Ealli biras

Sámeguovlu lea viiddis, ja dan luonddudilálašvuođat rievddadit ollu davimus jalges duottaralážiin Gaska-Lappi vuvddiide ja áhpejekkiide. Sierralágan guovllut leat bohciidahttán iešguđetlágan eanageavahan-, ealáhus- ja ássanhámiid. Luonddudilálašvuođaid mielde dáhpáhuvvan sierraneamit leat áiggiid mielde šaddan maiddái giella- ja kulturrádjin. Ealli biras -čájáhus lea muitalus das, man máŋggaláganat Suoma sámeguovllu duovdagat ja kulturbirrasat leat.

Kulturbiras lea viiddis oppalašdoaba, mii muitala olbmo ja luonddu vuorrováikkuhusas riegádan kultuvrras ja dan muttuin sierra áigodagaid áigge. Guđege kultuvrra jurddašanvuohki lea váikkuheamen dasa, mii adnojuvvo kultuvran ja mii luondun. Davviduovdda sáhttá soapmása mielas sulastahttit ávdin luondduduovdaga, meahci, dasgo das eai vealttakeahtá vuhtto mearkkat olbmo doaimmain. Goittotge Sámeeana gullá sámiid kulturduovdagii, mii lea riegádan olbmo ja luonddu vuorrováikkuhusas buolvvaid mielde.

Dáid maŋimuš jagiid arkeologalaš gávdnosat leat buktán ođđa dieđuid sámeguovllu ásaiduhttima muttuin. Čájáhusas leat ovdan mealgat arkeologalaš dávvirat. Moaddelot jagi dás ovdal Anára Oađđiveajis gávdnojedje valjis dálvesiidda goahtevuođut, mat dutkojuvvojedje arkeologalaš roggamiiguin.  Earret eará dát ja máŋggat eará dávvirat leat dál vuosttas háve oaidninláhkai sámeguovllus.

Duovdagii laktásit ollu sierralágan árbedieđut, mat sirdašuvvet buolvvas nubbái oktasaš dahkama bokte ja muitaluvvon muitodiehtun. Ealli biras -čájáhusa várás lea huksejuvvon muitaluslávvu, mas sáhttá guldalit báikkiide guoskevaš muitalusaid miehtá Sámi. Čájáhusa duogážis čuoddji jietnaduovdaga lea duddjon musihkkár Wimme Saari.

Ealli biras – Elävä ympäristö -čájáhus gullá oassin Sámemusea Siidda seammanammasaš fidnui (1.1.2011–30.9.2013). Dán fitnus buvttaduvvo sámi kulturbirasprográmma -publikašuvdna, masa dát čájáhus čavgadit laktása. Fidnu ruhtaduvvo EAKR – Eurohpá guovlluidovddidanfoandda váriiguin ja dan riikkadási ruhtadeaddjin doaibmá Lappi Lihttu.

Ealli biras -čájáhus lea rabas 15.6.2013-25.5.2014. Siida lea rabas geassebaji áigge 1.6.-19.9. beaivválaččat diibmu 9-20 ja dálvebaji áigge 20.9.-31.5. maŋŋebárggas sotnabeaivái diibmu 10-17 (vu gitta).

Lassedieđut:
Intendeanta Arja Jomppanen, arja.jomppanen(at)samimuseum.fi, tel. +358 40 579 3313
Prošeaktakoordináhtor Päivi Magga, paivi.magga(at)samimuseum.fi, tel. +358 40 180 1501