaskasaš áigge. Sápmelaš beaivedivššu ovddideapmi leamašlan fidnu oktan ovddideami ulbmilin. Sápmelaš árabajásgeassima ovddidanbargu vulggii johtui fidnus dahkkon sámebargojoavkku áššedovdilahtuid doaimmas. Sápmelaš árabajásgeassinplána dahkamii vuodduduvvui ovddidanbargojoavku. Árabajásgeassima ovddasteaddjit buot giellajoavkkuin ja sámeguovllu gielddain oassálaste ovddidanbargojoavkku doibmii. Árabajásgeassima ovddidandoaibma álggahuvvui álggos kártemiin, mas cielggadedje sámeguovllu árabajásgeassinovttadagaid dili ja jearahalle bargoveaga. Eanodaga, Anára ja Ohcejoga gielddain ordnejedje vánhemiidcoahkkimiid, main háleštalle sápmelaš árabajásgeassima sisdoalu ovddideamis ja sápmelašvuoda vuhtii váldima birra árabajásgeassinplánas. Sámeguovllu árabajásgeassinbargoveahka oassálasttii fidnu áigge ordnejuvvon vida ovddidan- ja skuvlenbeaivái.

Ovddidanfidnus lea dahkkon vuosttas sámeguovllu oktasaš sápmelaš árabajásgeassinplána ovttasbarggus bargoveagain, vánhemiiguin ja eará áššedovdiiguin. Árabajásgeassinplána evttohuvvo váldot atnui sápmelaccaid ruovttuguovllu gielddain ja eará sajis Suomas. Sápmelaš árabajásgeassinplána dievasmahttá riikkaviidosaš bagadallama. Sápmelaš árabajásgeassinplána ulbmilin lea stivret sápmelaccaid árabajásgeassima kvalitehta ja ovddideami sisdoalu dáfus sihke ovddidit bálvalusaid ovttaveardásaš ollašuvvama. Sápmelaš árabajásgeassinplána ollašuhttinproseassa lea leamaš oassin viiddis sámeguovllu oktasaš ovttasbarggus. Plána lea ain dárbu ovddidit geavatlažžan ovttasbargguin sámeguovllu bargoveagain, vánhemiiguin ja eará ovttasbargobeliiguin. Ovddidanbarggu doaibmamálle barggut leat leamaš dahkkiide proseassa, mii lea addán olu. Oassálastit leat catnasan bures oktasaš doibmii. Oktasaš ulbmilin lea joatkit gieldarájáid rasttildeaddji ovttasbarggu bálvalusaid ordnemis.