Anára vánddardanguovllu historjá
Anár - olbmuid ja kultuvrraid gávnnadanbáiki
Anárjávri lea leamaš olbmo dáfus mearkkašahtti guovlugitta ovdahistorjjá rájes. Ásahusbázahusat leat gávdnon juoba 9000 jagi duohken.Vuosttas sámiid dihtet ássan guovllus juo measta 4000 jagi dassái. Juvdujogavánddardanguovllu Oađđiveaji (Uáđđivei anárašg.) gáttis leat leamaš dološanáraš dálvesiiddat 1400- ja 1500-loguin. Dološ sámesiidavuogádaga áigge sámitásse dálvviid oktasaš dálvebáikkis ja fárrejedje geassái bearašgottiid mieldeiežaset geassegittiide.
Anára guovllus leat moanat dološovdakristtalaš áiggi bassi báikkit, dego Ádjásuolu ja Ohcomaš, ja dasa lassinkristtalaš áiggi muitomearkkat, dego Hávdeeanasullot ja Bealbbejávrrimeahccegirku.
Anára girkobáiki lea johtolagaid ruossalastinsajisja lea álo leamaš olbmuid ja kultuvrraid gávnnadanbáiki. Doppe doaimmahitáššiideaset ja deaivvadit guolásteaddjit, boazodoallit, luondduealáhusbargit,golleroggit, dáiddárat, duojárat, turistafitnodatolbmot ja virgeolbmot. Buotanárlaččaide luondu lea eallinbiras ja eanaš ealáhusat laktásit juogaláhkailundui. Historjá vuhtto ain dálge Anáris, ja doppe deaivida vel dan duoddariidduogábeale Sámi ja eallinvuogi, mii lea máddelis juo áigá jávkan. Anáris leatmaiddái erenoamáš čeahpes báikkálaš duojárat ja dáiddárat, geaid buktagiiddasáhttá oahpásmuvvat Girkobáikki buvddain ja bájiin.