Lassedieđut Lohtu nuortalašgittiin

Oskarinjärvi ja Oskarinkoski ássangiettit

Go Suopma massii soađis Beahcáma Sovjetlihttui, de masse Semenoffa ja Fofanoffa bearrašat máŋgga eará nuortalašbearraša láhkai iežaset sohkaguovlluid. Beahcán lei leamaš nuortalaččaid árbevirolaš ássanguovlu. Soađi áigge nuortalaččat sirdojuvvojedje Suoma beallai. Lappi soađi evakuerendoaimmaid maŋŋá sii eai šat sáhttán máhccat ovddeš ruovttuguvlui. Guovloluohpademiin nuortalašbearrašat masse ruovttubáikkiset, boazoealuid ja eará opmodaga ja oassi sogalaččain báhce Sovjetlihtu beallai.

Álggos Semenoffa ja Fofanoffa bearrašat ásaiduvve nu lahka go vejolaš iežaset ovddeš ruovttuguovllu nuortaráji lahkosiidda, Šuomajoga ja Lohtu gurrii. Semenoffat ja Fofanoffat huksejedje alcceseaset dálvebáikki Lohtu gáddái lahka Šuomajoga njálmmi. Geassebáikki viesut huksejuvvojedje dušše 12 km duohkai dálvebáikkis, Šuomajoga Kotajärvi gáddái. Geasi áigge lea ássojuvvon maiddái Ahven-, Aitta- ja Ruohojärvis ja Lohtu gáttiin. Go Semenoffa ja Fofanoffa bearrašat ledje ássan muhtun jagi dáppe, de sii ásaiduvve bissovaččat Čeavetjávrái.

Dálvebáiki lei guovtte bearraša "gilli"; Semenoffiid lassin Lohtu gurrii ásaiduvai Fofanoffiid (dálá Käyräniemi) bearaš. Dálvebáikái bohttojuvvui juo borgemánu loahpas ja fárrenmátki dáhpáhuvai fatnasiin. Olbmot juoŋastedje miehtá dálvvi. Sii barge bohccuiguin, vaikko eanaš bohccot ledjege báhcán sin ovddeš ruovttuguvlui. Boazoáidi ii lean dálvebáikkis. Bohccuid ii dárbbašan biebmat, dasgo ledje buorit guohtoneatnamat. Dušše soames boazu veddojuvvui šilljobirrasis. Bohccuid lassin nuortalaččain ledje sávzzat.

Lohtu dálvegilis Oskarinkoskis leat ássan Oudas (r. 1876) ja Natalia (r. 1873) Semenoff ja sudno nieida Maria ja bárdni Pietari ("Päett", r. 1921) guimmiinis Helenain (r. 1924, iežas goargu Fofanoff) ja bárdni Ivan (Jõnn-Evvan) guimmiinis Fedosian ja sudno 4 nieida ja 2 bárdni. Maiddái Oudasa ja Natalia nieiddabártnit Ontrei ja Eljas gulaiba bearašservošii. Oskarinjärvi nuorttabeale gáttis ásai Oudas Semenoffa bárdni Iivana ("Uts-Evvan", r. 1908) guimmiinis Eufrosimiain (r. 1908) ja guvttiin nieiddainis ja ovttain bártniin. Jávrri oarjjabealde ásai Oskari Fofanoffa guimmiinis Akilina (i.g. Semenoff) viđamánat bearaš.

Oskarinjärvis ledje guokte ássanvistti, mat leat dán áigge heajos ortnegis. Goalmmát visttis lea báhcán dušše soames hirsageardi. Šilljobirrasis leat maiddái vuorkárokkit ja -goađit.

Oskarinkoski nuortalašgieddi lea 300 mehtera Oskarinjärvi ássangiettis Lohturáigge bajásguvlui. Oskarinkoskis šilljobirrasis gávdnojit ássanvisttiid lassin suovvasávdni, eanaoapman, guokte geallára ja hivsset. Sávzzaid doallama várás giettis ledje sávzaáiddit ja -suojit. Dasa lassin nuortalašgiettis leat vuorkágoahti ja gođiid bázahusat. Suinniid ja jeahkáliid várás ledje sierra luovit.

Sávzzaid suoinnit vižžojuvvojedje golmma sajis. Buoremus báiki lei šattolaš niitu Šuomajoga njálmmis sullii kilomehta Lohturáigge vulos dan davábeale gáttis soahkebohtu buohta. Niittuin lei ovdal ávkkástallan Ráji-Jovsset dahjege Joosef Juhonpoika Sallila, guhte ásai vuollelis Lohtu guoras. Jovsset jámii 1946:s, ja nuba dát buorit lájut báhce nuortalaččaid atnui.

Visttit leat suodjaluvvon ásahusa vuođul 1985:s. Visttiid ii oaččo geavahit earret hivssega, mii lea buot vánddardeaddjiid anus.