Giitu didjiide!

Giitu didjiide! Measta buot davviriikalaš álbmogiid árvvusadnojuvvon ovddasteaddjit! Buorit olbmot!

Mun gulan dan álbmogii, mii dán oktavuođas lea seamma go duot “measta”. Lea heahpat ahte oktage ii leat ovddasteamen davi álgoálbmoga. Dat lea heahpat.

Guođán dán didjiide (geige Sámi leavgga). Vai muittáleiddet. Ja vai šattalii muhtimin albma atnui. Háliidan giitit din das, ahte lehpet bálkkašan mu girjji Beaivi Áhčážan. Seammás lehpet gudnejahttán dan álgoálbmoga mii dáppe váilu. Livččii deaŧalabbo ahte álgoálbmogiid rivttiid, maiddái rivttiid eatnamiidda ja čáziide, análedje árvvus. Nu ahte dat meroštallojuvvošedje soahpamušaid bakte hui čielgasit.

Eatnamat eai viiddo, dušše olmmošmearri dain stuorru. Ja nu guhká go sápmelaččat guddet mielddiset dovdamuša Sámis, sáhttá dákkár soahpamuškeahtes dilli doalvut dáhpáhusaide mat eai livčče gudnin Davviriikkaide.

Vaikko soahpamuša dahkan sáhttá leat hui lossat, lea goittotge vásttuhis dahku diktit dákkár soahpamuškeahtes dili joatkašuvvat.

Háliidan goittotge jáhkkit, ahte morála Davviriikkain lea dan dásis, ahte dat ieš alddes geatnegahttá sámiid rivttiid dovddasteami. Háliidan maid jáhkkit, ahte davviriikalaš oamedovdu ja davviriikalaš vuoigatvuođadovdu doibmet nu dego čuvgehusriikkas sáhtálii gáibidit daid doaibmat.

Dasgo go ii sáhte oba jurddahallatge ahte álgoálbmogis ii livčče riekti.

Indiánat, tamilat, Baltia riikkat, kurdit, palestiinnalaččat...

In sáhte jáhkkit ahte duohta ráffi lea vejolaš jos leat olbmot, geat guddet mielddiset diđolašvuođa iežaset álbmoga rivttiin, mat eai leat dovddastuvvon. Iežas sáhttá atnit árvvus dušše jos atná árvvus earáid ja sin rivttiid.

Ráhkisvuođa háliidivččen addit didjiide, ráhkisvuođa vai dovddaleiddet iežadet, vai sáhtáleiddet dovddastit earáid. Ráhkisvuođa alcceseattet, vai livččiidet friijat ráhkistit earáid.

Ja háliidan giitit din das ahte lehpet dán jagi bálkkašumi geigen munnje. Muhto seammás lehpet bálkkašan girječálli guhte ii máhte čállit riekta iežas eatnigillii. Vaikko vázzenhan mun skuvlla máŋggaid jagiid ja ožžon juobe árvosániid “eatnigiela” máhttimis nai. Muhto in goassege ožžon oahpu sámegillii dahje sámegielas. Geavatlaččat dat lei nuppe gežiid; nu ahte ii fal...

Johtti sápmelaččaid oaidnu ruovttus ii čága mangelágan seinniid sisa. Ruoktu lea mu váimmus ja dat johtá mu mielde.
Buot dát duoddarat leat mu ruoktu.

Báiki, mii virgeoapmahaččaid mielan lea mu ruoktu, lea Beattet. Doppe lea unna barta, gos loavttán. Doppe oađán. Doppe barggan ruovttubargguidan.

Ja go raban uvssa ja lávken olggos, de lean orrunlanjas. Dat lea stuoris ja čáppat. Doppe sáhtán lihkadit vai váibbalin, vaikko mus illá lea áigi mannalit orrunlanjas. Muhto dávjá nagodan goit Ádjagorsii, Darjjus. Iežan mánnávuođa geassebáikái. Mánnávuođa ja maiddái dálá olbmáidan, lagežiid ja skirriid, lusa.

Bohccot. Guolit. Šattut. Eallit. Ja lottit.

Nohkameahttun luohtái mii bohciida eatnama gáldus. Geađggit, geađgeduoddarat, juovat. Liekkus salasteapmái, askái, sugadeapmái.

Albmi dáhkkin. Dego beaivváš mu eallimis, unna áhčážan. Duosttan dadjat jitnosit, man mu váibmui juoigá....almmá bahá bealji gulakeahttá, giitosat, giitosat iežan ruktui doppe guhkkin...!

Niegut. Niegut mus leat. Rikkis eallin. Jáhkán ahte niegut ledje ovdal mu. Dieđán dušše, ahte nu guhká go muittán, niegadin nieguid maid galgen niegadit vai dat šattaledje duohtan. Dáin nieguin Beaivi, Áhčážan lei maŋimus.

Dovddan loahppameahttun illáveaju, muhto maid loahppameahttun geahpádusa. Ja niegut, dat mus leat ain.

Muhto in dárbbaš šat niegadit dain vai dat šattaledje duohtan. Muhto niegu Beaivi, Áhčážan galgen niegadit vai dat šattai duohtan.

Ja dat niehku lea mu giittus, dat lea mu rápmi álbmogii, unna oasážii árktalaš luonddu.

Dovddan ahte lean leamaš Beaivvi ja Eatnama jiellatmánná, ovdasajis dasgo mus leat niegut. Ja lean dávjá jurddahallan mo sáhtálin giitit Eallima.

EALLIN

meašttir, dáiddár, girječálli, šuokŋadahkki, ja orkeastara jođiheaddji

ja MÁILBMI meaštára sivdnádus, muitalus, čábbodat ja kontrapunkta, čuojaheapmi gomuvuođas, ja mun, munnai, lean ožžon skillat ja šleađgut eallima sinfoniijas.

Dát speallu lea mu buohta meattá bottoža. Čavčča biekkat skoažahit mu eallima lasttaid, muhtumat soitet girddašit juo duoddariin. Muhto vaikko livččii nu, de stuorra vuollegašvuođain lean lihkolaš, ahte munnai lean ožžon skillat.

Ja vaikko Eallin ii šat goassege čuojahivčče mu, lean giitevaš das ahte lean ožžon skillat. Muhto jos Eallin vel muitá mu ja háliida čuojahit mu, ja maid munnje, de dalle háliidan skillat.

Giittán ja skilan munnai, skilan go Eallin čuojaha mu, mus, beivviidan goladettiin dat váimmustan skillá, mun skilan.