Ođđa girji sámi kulturbirrasis almmustuvvá

Dán prentosa ulbmilin lea buktit ovdan sámeguovllu kulturbirrasa mihtilmasvuođaid. Das guorahallojuvvo sámeguovllu kulturbirrasa historjjálaš ovdáneapmi olbmo dagahan vuosttas mearkkain gitta dálážii ja ovdanbuktojuvvo arkeologalaš kulturárbbi ja huksejuvvon birrasa dálá dilli. Girjjis gávdnojit miellagiddevaš dieđut buohkaide, geat beroštit iežaset ruovttuguovllus, ja girji heive bures eiseválddiid atnui lávvaplánema ja eará eanageavaheami veahkkeneavvun sihke oahppolágádusaide oahpahusa doarjjan.

Sámeguovlu lea viiddis, ja dan luonddudilálašvuođat rievddadit ollu davimus jalges duottaralážiin Gaska-Lappi vuvddiide ja áhpejekkiide. Sierralágan guovllut leat bohciidahttán iešguđetlágan eanageavahan-, ealáhus- ja ássanhámiid. Luonddudilálašvuođaid mielde dáhpáhuvvan sierraneamit leat áiggiid mielde šaddan maiddái giella- ja kulturrádjin. Nuppe dáfus riikkaid jođihan politihkka, rádjegeassimat, soađit sihke ásaiduhttin- ja ealáhuspolitihkka leat leamaš bealisteaset váikkuheamen dasa, makkár sámeguovllu kulturbiras lea dán áigge. Dáid fáddásurggiid ovdanbuktá sámi kulturbirasprográmma temáid mielde sámekultuvrra perspektiivvas. Preanttus gokčá guhkes áigeperspektiivva olbmo dagahan vuosttas mearkkain gitta dálážii.

Sámi kulturbirasprográmma -prentosii gullá oassin maiddái Ealli biras -čájáhus, mii lea ovdan Siiddas 28.9.2014 rádjai. Dát preanttus ja čájáhus leat riegádan Ealli biras-fitnu ja Sámemusea nuppi fitnu, Sámi kulturbirasovttadat -pilohttafitnu ovttasbargun.

Ealli biras -fidnu ollašuhttojuvvui 1.3.2011–30.9.2013, ja dan doaibmaguovlun lei sámiid ruovttuguovlu. Fitnu ruhtadeaddjin lei EAKR – Eurohpá guovlluidovddidanfoanda ja riikkadási ruhtadeaddjin Lappi lihttu. Fitnu prošeaktakoordináhtorin lea bargan Päivi Magga.

Sámi kulturbirasovttadat -fidnu (21.2.2011–31.12.2013) lea Oahpahus- ja kulturministeriija ruhtadan pilohttafidnu. Dáinna fitnuin sirdojuvvojit sámeguovllu arkeologalaš kulturárbái ja dan dikšumii guoskevaš eiseváldedoaimmat Sámemusea doaibmaválddi vuollái. Doaimmaid sirdašuvvama sámiid ruovttuguvlui dagai vejolažžan arkeologalaš kulturárbái guoskevaš ovttasbargosoahpamuš, man Musealágádus ja Sámemuseai vuolláičáliiga 1.1.2011. Fitnus lea bargan arkeologa Eija Ojanlatva. Dáid fitnuid bokte Sámemuseas lea álggahuvvon kulturbirasovttadaga doaibma.