Lean dákkár 17-jahkásaš badjealbmá álgu. Ásan Solojávrris, mii lea sullii 15 km Anáris Gihttela guvlui ja dat lea dakkár smávva giláš, jos dan dakkárin sáhttá gohčodit. Mu bearrašii gullet guokte oappá, geat leaba mu boarrásabbot ja dasto eadni ja áhčči. Stuđeren dál Sámi oahpahusguovddážis Doaivonjárggas boazodoalu ja dál lea nubbi jahki mannamin ja okta jahki vel dán giđa (2011) maŋŋá. Skuvlla maŋŋá livččii oaivil álgit boazobargguide. Áiggeádjin leat goit guolástus ja meahcis johtin.

Sápmelašvuohta lea munnje dehálaš, dasgo guktot mu sogat gullet badjesogaide ja dan mielde musge lea šaddan badjealmmái iige ná livčče, jos in livčče sápmelaš. Sápmelašvuohta lea dehálaš maid giela dáfus. Sámegielain lea álki doallat oktavuođa ovdamearkka dihte Norgga ja Ruoŧa badjeolbmuide ja manin ii earáge olbmuide. Go gielat leat sullalagaid, eai boađe giellaváttisvuođat.

Mun in riekta máhte jurddašit iežan gosage eará sadjái dahje masage eará ámmáhii go boazodollui, go dasa lea bajásšaddan áibba unnivuođa rájes gitta. Boahttevuođas sávašin, ahte sápmelašvuohta boađášii eanet oidnosii ja sámegiela gulašii earáge ahkásaččain go dušše boarrásut olbmuin. Eandalit anáraš- ja nuortalašgiela galggašii eanet sáhttit lohkat skuvllain ja buot oahppamateriálaide eanet ruđa. Anárašgielat oahpaheaddjiid galggašii maid skuvlet eanet. Boahttevuođas áiggon hállat iešge anárašgiela buot olbmuiguin, geaid dieđán máhttit anárašgiela, amas iežange giellamáhttu hedjonit.