Báišduoddara aktivitehtat
Maid Baišduoddaris sáhttá dahkat?
Vázzit merkejuvvon johtolagaid mielde
Báišduoddara meahcceguovllus lea okta merkejuvvon vánddardanjohtolat, Ohcejoga vánddardanjohtolat. Dán bálddas leahkki Geavu luonddumeahci merkejuvvon johtolagat dievasmahttet guovllu vánddardanvejolašvuođaid. Galgá goittot fuomášit ahte luonddumeahcis oažžu johtalit geasi áigge dušše merkejuvvon johtolagaid mielde, ja nuba meahcceguovllu ja luonddumeahci ráji sáhttá rasttildit dalle dušše merkejuvvon johtolaga mielde. Báišduoddara guorba meahcceguovlu lea hástaleaddji vánddardanguovlu.
Geahčadit oidnámušaid ja várdát
Meahcceguovllu alimus čohka, Goaimmioaivvi, alde oaidná guhkás badjel meahcceguovllu ja gitta Norgga beale jassagáissáide.
Oahpásmuvvat luonddubálgái
Meahcceguovllu olggobealde, Suttesjogas Gáregasnjárgga geainnu (nr 92) guoras, lea guovtte kilomehtera guhkkosaš luonddubálggis. Luonddubálggis muitala earret eará Suttesjoga bassi gáldus. Seamma sajis rohtte Geavu johtolat, man mielde vánddardeaddji beassá vuohkkasit maiddái Báišduoddara meahcceguvlui.
Čuoigat meahcis
Meahcceguovllus bálle dálvit čuoigat ráddjehusaid haga. Merkejuvvon čuoiganjohtolagat eai leat. Bálddas leahkki Geavu luonddumeahcis leat ráddjehusat: duottarguovllus oažžu čuoigat juohke sajis 16.10. - 30.4., ávžeguovllus čuoigan lea lobálaš 16.10. - 30.3.
Guolástit
Báišduoddara guovlu heive vánddardeaddjiide, geat liikojit guolástit. Guolásteaddji sáhttá lihkkohit meahcceguovllu čielga čáziin rávddu, dápmoha, hárri ja čuovžža. Meahcceguovllu davágeahčen leat buorit rávdočázit. Gámasjohka lea erenoamážit hárre- ja dápmotjohka.
Meahcceguovllus oažžu oaggut ja bilket almmá lobi haga, ii goittot sierra dikšunčáziin. Loktajávri, Rohtoluoppal, Basejávri ja Várddoaijávri leat dikšunčázit. Eará guolástusa go oagguma ja bilkema várás 18-64-jahkásaš olmmoš galgá máksit guolástandikšunmávssu (www.mmm.fi, suomagillii) ja oastit áššáigullevaš guolástanlobi. Meahciráđđehusa Ohcejoga guolástanguovllu lohpi nr 1574 (www.eräluvat.fi, suomagillii) gokčaba eanaš oasi ádjagiin, jogain ja jávrriin Ohcejoga gieldda siste. Deanu lagasčáziid lobit eaba govčča. Bálddas leahkki Geavu luonddumeahcis guolástus lea gildojuvvon.
Lobiid vuvdet earret eará Meahciráđđehusa bálvalanbáikkis Avvilis, Davvi-Sámi luondduguovddáš Siiddas ja Meahcirađđehusa neahttagávppis (www.eräluvat.fi, suomagillii).
Gyrodactylus salaris -luossaparasihtta ii leat vel leavvan min divrras, Jiekŋamerrii luoiti luossajogaide. Loga lasi.
Meahcástit
Báišduoddara meahcceguovlu gullá guovtte lohpeguvlui: 1601 Gáregasnjárga ja 1602 Báišduottar (www.eräluvat.fi, suomagillii). Guovlluide vuvdet jándoriid mielde ráddjejuvvon meari smávvafuođđolobiid, maiguin olgobáikegoddelašge sáhttá bivdit meahcástanáiggi olis rievssaha, njoammila, smávvanávddiid ja čáhcelottiid. Báišduoddara duottarbadjosat ja -marastagat leat erenoamážit vuonccesbeatnagiin bivdi olbmuid miela mielde. Boazodoallu lea guovllus mearkkašahtti ealáhus, ja nuba vuodjeleaddji beatnagiin bivdin lea gildojuvvon. Dáin guovlluin sáhttet leat boazodoallobargguid dihte ain dihto bajiid mielde molsašuvvi ráddjehusat.
Meahccebivdu mearkkaša ollu báikkálaš ássiide astoáiggedoaibman. Báišduoddara guovllus báikkálaš meahcásteaddjiid deháleamos sálašeallit leat ealga ja rievssat. Davvi-Sámis báikkálaš olbmot dovdet vel boares bivdovuogi - rievssaha gárduma. Eanodaga, Anára ja Ohcejoga gielddain fásta ássi olbmuin lea friddja meahcástanvuoigatvuohta iežaset ruovttugieldda stáhtaeatnamiin.
Smávvafuođđuid meahcástanlobiid Davvi-Sámi guovlluide vuvdet Meahciráđđehusa Avvila bálvalanbáiki ja Davvi-Sámi luondduguovddáš Siida ja Meahcirađđehusa neahttagávpis (www.eräluvat.fi, suomagillii).
Murjet ja čoaggit guobbariid
Čáhppesmuorji ja jokŋa leat dábáleamos muorjjit dán meahcceguovllus. Guovllus oažžu friddja čoaggit murjjiid ja guobbariid.
Vuojadit
Meahcceguovllu smávva ja stuorra jávrrit ja jogat leat virkkosmahtti galbmasat geassit báhkaid áiggege.