| Oaivilčálus: Suopma, Ruoŧŧa ja Norga galget dáhkidit sápmelaččaid vuoigatvuođaid |
|
|
|
Sápmelaččain leat biehttalan čuohtejagiid iešmearridanvuoigatvuođaid sihke vuoigatvuođa eatnamii ja čáhcái. Máŋggat sápmelaččat eai ainge sáhte atnit olmmošvuoigatvuoidaideaset. Máŋggat sápmelaččat deivet ovdagáttuid ja rasismma, ja Davviriikkaid sápmelaččain leat oktasaš vásáhusat kolonisašuvnnas ja vealaheamis, mat leat čuovvumuššan stáhtaid bargan politihkas. Leat dál dilis, mas sápmelaččaid gielat, kultuvrrat ja ealáhusat leat jávkamin.
Álbmotvuoigatvuođalaččat eamiálbmogiin leat sierra vuoigatvuođat. Suoma, Ruoŧa ja Norgga ráđđehusaid ovddasvástádussan leat dáhkidit sápmelaččaid vuoigatvuođaid, mat bohtet sin eamiálbmotsajádagas.
Suoma, Ruoŧa ja Norgga gaskasaš davviriikkalaš sápmelašsoahpamusaš ráđđádallat bárrásiin. Ulbmilin lea, ahte soahpamušas meroštallat ja dainna dáhkidat vuoigatvuođaid, mat sámiin leat riikkaidgaskasaš vuoigatvuođa vuođul. Das dovddastuvvojit sápmelaččaid vuoigatvuođat eamiálbmogin, ja dan vuolggasadjin lea jurdda das, ahte sápmelaččaid vuoigatvuođat mannet dáid golmma riikka álbmotlaš beroštumiid ovddabeallai. ON eamiálbmogiid (vuoigatvuođaid ) spesiálaraporterejeaddji James Anaya deattuha, man dehalaš lea, ahte sámedikkit váldet oasi álggahuvvon bargui ja ahte Suopma, Ruoŧŧa ja Norga ratifiserejit soahpamuša.
Gáibidat politihka, man vuolggasadjin leat sápmelaččaid vuoigatvuođat eamiálbmogin ja mii spiehkkasa dálá vealaheaddji struktuvrras. Dánu stáhta sáhttá dorvvastit sámiid gielaid, kultuvrraid ja ealáhusaid seailuma ja ovdáneami álbmotvuoigatvuođa mielde. Mii leat dan oaivilis, ahte davviriikkalaš sápmelašsoahpamuša ratifiseren sáhtá ovddiidit ođđa ortnega, mas sápmelaččain lea vejolašvuohta oassálastit ja váikkuhit mearrádusaid dahkamii áššiin, mat gusket sidjiide buot dásiin Davviriikkain.
Davviriikkalaš sápmelašsoahpamuša ratifiseren lea dehalaš lávki ovddosguvlui. Mii deattuhat otne golmma Davviriikka ráđđádallansáttágottiide čujuhuvvon oktasaš čállosisttámet, man dehalaš lea ratifiseret soahpamušdeavstta, mainna dorvvastuvvojit sápmelaččaid olmmošvuoigatvuođat. Mii deattuhat maid, man dehalaš lea doalvut ráđđádallamiid aktiivalaččat ovddos, vai almmuhuvvon viđa jagi áigetávvalis sáhttit doallat gitta.
Egil Olli
Norgga sámedikki ságajođiheaddji
Klemetti Näkkäläjärvi
Suoma sámedikki ságajođiheaddji
Sara Larsson
Ruoŧa sámedikki stivrra ságajođiheaddji
Susanne Nour
Dánmárkku olmmošvuoigatvuohtainstituhta dásseárvoossodaga hoavda
Eva Biaudet
Suoma vehádatáittardeaddji
Pirkko Mäkinen
Suoma dásseárvoáittardeaddji
Kristina Winther Poulsen
Dásseárvoáittardeaddji Fearasullot
Poul Hansen
Ruonáeatnama dásseárvoráđi ságajođiheaddji
Kristín Ástgeirsdóttir
Islándda dásseárvoguovddáša hoavda
Sunniva Ørstavik
Norgga dásseárvo- ja vehádatáittardeaddji
Agneta Broberg
Ruoŧa vealahanáittardeaddji
Veronica Larpes-Papadopoulou
Ålándda vealahanáittardeaddji
|
|
| Viimeksi päivitetty ( 18.10.2011 ) |