| Sosiįla- ja dearvvasvuohtabįlvalusaid |
|
|
|
Sápmelaččaid sosiála- ja dearvvasvuohtafuolahusa ovddideapmin sámediggi lea geahččan, ahte sámiid gielalaš ja kultuvrralaš vuoigat- vuođaid ollašuhttimii sosiála- ja dearvvasvuohtafuolahusa bálvalusat fállojit sámiid ie˛aset eatnigielain, plánejuvvojit sámiid ie˛aset vuolggasajiin nu ahte váldojit vuhtii sámi kulturduogáš, árbevirolaš árvvut ja eallinvuohki ja jurddašanvuohki sihke bálvalusat ordnejuvvojit sámi kulturiešráđđema vuođul.
Riikkabeaivvit dohkkehedje jagis 2002 vuosttas háve stáhta bušehttii sierra stáhtadoarjaga sámegielat sosiála- ja dearvvasvuohtabálvalusaid fállama várás. Sierramearreruhta lea sámiid vuođđolágalaš iešráđđema dehalaš oassi sámiid ruovttuguovllus, man bokte sámit sáhttet mearkkašahttiláhkai váikkuhit sidjiide dárkkuhuvvon bálvalusaid buvttadeapmái. Bušeahta mielde 480 000 euro mearreruđa oa˛˛u geavahit stáhtadoarjaga máksimii Sámedikki bokte sámeguovllu gielddaide sámegielat sosiála- ja dearvvasvuođabálvalusaid dorvvasteami várás buot sámegielaiguin, sihke 120 000 euro mearreruđa sámegielat beaivedikšobálvalusaid dorvvasteami várás. Stáhtadoarjaga geavaheapmi vuođđuduvvá Sámedikki ja sámiid ruovttuguovllu gielddaid gaskasaš soahpamušmeannudeapmái. Sámi sosiála- ja dearvvasvuođabálvalusaid ovddidanfidnut Sámiid ruovttuguovllu gielddain Eanodagas, Anáris, Soađegilis ja Ohcejogas leat čađahuvvon ovttas Sámedikkiin Sámi sosiálabálvalusaid ovddidanovttadat-fidnu 1.9.2007–31.12.2009 sihke Sámi sosiála- ja dearvvasvuođabálvalusaid ovddidanfidnu SaKaste 1.10.2011 - 31.10.2013. Fidnuid ovddidanbargguin ohccojuvvojedje sámi boarrásiid- ja árrabajásgeassinbargui bargomállet, mat ovddidit sámiid gielalaš ja kultuvrralaš vuoigatvuođaid ollašuvvama.
Sámi boarrásiidbargu Sámiid ruovttuguovllus boarrásiidfuolahusa (ruoktobálvalus, bálvalusássan, beavttálmahtton bálvalusássan ja lágádusdikšu) bálvalusain buori divššu ja fuolaatnima ulbmilin lea, ahte sámi ahkeolbmuid ie˛aset giella ja kultuvra váldojuvvo vuhtii buot dikšun- ja fuolaatninbálvalusain. Sámi boarrásiidbarggu áššehas oa˛˛u buori divššu ja fuolaatnima dalle, go bálvalusat lágiduvvojit sámi árvvuid mielde ja ie˛as eatnigillii. Ná áššehassii boahtá dovdu das, ahte son sámegielagin ja sámi eallinvuogi vásihan olmmo˛in oa˛˛u eallit ie˛as kultuvrra mielde gitta loahpa rádjai.
SaKaste –fidnus gárvvistuvvui Sámi boarrásiidbarggu bargoneavvolođá, , mii sisttisdoallá rávvagiid ja áv˛˛uhusaid sámegiela ja –kultuvrra vuhtiiváldi dikšun- ja fuolaatninbarggus. Dát bargomállet gávdnet saji sámi boarrásiidbarggus, go kultuvrra ja giela vuhtiiváldi bargomállet váldojuvvojit aktiivvalaččat atnui bargobáikkiin ja skuvlenprográmmain.
Sámi árrabajásgeassin Sámi árrabajásgeassima rola giela, kultuvrra ja árbevirolaš dieđu sirdin nuorat buolvvaide lea mearkkašahtti. Sámegielat árrabajásgeassiid čehppodaga doarjun ja sámi bajásgeassinárvvuid mieldásaš bargomállet leat guovddá˛is. Sámi sosiálabálvalusaid ovddidanovttadat-fidnu boađusin dahkkojuvvui Sámi árrabajásgeassinplána , man ruohtasmahttin ja bargomálliid ovddideapmi jotkojuvvui Sámi sosiála- ja dearvvasvuođabálvalusaid ovddidanfidnu áigge.
Fidnu boađusin válmmaštuvve Sámi árrabajásgeassima rávagirji árgabeaivve diliide ja anáraš-, nuortalaš- ja davvisámegielat árrabajásgeassinbargiid kuati.fi –materiálabáŋkosiidduid rámat ja váldoprinsihpat. Materiálabáŋku lea dál anus dušše sámegielat giellabesiid ja beaivedikšoovttadagaid bargiide. Siidduid gárvemii vurdojuvvo joatkkafidnu.
Sámegielat beaivedikšoovttadagat Suomas
Sámedikki sosiála- ja dearvvasvuođalávdegoddi čoaggá jagi 2014 loahpas máhcahaga Sámi boarrásiidbarggu bargoneavvolođá ja Sámi árrabajásgeassima rávagirjji sisdoaluin ja doaibmilvuođas, man vuođul rávagirjjit dievasmahttojit ja beaividuvvojit doaibmilabbon.
Lassedieđut Sámedikki sosiála- ja dearvvašvuođačállis |
|
| Viimeksi päivitetty ( 19.05.2015 ) |