Siiddas valjis dáhpáhusat čakčat
Bearjadat 26. Borgemánnuta 2011, 11.09Geasi hušat leat vássán ja čavčča biekkat leat fas juo čoaskudišgoahtán áimmu. Vehážiid ruškki ivdnevallji deavdá fas luonddu ja fállá vánddardeaddjái fiinna bottuid vánddardeapmái, guolástussii ja eará luonddusjohtaleapmái. Siidda čakčii čáhket máŋga miellagiddevaš kultur- ja luondodáhpáhusa.
Čakčamánu 2. beaivve Sámemusea ja luondduguovddáš Siiddas lea oalle hušša, go mii doallat sihke riikkadási arkeologiijabeaivvi ja riikkaigaskasaš DipDay – Báinne almmolaččat -beaivvi. Arkeologa bargui oahpásmuhttiba Sámi kulturbirasovttadaga arkeologa Eija Ojanlatva ja arkeologa Juha-Pekka Joona. Arkeologiijabeaivi lea vuosttažettiin oaivvilduvvon skuvlamánáide.
DipDay stoahká luonddušattuin fitnašuvvi ivnniiguin. Dán beaivvi namma lea oanádus sániin ”Dyeing in Public” dahjege ”Báinne almmolaččat”. Anáris beaivi dollojuvvo Siidda gámmes ja dasttán dan olggobealde. Ruittuin duhraidit báidnašuvvi láiggit ja árpput ja báikki alde lea vejolaš oahpásmuvvat šattuiguin báidnimii sihke luonddus fitnašuvvi ivdnešattuide ja -guobbariidda. Dáhpáhusa lágideaba searválagaid Meahciráđđehusa Davvi-Sámi luondduguovddáš ja Värjärikilta báikkálaš lahttu Oda Koivisto. Ruittuin riegádišgohtet ivnnit dbm 10.00 rájes ja dolat čáskaduvvojit dbm 19.00.
Sieideseminára lágiduvvo Siiddas čakčamánu 3. beaivve. Oulu allaoahpahaga dábálaš arkeologiija ja biologiija dutkit ovdanbuktet Sieidesemináras maŋimuš dutkanbohtosiid Gihttela Taatsi, Eanodaga Neahkkela, Ohcejoga Sieidala, Anára Njižžejávrri ja Muoná Kirkkopahta ja Porvariniemi sieidebáikkiin. Seminára gullá oassin juo nohkan, Suoma Akademiija ruhtadan, Oulu allaoahpahga dábálaš arkeologiija ja biologiija oahppoávdnasa ovttasbargoprošektii "Human-animal relationships among Finland's Sámi 1000–1800 AD: DNA and stable isotype analyses of bones from ritual sites".
Čakčamánu 4. beaivve mii dolletge dasto luondduguovddáža lágidan guopparmátkái Siidda birrasiidda. Dán mátkki áigge olbmot oahpahallet dovdagoahtit sierralágan borramušguobbariid. Guopparmátki lea nuvttá. Guoppármátkki maŋŋá dat, geat háliidit, besset ráhkadit čoggojuvvon guobbariin biepmuid, maid dasto borret ovttas. Biebmooasis berrojuvvo 5 euro materiálagoluid ovddas. Guopparmátkái vulgojuvvo Siidda šiljus dbm 12. Guopparbiepmuid ráhkadeapmi Gámmes dbm 14–16. Almmut iežat guopparbiepmuid ráhkadeapmái Siidda áššehasbálvalussii tel. 0205 64 7740 maŋimustá bearjadaga 2.9.2011.
Eurohpá huksenárbebeaivvit dollojuvvojit juohke čavčča. Dát dáhpáhus leahkasta uvssaid kultuvrralaččat divrras visttiide ja eará miellagiddevaš čuozáhagaide miehtá Eurohpá. Dát lea juo 20. geardi, go huksenárbebeaivvit dollojuvvojit Suomas. Ávvujagi temán lea kultuvrra johtolagat. 7.9. vulgojuvvo oahpásmuvvat Anára márkanbáikki kulturjohtolagaide, oahpisteaddjin doaibmá Matti Lehtola. Dán dáhpáhusa birra dieđihuvvo fargga dárkileappot.
Lassedieđuid buot dáhpáhusaid birra fidne Siidda neahttasiidduid kaleandaris sihke áššehasbálvalusas. Buresboahtin čakčamátkái Siidii!
Siida – Sámemusea ja luondduguovddáš, Inarintie 46, FI-99870 Anár, tel. +358 (0)400 898 212, www.siida.fi, siida@samimuseum.fi, siida@metsa.fi