Heahtá guovllu luondu
Heahtá guovllu luonddu áidnalunddotvuođa ipmirda buoremusat, go duovdaga ovddoša Jyppyrä várrečohka várddus. Gilli ja dan birastahtti duottareatnamat hirpmástuhttet čábbodagainis juohke háve. Ieš Jyppyrävárri lea beahceválddálaš guolbanmeahcci, masa hámi addet sogiid lassin maid subit ja skábit. Eatnamiin šaddá dušše muhtin ovttaskas guossa, daningo guosa vuovderádji manná moadde miilla lullelis.
Bállás-Ovnnesduoddara duottarráiddu ja Heahtá gili gaskii báhcá Ovnnesjávri, mas vuolgá Ovnnesjohka, okta Sámi guhkimus dulvakeahtes lupmosit golgi jogain. Unna muotkkáš Ovnnesjávrri oarjjageahčen earuha Ovnnesjávrri Muotkejávrris. Dát guokte guhkedáleš jávrri dahkába ovttas measta 20 km guhkes seakka jávreviidodaga Heahttá - Muotkejávri -luoddagurrii.
Heahtá guovllu eallit
Eanodaga girkogilis Heahtás ja dan birrasiin luondu lea geažos áigge lahka. Heahtá lahkosiid loddevárdduin sáhttá várdát ja oahpásnuvvat guovllu olu lottiide. Guovllu njiččehasain oinnolaččamusat leat bohccuid lassin oarrit, njoammilat ja riebanat. Guovllus leat muhtin veardde sarvvat ja oahpásnuvvan veara ealli Heahtás lea ruoigu, man nálli lea dálvebiebmama dihte lassánan.
Maiddái čeavrris, buoidda, nirpi, neahti, miŋka ja bisamroahttu sihke máŋggat sáhpánat ja vándát ádjánit dáin eatnamiin. Buori goddesáhpánjagi áigge sáhttá Ovnnesduoddaris deaivat goddesáhpánanai, muhto omd. guovžža, geatkki, gumppe, albasa dehe measta sogahuvvan njála oaidnin gáibida juo oalle buori lihku. Rihcci ja deaččalákkis gullaba datnai guovllu šlájaide, muhto mirkoguvddiin ii Heahtá birrasis dárbbat ballat, daningo riikkamet davimus gearbmašat báhcet Bállás-Ylläsduoddara álbmotmeahci beallái Hánnogurra-Pahakuru duovdagiidda.
Muorjjit ja guobbarat
Loahppagease láddet muorjjit ja guobbarat. Valljin šaddi sarrima lassin Heahtá eatnamiin sáhttá muorjespánnjii čoaggit maid joŋaid, čáhppesmurjjiid, sihke luopmaniid dehege láttagiid. Loahppačavčča čalbmesis vánddardeaddji sáhttá buori lihkus gávdnat maid giegajoŋaid. Bohccoguobbarat, gusaguobbarat sihke sierralágán raskkit leat valjis dábálaš čavččaid Jyppyrä eatnamiin.