Álbmotmusea skeŋke stuorra sámečoakkáldaga Sámemusea Siidii
Maŋŋebárga 04. Cuoŋománnuta 2017, 10.00Suoma álbmotmusea ja Sámemusea Siida čállet vuollái 5.4.2017 áigumušsoahpamuša, man mielde Álbmotmusea áigu skeŋket sámečoakkáldaga Siidii. Soahpamuš ávvuda iežas oasil Suomi-Sápmi 100 ávvojagi sihke Álbmotmusea ja Sámemusea Siidda máŋggaid jagiid joatkašuvvan ovttasbarggu. Čoakkáldaga sirdin buorida mearkkašahtti ollu sámi kulturárbbi juksama ja dan váikkuhusa sámiguovllus. Dat maid ovddida sápmelaččaid vejolašvuođaid doalahit ja ovddidit kulturárbbiset. Sámi dávviriid čohkken Siidii čuovvu prinsihpa, man museat leat gaskaneaset soahpan vurkenovddasvástádusas.
Álbmotmusea sámečoakkáldaga leat čoaggán 1830-logu rájes. 1800-logus čoaggin lei eanet soaittáhagas ja eanaš oassi čoakkáldaga dávviriin leat čoggon čoagginmátkkiin, mat dáhpáhuvve 1902-1939 jagiid gaskkas. Čoakkáldagaid guovddáš čoaggit leat leamaš T. I. Itkonen, Theodor Schvindt, Ilmari Manninen ja Samuli Paulaharju. Čoaggindoaibma šattai aktiivvalabbon ođđasit 1970–90 -loguin, dalle čoagginprinsihpat ledje juo nuppástuvvan. Sámeguovllus eai šat čoaggán sámekultuvrra dáfus buhttemeahttun boares dávviriid, muhto guovddážis ledje boares árbevieruid mielde ráhkaduvvon ođđa duojit. Álbmotmusea vástidii sámedávviriid vurkemis jagi 1998 rádjái. Dalle rahppojuvvui Siida ja ovddasvástádus sirdásii Siidii.
Álbmotmusea sámečoakkáldat sisttisdoallá sullii 2600 dávvira ja čoakkáldagas leat Suoma boarrásamos sámi dávvirat. Eanemus leat gávttit ja gákteoasit, dállodoalus dárbbašuvvon diŋggat ja johtimii ja tekstiillaid válmmašteapmái gullevaš bargoreaiddut. Measta bealli dávviriin lea čoggojuvvon Anára ja Beahcáma guovlluin. Čoakkáldat lea earenoamáš divrras ja riikkaidgaskasaččat hárvenaš, go das leat ollu nuortasápmelaččaid dávvirat.
Álbmotmusea ja Siida boahttiba bargat ollu ovttas boahtteáiggisge sámekultuvrra ovddideami ja vurkema ektui. Álbmotmusea boahtá čoakkáldatsirdima maŋŋáge čájehit iežas čájáhusain sámiid historjjá ja kulturárbbi.
Čoakkáldat sirdása Siidii musea viiddideami olis. Sávaldat lea, ahte viiddideapmi ollašuvvá 2020-logu álggus. Dálá čoakkáldatlanjaid lassin viiddideamis huksejuvvojit maid servodatlaš máŋggadoaimmalanjat, mat dahket vejolažžan čoakkáldagaid ovdanbuktima ja dutkama vuorrováikkuhusas servošiiguin. Dávvirdutkamuša bokte sáhttit ealáskahttit servošiid boares duodjeárbevieruid ja -teknihkaid, materiálaid dovdámuša ja dávviriin válmmašteapmái ja geavaheapmái laktáseaddji sániid.
Vuosttas dávvirat Álbmotmuseas bohtet leat ovdán juo cuoŋománus 2018. Dalle Siiddas rahpasa čájáhus musea vuođđudeaddjis, Johan (Juhán) Nuorgamis. Sámemusea Siida deavdá 20 jagi 1.4.2018.
Lassedieđut
bajithoavda Elina Anttila, Suoma álbmotmusea, elina.anttila@kansallismuseo.fi, tel. 0295 33 6131
museahoavda Sari Valkonen, Sámemusea Siida, sari.valkonen@samimuseum.fi, tel. 040 767 1052
Sámi musea, Siida, Inarintie 46, FI-99870 Anár, tel. +358 (0)400 898 212, siida@samimuseum.fi, www.siida.fi