Sámediggi ohcá mearrádusaid burgima sámiid oktasaš ovddu ja válgalogahallama luohttehahttivuođa dorvvasteami dihte. Sámediggelága mielde sámedikki stivra vástida sámedikki válgalogahallama vuigengáibádusaid gieđahallamis.

Sámediggi ohcá mearrádusaid burgima hálddahusgeavahanlága § 63:a vuođul, mas mearriduvvo burginakkaid eavttuin. AHR:a dahkan mearrádusaid galgá burgit, daningo mearrádusat vuođđuduvvet lága boastto heiveheapmai, meattáhussii ja ahte áššis leat ožžon ođđa čilgehusa. Sámedikki burginohcamuš vuođđuduvvá juridihka doaktára, lágageavahusa professor emeritus, Jyrki Virolaises diŋkojuvvon áššedovdičealkámuššii.

Sámediggelága § 3 stáđásmuvvan geavadaga mielde sápmelažžan atno olmmoš, guhte atná iežas sápmelažžan ja ahte son ieš dahje goittotge okta su vánhemiin dahje áhkku dahje áddjá lea oahppan sámegiela vuosttas giellan. AHR lei iežas čovdosis dulkon sápmelašmeroštallama ođđa vuogi mielde nu, ahte olbmo iežas identifiseremii addojuvvo stuorámus deaddoárvu sámediggelága § 3 dulkomis. AHR vuođđudii oainnu ON:a nállevealaheami vuostásaš komitea dálá boarásman, jagi 2009 addojuvvon ávžžuhussii das, mo sápmelašmeroštallama galgá dulkot. Komitea dalá ávžžuhusa mielde Suomas sápmelaš meroštallama livččii galgan dulkot viidásabbot addimiin áššáigullevaš olbmuide iešidentifikášuvnnai stuorát deaddoárvvu.

Sámedikki burginohcamuša oktan ággan lea áššis ožžojuvvon ođđa čilgehus. AHR:a dahkan mearrádusa maŋŋá ON:a nállevealahankomitea lea addán Supmii ođđa ávžžuhusa, mii guoská sámediggelága § 3 dulkojumi. Komitea evttohii iežas fuola das, ahte AHR:a dahkan mearrádusain dievasmahttit sámedikki válgalogahallama eai deattuhuvvo doarvái sámiid iešmearridanvuoigatvuođat, mat leat dovddastuvvon ON:a eamiálbmogiid vuoigatvuođaid guoski julggáštusas (3 artihkal), erenoamážit vuoigatvuođas meroštallat iežas identitehta dahje lahttovuođa vugiides ja árbevieruides mielde (33 artihkal) sihke vuoigatvuođa dasa, ahte eamiálbmogat eai bággoassimilerejuvvo iige sin kultuvra duššaduvvo (8 artihkal).

Nállevealahankomitea ođđa dulkojupmi ii leat goit doarvái, muhto dehalaš sámedikki oainnu mielde lea dat, ahte AHR:a mearrádusain lea dulkojuvvon lassin sámediggelága § 3 Suoma riikkaidgaskasaš geatnegasvuođaid vuostá hilgumin ee. Suoma ratifiseren álbmotlaš - ja politihkalaš vuoigatvuođaid guoski oktasašsoahpamuša geatnegasvuođaid, sámiid iešmearridanvuoigatvuođa ja ON:a eamiálbmogiidjulggáštusa. Sámedikki stivra oainnu mielde AHR:a mearrádus vuođđuduvvá dasa lassin váilevaš duođaštusaide áššáigullevaš olbmuid máttariidda sámegiela máhtus ja iežas identifiseremis sámekultuvrii.

Sámedikki stivra lei dahkan vuođđojurdaga guoski mearrádusa burginohcámušaid dahkamis čoahkkimisttis 27.9.2012. Dán mearrádussii guđđui okta sierra oaivil.

Lassidieđuid:

ságajođiheaddji Klemetti Näkkäläjärvi tel. 050-524 2109

láhkačálli Aimo Guttorm tel. 050-321 1265