Stivrra attii čealkámuša hápmosis stivrra evttohussan gielddaid vuođđobálvalusaid stáhtaossodatvuogádaga ođasmahttima várás. Evttohusa mielde sámiid ruovttuguovllu gieldda lassioassi mearrášuvašii njuolgga álbmotdiehtovuogádaga dieđuide vuođđuduvvi sámegielat álbmotossodaga vuođul. Lassioasi geavaheami evtohusas ii leat eaktuduvvon geavahuvvot sámegielat bálvalusaid oažžuma sihkkarastima ovddieaddji ulbmiliid várás. 

Sámedikki stivra gávnnahii čealkámušastis ahte álbmotdiehtovuogádahkii sámegiela etanigiellan leat almmuhan jagi 2012 loahpas 1903 olbmo. Sápmelaččat leat Suomas sámedikki válggaid oktavuođas čoggojuvvon statistihka mielde s. 10 000. Sápmelaččat eai leat merken sámegiela almmuhemiin dan eatnigiellan, go ii leat miige váikkuhusaid virgeoapmahašáššedikšumii dahje dasa, man gielat bálvalusa dat olmmoš oažžu. Álbmotdiehtovuogádahkii lea sáhttán easka jagi 2013 merket man sámegiela olmmoš hállá eatnigiellan. Sámediggi gidde fuopmášumi čealkámusaštis  maiddái dasa, ahte sámegielddat galget ollašuhttit sámegiela giellalága geatnegasvuođaid gieldda sámegielat olbmuid mearis fuolakeahttá. Sámediggi evttohii čealkámušastis, ahte 

1. Sámiid ruovttuguovllu gielddaid lassioassi máksojuvvo fásta, seammasturrosaš bálvalusdárbuvuđot lassin bálvalusaid dorvvasteami dihtii buot sámiid ruovttuguovllu gielddaide. Oasi galgá máksit Anára gildii bajiduvvon oassin, daningo gielda galgá bálvalit golmma eará sámegillii ja Ohcejoga gildii bajiduvvon oassin stuorra balvalusdárbbu  dihtii. 

2. Sámiid ruovttuguovllu gielddaide sámegielat veahkadaga vuođul mákson lassioassái gullá geatnegasvuohta sámegielat bálvalusaid ordnema várás.

Stivra nammadii ovddasteaddjin On:id eamiálbmotáššiid bissovaš foruma 13. čoahkkimii New Yorkii  12. – 23.5.2014. II várreságajođiheaddji Heikki Paltto ja nuoraidráđi ovddasteaddji Minna Lehtola. Olgoáššiidministeriija máksá aŋkke ovtta sámedikki ovddasteaddji mátkegoluid. 

Stivra mearridii čatnašuvvat suvdilis ruvkedoaimma fierpmádaga ovttasbargočatnašupmái  ja nammadii váimmusjovkui ságajođiheaddji Klemetti Näkkäläjärvi ja várreláhttun Heikki Paltto. Suvdilis ruvkedoaimma fierpmádat lea Sitra fidnu. Suvdilis ruvkedoaimma fierpmádaga váldoulbmilin lea ovddidit suvdilut ruvkedoaimma vejolašvuođaid Suomas, ii buoridit ruvkkiid dábálaš doaibmavejolašvuođaid. Suvdilis ruvkedoaimma fierpmádaga váimmusjoavkku bargun lea ee. ovddidit Supmii vuogas bargoneavvuid eambbo vásttolaš ja suvdilut ruvkedoaimma vejolažžan dahkama várás. Ovttasbargočatnašupmi vuođđuduvvá lágaid čuovvumii ja vuolláičállán váimmusjoavkku lahtut čatnašit sámiid sierravuoigatvuođaid gudnejahttimii. 

Stivra čoahkkana čuovvovaš háve 22.4.2014 Anáris.