Anára sámemusea deavdá 50 jagi

Sámemusea vuođđudeami duogážin lei hálo čohkket ja vurket áiggiid mielde jávkat jurddašuvvon sámi huksenkultuvrra ja ávnnaslaš kulturárbbi. Sámeguovllu huksenárbbis mearkkašahtti oassi lei duššan Lappi soađis. Kulturbiras nuppástuvai muđuige johtilit 1940- ja 50-loguin ođđasithuksema ja teknologiija ovdáneami dihte, ja boares eallinvuohkái gullevaš dávvirat ledje juo oalát jávkagoahtán. Sámemusea vuođđudanjurdaga duohken lei sámeaktivista Johan Nuorgam, guhte lei eret Anára Idjajávrris. Son lei nuorabun 1930-logu álggus bargan Helssega Seurasaari olgomuseas fáktameašttirin. Jurdda seammalágán olgomusea vuođđudeamis Anárii sáhttá leat riegádan su Helssega áigodaga boađusin. Nuorgam evttohii musea vuođđudeami 1959:s, go doaimmai Samii Litto -ovttastusa doaibmajođiheaddjin. Olgomuseafitnu válmmastallanbargguide válljejuvvui Nuorgama lassin Samii Litto -ovttastusa nubbi guovddáš lahttu, Johan Erkki Jomppanen.

Museabáikin láigohuvvui čieža hektára viidosaš donte Lääkintöhallitusas Anára márkanis Anárjávrri gáttis Juvdujoga davábealde. Vuosttas visttit gávdnojedje lagas Tirro gilážis ja dat geasehuvvojedje herggiiguin boahttevaš museabáikái dálvit 1960. Vaikko Tirro hirsavisttit leat sirdojuvvon olgomuseabáikái, de dat leat goittotge divrras ja hárvenaš álgovisttit, mat eai lean duššaduvvon Lappi soađis.

Dávviriid čohkkenbargui searvvai veahkkin Turku allaoahpaga Šaddodieđalaš dutkanlágádusa ovdaolmmoš ja Geavu dutkanlágádusa jođiheaddji Paavo Kallio oktan stuđeanttaiguin.  Olgomuseai čohkkejuvvojedje álggus erenoamážit árbevirolaš, lundui čadnojuvvon eallinvuohkái gullevaš diŋggat, dállodoallodávvirat, bivut ja gárvvut.

Johan Nuorgam jurddašii bidjat olgomuseabáikki riekkeslágan suohpana hápmái nu, ahte museabáikki birastahtti bálgá guhkkodahkan šattai sullii 800 mehtera. Bálgá guoras leat lagabui 50 čuozáhaga, mat leat juogustuvvon kulturguovlluid dahje geavahanulbmila mielde. Olgomuseabáikki birra johtti bálgá álgogeahčin lea ”Tirro báiki”, anáraš dálolaččaid šilljobiras 1800-logus. Sirdojuvvon hirsavisttiid lassin museabáikkis leat sierra sámejoavkkuid ássan- ja vurkkodanráhkadusaid rekonstrueremat sihke davviguovlluid bivdoteknologiija ovdanbukti ”meahccebivdoguovlu”. Olgomusea dollojuvvo geassebaji áigge rabas ja dat gullá oassin Siidda čájáhusfálaldagaide.

Pia Aarnio (Design Villi Vimma) lea hábmen Sámemusea ávvujagi erenoamáš logo. Logo vuođđun lea Tapio Wirkkala hábmen Anára sámemusea logo, mas lea fáddán njalla.

Lassedieđut:
Museahoavda Tarmo Jomppanen, tarmo.jomppanen(at)samimuseum.fi, tel. +358 400 167806

Prográmma 25.6.