Urho Kekkonena álbmotmeahci johtolagat

Oahpásmuva Urho Kekkonen álbmotmeahccái ja Lappi lundui vánddardemiin! Álbmotmeahcis leat álkes ja gáibideaddji máđidjat earádássásaš vánddardeaddjiide. Dálveluonddus fearán lihkostuvvá sabehiiguin dahje muohtagápmagiiguin.

Vánddardanjohtolagat ja bálgát

Johtolagaid vuolginsajit

Beasat álbmotmeahci merkejuvvon máđijaide ja luonddubálgáide Suoločielggi turismaguovddažis, duottarguovddaš Gilonanoaivvis, Nuorttabeale luondduguovddažis Dávgeváris, Soabbatjávrris ja Giemasuorggi ja Hávganjavi (Nuorttajohka) bisánanbáikkiin.

Luonddubálgát

Dávgevári luonddubálgát álget Nuorttabeale luondduguovddaža šilljus. Dálvit dat doibmet muohtagámamáđidjan, mat dolvot du Lappi dálvelundui ja ritneoidnosiidda.

• Urpiaislenkki (ummolmohki), 1 km, garvváhallá luondduguovddaža birrasis. Čievrabálgá mielde sáhttá maiddái johtit mánáidvovnnaiguin ja rullastuoluin oktan vehkiin.
  • Bálvalusat: luondduguovddáža šilljus lávvu.
• Koppelolenkki (goahppilmohki), 3 km, doalvu du jaskes ginttalguossavuvddiide veháš Ummolmohki guhkkelebbui.
  • Bálvalusat: dollasadji, goahti, luondduguovddaža šilljus lávvu.
• Kuukkelilenkki (guovssatmohki), 6 km, doalvu johtti guossavuvddiid bokte Unna-Dávgevári alážii, gos sáhtát ovddošit fiinna oidnosiid Náttašduoddariidda, birastahtti jekkiide ja Suoločielggi stuorraduoddariidda. Ruovttumátki johtá jeaggái luonddu čađa.
  • Bálvalusat: dollasadji, goahti, luondduguovddaža šilljus lávvu.
• Geologalaš bálggis, 7 km, oahpásmuhttá du guovllu geologiijai, báktevuđđui, jiekŋabaji luottaide ja eatnama hámiide. Álgomátkki jođát meahcceeatnamis ja goarkŋot gulul Jorpulipää vieltái. Boddobáiki lea luonddučáppa Beanajuhkanláddo gáttis. Doppe bálggis joatkašuvvá vieltejeaggái, ja loahppamátki manná Guovssatmohki mielde. Bálgá johtit miehtebeaivái. Geassit beasat Geologalaš bálgá bokte maiddái njuolga Dávgevári Gollemuseai. Luondduguovddažis lea bálgá bokte gollemuseai sullii 300 mehtera. Musea rájiid siste dárbbašat sisabeassanbileahta.
  • Bálvalusat: luondduguovddáža šilljus lávvu
  • Oaidninveara: Dávgevári Gollemusea

Gilonanoaivvi luonddubálgát álget duottarguovddaš Gilonanoaivvi šilljus. Luonddubálgát leat merkejuvvon meahccái ruoná stoalppuin, main leat bihcabáhcatsymbolat. Dálvit dat doibmet muohtagámamáđidjan.

• Vasalenkki (miessemohkki), 1 km, garvváhallá álkes eatnamis Gilonanádjaga lahkosis ja heive bures álggahalli vánddardeaddjiide. Luonddubálgá guoras lea mánáide oaivvilduvvon oahpistantávvalat, main leat teavsttat suomagillii, eŋgelasgillii, ruoŧagillii ja fránskkagillii.
  • Bálvalusat: Gilonanoaivvi dollasadji vuolginbáikki lahkosis.
• Porolenkki (boazomohkki), 3 km, johtá boazoáiddi guora Ahopää vuollevieltti vuovddis. Riekkesmáđidja máhccá ruovttoluotta Gilonanádjaga báldda. Máđija lea viehka álki johtit, ja láktaseamos báikkiin leat rovvemuorat. Dat heive bures álggahalli vánddardeaddjiide. Luonddubálgá oahpistantávvaliin lea teaksta suomagillii, ruoŧagillii, eŋgelasgillii ja fránskkagillii.
  • Bálvalusat: Gilonanoaivvi dollasadji vuolginbáikki lahkosis.
• Kiirunalenkki (gironmohkki), 6 km, doalvu du Ahopää várrái geahččat duottarluonddu ja jiekŋabaji luottaid. Riekkesmáđidja máhccá ruovttoluotta Gilonanádjaga báldda, seamma bálgá go Boazomohkki. Gironmohki oahpistantávvaliin lea teaksta suomagillii, ruoŧagillii, eŋgelasgillii, duiskkagillii ja fránskkagillii. Máđidja heive álggahalli vándardeaddjiide muhto gáibida veháš álššaid.
  • Bálvalusat: Gilonanoaivvi dollasadji vuolginbáikki lahkosis.

Suoločielggi luonddubálgát álget Suoločielggi turismaguovddažis, Urho Kekkonena álbmotmeahcci poarttas. Luonddubálgát leat merkejuvvon meahccái ruoná stoalppuin, main leat bihcabáhcatsymbolat. Dálvit dat doibmet muohtagámamáđidjan.

• Iisakkipää (Issátoaivvi) luonddubálggis, 2,5 km, doalvu du Issátoaivvi duoddara vuollevilttiid meahcceeatnamii ja unna ájagobiide. Riekkesmáđija oahpistantávvaliin lea teaksta suomagillii, eŋgelasgillii, fránskkagillii ja duiskkagillii. Luonddubálggis heive álggahalli vánddardeaddjiide.
• Iisakkipää (Issátoaivvi) luonddubálggis, 6 km, lea riekkesmáđija guhkit veršuvnna, man bokte goarkŋot Issátoaivvi alážii. Issátoaivi badjána 454 mehtera meara bajábeallai, ja čohka alde sáhtát oddošit fiinna oaidnámušaid. Bálgá oahpistantávvalat oahpásmuhttet du jiekŋabaji luottaide. Oahpistantávvaliin lea teaksta suomagillii, eŋgelasgillii, fránskkagillii ja duiskkagillii. Riekkesmáđidja heive álggahalli vánddardeaddjiide muhto gáibida veháš álššaid, go das leat ollu vuostálagat ja mihtolagat.

Merkejuvvon johtolagat

Suoločielggi ja Gilonanoaivvi birrasis leat sullii 200 kilomehtera merkejuvvon geassemáđidjat, main sullii 100 kilomehtera leat álbmotmeahci guovlluin. Máđijain lea ráhkaduvvon geassemáđidjakárta, ja dat leat merkejuvvon maid Suoločielgi – Gilonanoaivi 1:50 000- ja Nuorttabeale 1:100 000 -vánddardankárttaide.

• Giemasuorgi–Bealljeduottarmološ -vánddardanmáđidja (18 km) álgá Giemasuorggis (sullii 100 km Suovvaguoikkas davás), rasttilda Guovddášsuorggi ja johtá unna guossavuvddiid ja stuorra jekkiid rastá goikes beahceguolbaniidda. Boazoáiddi maŋŋá joavddat Vieriharju ávdinstobu šilljui. Doppe máđidja joatkašuvvá guolbaniid ja stuorra jekkiid mielde Bealljeduottarmoložii. Bealljeduoddara máđidja lea nu gohččojuvvon turismabálvalusjohtolat, gos turismafitnodagat sáhttet lágidit lobivuollásaš mohtorgielkkáin fuolahuvvon čuoiganvánddardemiid ja vuojihit kundáriid mohtorgielkká reagas. Máđidja lea merkejuvvon meahccái.
  • Bálvalusat: máđija guoras dollasadji ja Vieriharju ávdinstohpu, Bealljeduottarmoložis olgohivsset ja muorravisti
  • Oaidninveara: máilmmiráfi mearkan ceggejuvvon Ráfičuolda Bealljeduottarmoložis.
  • Kárta: Nuorttabealli, Suovvaguoika – Tuntsa.
• Nuortta vánddardanmáđidja (40 km) doalvu vánddardeaddji Nuortajoga guora. Nuortajohka, mii lea álbmotmeahci oarjelulli čiegas ja golgá davvenuorttas hohkáha fiinna oaidnámušainis ii dušše vánddardeaddjiid muhto maiddái guolásteaddjiid. Vánddardeami sáhtát álggahit ovdamearkka dihte Hávganjavi bisánanbáikkis (sullii 100 km Savukoskis), gos lea bisánansajiid lassin oahpistanluokti. Máđidja lea merkejuvvon meahccái. Loga lasi Nuortta vánddardanjohtolagas.
• Ruijabálggis (35 km) johtá Soabbat álbmotmeahcis ja Urho Kekkonena álbmotmeahcis. Ruijabálggis lea oassi dološ Ruijamáđidjas, mii lea dolin johtán Mearrabađas badjel Suoločielggi duottarguovllu Jiekŋamerrii, gitta Ruija gáddái. Oassi johtolagas lea ovddeštuvvon vánddardanbálgán ja merkejuvvon meahccái. Ruijabálggis lea geassevánddaradanmáđidja. Loga lasi Ruijabálgáss.

Stáđásmuvvan johtinluottat

Álbmotmeahci meahcceguovlluin eai leat meahccái merkejuvvon johtolagat, muhto bivnnuheamos vánddardanjohtolagain ja earenoamážit barttaid gaskkain leat báikkuid čielgasit vázzojuvvon bálgát. Guovllus leat maiddái nu gohčoduvvon boazobálgát, mat eai doalvvo gosa ge. Lihkadeapmi álbmotmeahcis lea friddja, muhto olbmuid rávvejit bissut bálgáid alde. Kárta ja kompássa galget leat fárus, ja daid ferte máhttit geavahit, go dušše GPS-rusttet ii meahcis vealttakeahttá reahkká. Stuorimus oassi álbmotmeahci merkemeahttun vánddardanmáđijain leat eanadatdiliid dáfus gaskadásis.

Dábáleamos meahccevánddardeami álggahansajit leat Suoločielgi ja Gilonanoaivi sihke álbmotmeahci davveoasi Áitejávri ja Ráji-Jovsset. Vánddardeami sáhtát maiddái álggahit Orposis (Vuohčču), Giemasuorggis, Mariváris, Lokka dahkujávrri davábealde dahje Nuortajoga Hávganjávis.

Tipsa: Okta bivnnuheamos johtolagain lea 70 – 80 kilomehtera guhkkosaš Gilonanoaivi – Šuomaruoktu – Borgaskurču – Luirujávri – Lággojávri – Gilonanoaivi -máđidja. Loga máđija govvádusa.

Čuoiganjohtolagat

Vuođđooasi láhttofierpádat

Návddaš Nuorta-Lappi dálveluonddus sabehiiguin! Suoločielggi, Laanila, Gilonanoaivvi ja Kakslauttasa birrasis lea sullii 250 kilomehtera fuolahuvvon láhttofierpmádat. Urho Kekkonena álbmotmeahcis lea sullii 100 kilomehtera merkejuvvon ja fuolahuvvon láhttofierpmádat, ja dat lea álbmotmeahci vuođđooasis Suoločielggi vánddardanguovddáža ja duottarguovddáš Gilonanoaivvi birrasis. Stuorra oassi láhtuin heive sihke diakonála čuoiganstiilii ja luistenčuoigamii.

Vuosttamužžan čakčabajis ráhppojuvvo vuosttasmuohtaláhttu ja Suoločielggis vuolgi, sullii 25 kilomehtera guhkkosaš čuovgaláhtut, mat johtet álbmotmeahci ráji olggobeallai Laanilai, Gilonanoaivái ja Kakslauttasii. Go muohta boahtá lasi, ráhppojuvvojit maiddái álbmotmeahci vuođđooasi duottarguovllu láhtut. Maŋimužžan giđđat ráhppojuvvo Vellinsärpimä–Taajoslaavu -máđidja ja Rávdoláttu máđidja sihke álbmotmeahci olggobeale Čiehkaskurčču máđidja.

Eanaš oassi láhtuin leat merkejuvvon muoras dahkkojuvvon ruossagalbbain sihke gáibádusdásis muitaleaddji earáivdnásaš geaidnogalbbain: alit oaivvilda álkes, ruoksat gaskadási ja čáhppes váttis láhtuid. Láhttomáđijaid guoras leat máŋggat beaivestobut ja moanat lávut. Čuoiganjohtolagain lea láhttokárttat, maidda lea merkejuvvon maiddái láhtuid dásit. Láhtut leat maiddái merkejuvvon Suoločielgi – Gilonanoaivi -kártii.

Láhtuid fuolahit čuoiganbaji áigge beaivválaččat. Gánneha goittotge muitit, ahte duottarguovvlu láhtut borgojit johtilit gitta go soicá ja bieggá. Láhtuid fuolaha turismafitnodatdoalliid bájasdoallan Suoločielggi dikšunossodatgoddi.

Meahccevánddardeamit čuoigamin

Dálvevánddardeapmi lea hárjánan vánddardeaddji šládja, mas ferte váldit vuhtii máŋggaid áššiid. Joavkkuin gánneha leat fárus goittotge okta hárjánan vánddardeaddji. Merkejuvvon láhtuid olggobealde ferte geavahit govda vánddardan- dahje meahccesabehiid. Kártta ja kompássa ferte eandalii váldit fárrui, ja daid galgá máhttit geavahit. Dušše GPS-rusttet ii meahcis vealttakeahttá reahkká. Álbmotmeahci barttat leat beaivemátkkiid geažes nuppiiguin, ja daidda lea buorre dorvvastit eandalii dálvereaissuid áigge. Muitte várret áiggil, ahte sáhtát sihkkarastit idjadansaji várrenstobus dahje -gámmes. Loga lasi dálvevánddardanrávvagiid.

Sihkkelastinjohtolagat

Sihkkelastin lea lobálaš álbmotmeahcis dušše čuovvovaš máđijain: Suoločielgi–Lohttustohpu, Ráji-Jovsset–Anteri, Giemasuorgi–Máttačielgi ja Giemasuorgi–Vieriharju.