#http://web.archive.org/web/20141006195138/http://klemetti.blogspot.fi/2010_09_19_archive.html SUNNUNTAI 19. SYYSKUUTA 2010 Árktalaš parlamentarihkkáriid IX konfereanssas Árktalaš parlamentarihkkáriid konfereansa dollojuvvui gollan vahku mielde vuosttaš have árktalaš guovllu olggobealde. Konfereansa lea árktalaš guovllu parlamentarihkkáriin ja EU-parlameantta ovddasteddjiin čohkiidan ovttasbargoorgána konfereansa. Sámi parlamentáralaš ráđđi (SPR) oassálastá sihke konferensii ja árktalaš parlamentarihkkáriid bissovaš komisšuvnna bargui bissovaš oasseváldin. Mun doaimman dál SPR:a ovddasteaddjin árktalaš parlamentarihkkáriid bissovaš komisšuvnnas. Dasa lassin ovttasbargoorgánas leat eatnat dárkojeaddjit sierra dutkaninstitušuvnnain ja organisašuvnnain. Ovttasbarggu ulbmilin lea lagadit árktalaš ovttasbarggu sierra parlameanttaid gaskka. Konfereansa čoahkkana guovtti jagi gaskkaid ságastallat sierra fáttáin. Dán vuoru fáddán ledje suvdilis luondduriggodagat ja eallinvejolašvuođat árktalaš guovllus sihke allaskuvlen- ja dálkkádatrievdangažaldagat. Konfereansa attii loahppajulggaštusa, mii gávdno maid sámedikki ruovttusiidduin dakkár sajes go dokumeanttat – sámi parlamentáralaš ráđđi. Seamma sajes vuollebajilčállosa SPR:a stivra 9.9.2010 olis gávdnojit maid SPR:a stivrra dohkkehan cealkámušat EU:a árktalaš informašuvdnaguovddážis ja biodiversiteahttaulbmiliin 2020 davvisáme-, suoma- ja eŋgelasgillii. SPR:a ovddastii dán vuoru dušše Suoma sámedikki sáttagoddi. Norgga ja Ruoŧa sámedikkit eaba sáhttán sáddet dán vuoru iežaska ovddasteddjiid daid eará hoahpuid geažil. SPR oassálasttii vuoimmálaččat konfereanssa julggaštusa hábmemii. Lean hui duhtavaš dasa, ahte konfereansa julggaštusastis movttiidahttá árktalaš riikkaid ja EU-komisšuvnna beaktilis gulahallamii álgoálbmogiiguin áššiin, mat gusket sin. Julggaštus dolvojuvvo diehtun Árktalaš Ráđđái ja ovttasbarggu lahttoorganisašuvnnaide ja ulbmilin lea, ahte parlameanttat ja Árktalaš Ráđđi ovddidivčče konfereanssa julggaštusa olláhuvvama. Dasa lassin konfereansa doarjjui EU árktalaš informašuvdnaguovddáža vuođđudeami. Konfereanssa gávdno lassidiehtu čujuhusa http://www.arcticparl.org/ Konfereanssa áigge árktalaš parlamentarihkkáriid bissovaš komisšuvdna čoahkkanii guovtte have. Vuohččan čoakkán gulai sierra konfereanssa dárkojeddjiid oainnuid árktalaš ovttasbarggus. Komisšuvdna gieđahalai maid evttohusa válljet komisšuvdnii várreságadoalli ja rievdadit ságadoallivuođa nu ahte das lea bargolotnahuvvan, dehe ng. rotášuvdna. Dán rádjái ságadoalli lea válljejuvvon álohii konfereanssa maŋŋel ja ságadoallin leat doaibman eanasin davviriikkaid ovddasteaddjit. Árktalaš ovttasbargui livččii ávkkálaš, jos ságadoalliriikan livčče maid Kanada, USA dehe Ruošša parlamentarihkkárat. Áššái máhccojuvvo bissovaš komisšuvnna čuovvovaš čoakkámis skábmamánus. Konfereanssas ja dan oktavuođas lágiduvvon dilálašvuođain mávssolaš ságastallanfáddán loktaneigga Suoma viggamuš oažžut árktalaš informašuvdnaguovddáža Roavenjárgii ja ođđa dárkojeddjiid váldin Árktalaš Ráđđái. Suopma lágidii diehtojuohkindilálašvuođa árktalaš informašuvdnaguovddážis konfereanssa. Guovlorádio Lapin radio lea dieđihan ahte árktalaš informašuvdnaguovddáža vuođđudeapmi Roavenjárgii livččii ožžon eavttuhis doarjaga, muhto ii dat aiddo nie gal mannan go dan guovdu lei maid kritihkka. Suoma evttohussan lea leamaš oažžut informašuvdnaguovddáža Árktalaš guovddážii Roavenjárgii, muhto guovddáža barggut leat vel hui eahpečielgasat. Sámi parlamentáralaš ráđđi lea vuolgán doarjut árktalaš informašuvdnaguovddáža vuođđudeami Roavenjárgii, muhto dat lea maid ovdanbuktán, ahte dan bargguide galggalii gullat árktalaš dialoga doaimmaheapmi árktalaš álgoálbmogiiguin. Konfereanssa maŋŋel SPR:a sáttagoddi galledii EU:a komisšuvnnas ja ságastallamiin loktanii ovdan Suoma evttohusa prolemáhtalaš dilli komisšuvnna dáfus. EU-komisšuvnna geatnegahttet EU:a ovttasbargošiehtadusat. Daid eaktun lea dat, ahte guovddážat vuođđuduvvojit gilvvohallama bakte. Dál Roavenjárggas ii leat vuosteevttohas. Jos Roavenjárgii háliduvvo árktalaš informašuvdnaguovddáš, de Suopma galggalii lobbet hui garrasit EU-parlameantta ja komissáraid. Suomas galggale leat hui nanu sierraákkat dasa, manin informašuvdnaguovddáš galggalii vuođđuduvvot jur Roavenjárgii. Dadjen ságastallamiin, ahte Suomas lea hui nanu sierraágga guovddáža vuođđudeami várás jos Ruoŧŧa doarju Suoma evttohusa: EU:a áidna álgoálbmot lea dan lahttoriikkaid rájiid siste, Ruoŧas ja Suomas. Ságastalaimet komisšuvnnas maid EU:a davvi dimenšuvnnas, guovlopolitihkas, árktalaš politihkas ja earenoamážit das, mot dialoga, gulahallan, árktalaš álgoálbmogiid ja komisšuvnnain galggalii dikšojuvvot komisšuvnna árktalaš strategiija mielde. Ságastallamat ledje hui ávkkálaččat ja ságastallamiid olis oaččui deattu dárbu dasa, ahte SPR buorida ovttasbarggu Bryssela ektui ja joatká aktiivvalaš ságastallama komisšuvnnain áššiin, mat gusket sápmelaččaid. Lean juo mearridan sámedikki virgeolbmuid válmmaštallat evttohusa áššis čuovvovaš SPR:a stivrra čoakkáma mearrideami várás. Brysselis dollejin njuolga Anárii sámedikki stivrra čoakkámii. Čoakkáma áššelistu lei hui viiddis ja stivra ii háhppehan gieđahallat buot áššiid ja čoakkán joatkahuvvá disdaga. Stivrras áššelisttus lei ovdan okta dán válgabaji deháleamos virgeválljemiin. Sámedikki stivra válljii nuoraidčálli virgái anárašsápmelaš Niina Siltala. Lean hui ilus, ahte nuoraidčálli virgi devdojuvvui ja ahte nuoraidbargu vuolgá dál duođalaččat johtui sámedikkis. Lean iešnai bidjan hui olu návccaid nuoraiddoaimma álggaheapmái. Lean maid duhtavaš dasa, ahte oažžut lasi virgeolbmuid unnitlogu giellajoavkkuin sámediggái. Boahtte vahkku manná Anáris sierralágán čoakkámiin. Disdaga sámediggi ráđđádallá meahcceráđđehusain áigeguovdilis áššiin ja duorastaga lea sámedikki ja sámi ruovttuguovllu bálgesiid dán čavčča vuosttaš čoakkán. Vuottesjávrres 19.9.2010 Juvvá Lemet