Pyhä-Luosto luondu
Duoddara diida
Pyhä-Luosto álbmotmeahcis leat alla várit, mat báitet čielgasit vuollegis ja dássidis birrasis. Dain alimus, Noaideduottar, lea 540 mehtera allodagas mearas. Luosto duovdagiid stuorimus Ukko-Luosto lea 514 mehtera meara bajábealde. Baseduoddara earenoamášvuohta leat ceakko vielttit, čohkaid earuhit čiekŋalis skurččut ja kvártasihtajuovat ja juovat. Váriid alážiid skurččut šadde jiekŋaáiggi suddančáziid rokkadettiin. Guovllu fiidnámus oaidnámušaide gullá 220 čiekŋalis Stuorraskurču.
Tipsa: Jus geahčat dárkilit, sáhtát oaidnit várrevilttiin skurččuid lassin maiddái čázi gohpan healbmerokkiid.
Vuvddiid ja jekkiid molsašuddan
Ordarádjá lea Pyhä-Luostos 320–400 mehteris meara bajábealde. Váriid vuollevielttit leat oktilaš goahccevuvddiid vuolde, mat vuollelis rivdet jeaggin. Guovllu šattolašvuohta lea kvártasihtabáktevuođu ja juovvásvuođa geažil guorbbas, ja eandalii duottaršaddošlájat leat unnán. Várrevilttiid vuolágeahčen ja ájaroggerođuin lea goittotge báikkuid oalle valljái šattolašvuohta.
Pyhä-Luosto jeakkit gullet Perä-Pohjola jeaggeavádahkii. Jeaggetiippat leat valljis, ja Luostos Siurujoga vuollegeažis leat maiddái šattolaš jeakkit. Jeaggeluonddu riggodahttet máŋggat gáldut.
Vuovdemuorjjit ja guovssaha njurggohallan
Luostos leat mihtilmas Vuovde-Lappi šaddošlájat, maid dievasmahttet rievssatmuorji, gáiccabáinna, duolbadaŋas, váravárpá ja eará duottaršattut. Guolbbavuovddis lea buorre šaddanbiras sarridii ja jokŋii, ja jekkiin šaddá luomi. Ájaguorain ja eará šattolaš báikkiin sáhttá gávdnat šlájaid, mat leat eambo gáibideaddjit šaddobáikkis dáfus, dego boaresgállárási ja hiirenporras-gáiskki. Luostos sáhttá oaidnit maiddái máŋggaid boares vuvddiid ealánšlájaid, dego čánáid. Guovllus leat gávdnon 80 čátnášlája, main 11 leat riikkaviidosaččat áitatvuložat. Maiddái valljái sámil- ja jeagelšlájaid máŋggabealatvuohta movttiidahttá šattuid ustibiid.
Čeavrris ja guovža gullaba Pyhä-Luosto fásta ealliide. Viiddes jeaggeguovlluid ravddain sáhtát oaidnit ealggaid guohtumin ja várrevilttiin fas bohccuid ohcamin lahpu. Luostos leat áican 128 loddešlája, main vánddardeaddjit sáhttet oaidnit earret eará guovssaha njurggohallamin boares beazi oavssi alde. Boralottiin sáhtát oaidnit boaimmáža skavvehallamin várreráiddu alážiid birra sáhpániid ohcamin.
Tipsa: Háliidatgo diehtit, maid loddešlájaid Pyhä-Luosto guovllus leat maŋimuš áiggiin oaidnán? Geahča varraseamos loddeáicamiid (suomagillii). Bálvalusa fállá Meahciráđđehusa luontoon.fi-fierbmebálvalus. Siidu lea buvttaduvvon BirdLife ja Suomen Tiira-loddeáicanvuogádagain.