Dearvvuođagat Bonnis

Sámedikki stivrra čoakkán dollojuvvui golmma beaivve (16., 19. ja 22.5.) áigge. Stivra lea sámedikki dehálaš orgána, daningo dan bakte áššit ovdánit dikki dievasčoakkáma gieđahallamii. Sámedikki dievasčoakkán dollojuvvo 2.6. Stivrra áššelisttus ledje ee. sámedikki doaibmaplána, dán jagi bušeahtta, dán válgaáigodaga ekonomiijaplána, cealkámuš ILO 169-soahpamuša ravdaeavttuin, cealkámuš nuppástusevttohusain sámiid vuoigatvuođaide Suoma vuođđolága ođasnuhttinbarggus, cealkámuš guovlohálddahusa ođasnuhttin- ja gárgehanfidnus, eará áigeguovdilis cealkámušáššit, láhkaolmmoščálli virgeválljen ja bargoortnega rievdadanevttohus.

Mánnodaga 19.5. livččii leamaš Lappi-bargojoavkku čoakkán, muhto dasa in sáhttán oassálastit go dat manai badjálaga stivrra čoakkámiin. Sámedikki ovddastii čoakkámis I várreságadoalli. Disdaga mátkkoštin Helssegii deaivvadit hálddahus- ja suohkanministtar Mari Kiviniemi. Bukten ministarii sámedikki dearvvuođagaid guovlohálddahusa ođasnuhttin- ja gárgehanfidnus ja bukten sávaldaga ráđđádallamiid ministeriija ja sámedikkis gaskkas. Gaskavahkko mus lei illu ja gudni oassálastit dásseválddi presideantta bovden presideantaforumii, mii gieđahalai máŋggakulturvuođa ja utnolašvuođa Suomas. Dollen dilálašvuođas vuođđosága sápmelaččaid sajádagas. Ollislaš sáhka lea suomagillii ruovttusiidduin:
http://www.samediggi.fi/index.php?tion=com_docman&Itemid=185.

Presideantaforumis ledje vuođušteaddjin dásseválddi presideantta ja iežan lassin ee. ministtar Astrid Thors, doaimmajođiheaddji Miranda Vuolasranta Romano Forumas ja veahádatáittardeaddji Johanna Suurpää, gii gieđahalai ságastis máŋggabealálaččat sápmelaččaid vuoigatvuođaid eará fáttáid lassin. Presideantaforuma ságastalai eanas áššiin, mat guske riikiimuotkuma ja ođđasuopmelaččaid. Ieš deattuhin ságastan dan, ahte maiddái riikiimuotkuid vuoigatvuođat galget dáhkiduvvot, muhto seammas galgá atnit earenoamáš fuolalaččat ávvira riikka álgoálbmoga ja árbevirolaš veahádagaid vuoigatvuođain iežas gillii ja kultuvrii. Bajidin vuođđoságastan ovdan earenoamážit nuortalašgiela ja -kultuvrra dili ja doarjalin buot oassebeliide ahte nuortalašgiela ovddidandoaimmaide dáhkiduvvo dárbahassii ruhtadeapmi. Maiddái eará hubmit, ee. metropolihta Leo, válde ságasteaset ovdan nuortalaškultuvrra dili.

Seamma eahket vulgen Bonnii ON:a biodiversiteahttasoahpamuša ovccát konferensii (COP 9) Suoma sáttagottis. Konfereansa bistá 30.5. rádjái. Konfereansa lea viiddis, ovddasteaddjit leat badjel 7000 miehtá máilmmi. COP 9 lea orgána, mii hálddaša soahpamuša, ja dat ovddida soahpamuša heiveheami váldočoakkámis bargojun mearrádusaid bakte.

Álgoálbmogiid ja dákko bakte sápmelaččaid dáfus biodiversiteahttasoahpamuša deháleamos paragráfa lea 8 J, mii gieđahallá álgoálbmoga ja báikkálašservošiid dieđu biologalaš máŋggahámálašvuođa dáfus ja stáhtaid geatnegasvuođa suodjalit máinnašuvvon álbmogiid biologalaš máŋggahámálašvuhtii gullevaš dieđuid, máhtuid ja innovašuvnnaid. Soahpamuš movttiidahttá vuoiggalaš buvttademiid dehege vuoittuid juohkimii, maid oažžu dákkár dieđuid, innovašuvnnaid ja geavadiid ávkki atnimis. Čoakkánoassebealit dohkkehit čoakkámiin maiddái paragráfa 8 J ávžžuhusaid álbmotstáhtaid ja riikkaidgaskasaš orgánaid heiveheami várás. Oassálasttán eanas jur čoakkámiidda, mat gieđahallet 8 J áššiid. Konfereanssas gávdno diehtu interneahtas čujuhusas www.cpd.int/cop9/ ja birasministeriija siidduin (www.ymparisto.fi).

Boahtte vahku prográmmas lea Sámedikki dievasčoakkáma lassin ee. suvdilis gárganeami doaibmagotti čoakkán ja sámedikki stivrra guossástallan Lappi birasguovddážis.


Bonn 27.5., Juvvá Lemet