Urho Kekkonena álbmotmeahci luondu
Urho Kekkonena álbmotmeahcci vuođđuduvvui suodjalit Vuovde-Lappi ja Perä-Pohjola divrras vuode-, jeagge- ja duottarluonddu ja dorvvastit luondduealáhusaid, dego boazodoalu ja árbevirolaš vánddardeami. Dat lea Suoma nubbin stuorimus álbmotmeahcci.
Álbmotmeahci davviosiid dovdomearkkat leat Lohttu-, Šuoma- ja Muorravárrejogaid leagit. Álbmotmeahci váimmusguovllu hábme viiddis ja oktilaš Rávdoduoddariid–Suoločielggi duottarguovlu. Álbmotmeahci máttaoasis sáhtát oahpásmuvvat meahccelundui ja viiddis, rámššas áhpejekkiide, main eallá rikkis bessenlottiid máddodat. Jekkiin johttin leage ráddjejuvvon lottiid bessenáigge. Álbmotmeahci oarjelulli oasis oainnát mihtilmas meahcceguovllu oktonas duoddariinnis, beahcevuvddiinis ja guossavuvddiinis, gos lea gassa sámmálgeardda. Doppe sáhtát oaidnit máŋggaid boares, luonddudilálaš vuvddiin loakti eallišlájaid. Nuortalulli oasis sáhtát maid galledit Nuortajoga kanjonas, mii lea millii čuohcci.
Geađgi muitala historjjá birra
Álbmotmeahci váibmosa Rávdoduoddariid – Suoločielggi guovllu duottarguovllu lea maŋimuš jiekŋabadji hábmen ja doppe lea álki johtit. Doppe sáhtát oahpásmuvvat skurččuide, duottarguolbaniidda ja juovaide ja daid luondduide. Duottarguovllu geađgešládja lea Lappi granulihtta, mii lea šaddan sullii 1,9 miljárdda jagi dassái. Dálá duoddarat leat badjánan 30-50 miljovnna jagi dassái nu gohčoduvvon laigguslihkademiin. Dán áigge laigosiid doajáhatlinjjáid oaidná eatnamiin johkaleahkin.
Nannánjiehkki geassádii guovllus sullii 9500 jagi dassái ja guđii árbin earet eará eanangierraga gokči morenaid, čievračoruid, healbmerokkiid ja duottarskurččuid. Juovat leat šaddan jiekŋabaji maŋŋá go geađgi lea mollanan sadjásis. Álbmotmeahci nuortalulli oasi fiinna duoddarat leat oktonas Naltioduottar ja rádjeavádaga suollemas Bealljeduottar.
Guovtteguvlui golgi čážiid guovlu
Urho Kekkonena álbmotmeahcci lea čáhcejuogahágas: oassi guovllu jogain golgá Jiekŋamerrii, oassi Mearrabađaluktii. Álbmotmeahci čázádagat leatge eanaš jogat ja ádjagat. Jiekŋamerrii golgi čázit gullet Doallánjoga čázádahkii ja golget earet eará Šuoma-, Lohttu-, Muorravárre-, Anteri-, Jauru- ja Nuortajogaid mielde. Giemajoga čázádahkii gullet Luiru-, Kopsus-, ja Rieban- ja Giemajohka, mii golggiida álbmotmeahcis, golget Mearrabađaluktii.
