Mánát mat leat vilostuvvan leat dávjá šlieddasat, váibasat, vehá surolaččat ja ludnjásat vuosttaš beivviid. Sis láve leat njunni dievva dehe sis lea golgi nuorvu ja sáhttet leat erdot ja sis sáhttá leahkit cottabávččas dehe bealljenávllat. Sis sáhttá maid leahkit vehá gosohat ja muhtumin feber.
Álggos snuolga lea dávjjimus girkkis ja čađačuovgi ja moatti beaivvi geažis šaddá suohkadit, ja fiskadin ja ruonádin.
Nuorvvu vuosttaš beivviid mánná veadjá heajumusat. Vahku guovtti geažis nuorvu láve mannat badjel iešalddis. Dábálaš nuorvvu sivvan lea virus, ja virusa vuostá eai leat mangelágán dálkasat mat sáhttet dagahit ahte mánná dearvvaštuvvá jođáneappot.
Mánát geain lea feber ja leat šlieddasat galget bissut ruovttus
Mánát geain lea feber ja leat váibasat ja šlieddasat galget bissut ruovttus ja vuoiŋŋastit. Máŋggat mánát dárbbahit maid beassat leahkit ruovttus vuosttaš beaivvi go sis ii leat feber, almmá sii leat geavtán febervuolidan dálkasiid. Sii dárbbahit virkkosmuvvat vai nagodit ovdaskuvllain ja skuvllain.
Vuoiŋŋasteapmi lea dárbbašlaš
Lea buorre sállet máná vuoiŋŋastit, muhto son ii dárbbat leahkit seaŋggas. Mánná láve dovdat ieš olugo nagoda leahkit badjin.
Sáhttá orrut álkit vuoigŋat ja oađđit go leat moadde liige bolstara oaivve vuolde. Dát guoská erenomážit boarrásit mánáide geat vellehit lotka. Una mánážiid sáhttá atnit raddelávkkas, mánástuolus dehe askkis beaivvi áigge.
Doaivvabiebmu ja lasse juhkamuš
Máŋgga mánás lea heajut borranlustu go dábálaččat. Mánnái sáhttá addit dakkára man dat háliida ovdamearkka dihte, yogurtte dehe lákcajieŋa. Jus mánás lea feber lea buorre addit liige juhkosa.
Sálteluvus dehe njunnespraya go njunni lea dievva
Jus mánás lea njunni dievva sáhttá goaikkuhit dehe sprejjet sálteluvvosa njunnái, mii njárbuda snuolggaid. Oažžu maid eret loahppa snuolggaid álkit.
Sálteluvvosa gávdná oastit apotehkas. Luvvosa sáhttá maid ieš ráhkadit luvvademiin millilittara- ovtta ruddamihtu- sáltti desilittarii čázi. Sálteluvvosa goaikkuheapmái máná njunnái sáhttá geavtit bumbolduhku.
Go njunni lea sakka buđđosan mánnái sáhttá addit bohtagaluoitin njunnegoaikkanasaid dehe njunnespreijje mii geahpida bohtaneami njunis. Dákkár dálkasat gávdnojit oastit reseaptahaga iige galgga geavtit guhkit go logi beaivvi maŋŋálaga. Njunnespreijjet ja njunnegoaikkanasat lea heivehuvvon agi jelgii, mii almmuhuvvo báhkas.
Reseaptakeahtes febervuolidan dálkasat
Febera dárbbaha hárve dikšut febervuolidan dálkasiiguin. Eanaš mánáin lea feber mii bistá moadde beaivvi mii ii dárbbat mearkkašit maidege váralačča. Muhto galgá addit febervuolidan dálkasiid jus mánná veadjá mearkkašahtti heajuid feberis, ovdamearkka dihte sus lea gorut bávččas, lea lunjas, borrá ja juhká heajubut, nohkká heajuid dehe lea váttis lotkkodit eahkes.
Vuollái guđa mánnosaš máná geas lea feber ii galgga dikšut váldditkeahttá álggos oktavuođa divššuin.
Febera vuostá badjel golmma mánnosaš mánnái lea dálkkas mii siskkilda paracetamola, ovdamearkka dihte Alvedon dehe Panodil. Guđa mánu rájes mánná sáhttá oažžut Iprena dehe Ibumetiinna, mii lea reseaptakeahtes ja siskkilda ibuprofena. Dálkasat leat golgi hámis dehe bahtabuikun ja rivttes attus una mánážiidda. Boarrásit mánáide leat maid tableahtat. Čuovo báhka rávvagiid dárkilit. Ale seagut sierra dálkasiid. Vuollai 18 jahkásaš mánát geain lea feber eai galgga geavtit feberavuolidan dálkasiid main lea acetylsalicylsyra, ovdamearkka dihte Magnecyl, Treo dehe Albyl.
Reseaptakeahtes gosohatdálkasat
Reseaptakeahtes gosotdálkasat eai láve ábuhit. Jus mánás lea gosot lea dehálaš ahte mánná gossá bajás šliivvi vai giegir ráinnasduvvá. Gosohalitnudan dálkasat dahket váddáseabbon mánnái oažžut bajás šliivvi. Šliivvilodjen dálkasiin vuorustis lea eahpesihkkar vuoibmi. Gosoha lidnudeapmái sáhttá dan sajis geahččalit addit liegga dehe galbma juhkosa. Vuollái guovttejahkásaš mánnái ii galgga goassege addit gosotdálkasa ovdalgo álggos lea váldán oktavuođa doaktáriin.
Mot sáhttá eastit njoammuma viiduma?
Eastadan dihte darvviheami earáide lea buorre oahpahit mánáid gastit ja gossat gardnjilmohkkái ja geavtit bábernjunneliinniid. Galgá oaidnit ahte sii basset gieđaid máŋgii beaivvis. Geahččal maid oahpahit ahte mánát eai goaivvo njuni dehe čalmmiid. Jur doppe virus álkimusat darvána ja viidu. Njoammunviidun unno maid jus mánná ii stoaga dainna geas lea nuorvu. Sálle máná leahkit olgun nu olu go vejolaš, dálvet nai.
Jurddat ahte mánáide geat šaddet gierdat duhpátsuovas birrasis álkibut boahtá nuorvu.
Soaitá dárbbahit váldit oktavuođa divššuin
Lea dehálaš geahččat dárkilit mot mánná veadjá. Galgá dakkaviđe váldit oktavuođa dearvvasvuođaguovddážiin dehe fáhkkavuostáváldimiin jus mánná orru hirbmat váibbas iige nagot juhkat. Seamma guoská jus mánás lea lossat vuoigŋat dehe jus mánás lea gosahat mii vearrána, erenomážit jus dat šárrá.
Jus bealjis golgá golggus galgá váldit oktavuođa dearvvasvuođaguovddážiin dehe fáktavuostáváldimiin, nu ahte mánná dutkojuvvo.
Jus mánás lea bealljenávllát, iige mana badjel, ferte váldit oktavuođa dearvvasvuođaguovddážiin dutkama dihte jándora siste.
Jeara ráđi
Don sáhtát birra jándora sárdnut buohccedivššáriin ja oažžut ráđi. Riŋge 1177. Dat geat vástidit sáhttet maid muitalit man dearvvasvuođaguovddážii don leat čállon.
