Sámediggi lea oainnat dan nu gohčoduvvon “dáiddársoahpamuššii” čatnan girjjálašvuođa oastinortnega, ja nu lea ge dáiddárservviiguin bargan moadde mánu boahtteáiggi oastinortnegiin. Bargojoavkkus eai leat leamaš SÁLAS, sámi lágádusat ii ge SFS.

Sámi fágagirjjálaš čálliid- ja jorgaleaddjiid searvi lea leamaš ilus go Sámediggi lea viimmat mearridan vuoruhišgoahtit sámi dokumentára ja fágagirjjálašvuođa. SFS lea áigá ovddidan ášši Sámediggái cealkámušaid bokte. Sámediggi válddii 2002 vuhtii dan ahte omd. boahtteáiggi oastinortnet galgá maiddá fátmmastit fágagirjjálašvuođa.

Davviriikkalaš sámi girjjálašvuođa oastinortnet maid Sámeráđđi hálddašii lea áigá loahpahuvvon. Dat lei ge dušše fikšuvdnagirjjálašvuođa várás. SFS lea ovddidan oainnu ahte oastinortnet ii ollašuva jos Norggabeale Sámediggi ii váldde badjelasas ruhtadeami ovddasvástádusa. Muittuhat maiddái mo Norggas leat Kulturdepartemeantta bokte dađis lasihan doarjagat oastit fágagirjjálašvuođa Norgga girjerádjosiidda. Dáža ortnet gusto gal maiddái sámi guovllu girjerádjosiidda, muhto lea dušše dárogielat girjjiid várás.

Ášši viimmat ovdánišgođii 2008 loahpas. Sámedikki soahpamušas dáiddáriiguin daddjo ahte čáppagirjjálašvuođa oastinortnet galgá vuoruhuvvot. Sámedikkis ja dáiddárservviin lea oktasaš lávdegoddi bargan áššiin. das leat leamaš Sámediggeráđi Vibeke Larsen, čáppagirjjálašvuođačálliid Issát Sámmol Hætta ja komponisttaidsearvvi Anders Somby. Ii SÁLAS ii ge SFS leat bivdojuvvon oassálastit.

SFS:a bealis leat fuobmán ahte lávdegottis lea leamaš sáhka dušše čáppagirjjálašvuođas. Eat mii várra galgan vuordit ahte diet bargojoavku galggai das beroštit ahte Sámedikki vuođđodokumeanttain ášši birra lea juo čieža jagi dás ovdal čielgasit daddjon ahte boahtte ággi girjjálašvuođa oastinortnegii gullá maiddái fága- ja dokumentáragirjjálašvuohta. Go Sámediggi 2008 rájes fas vuoruhišgođii fágagirjjálašvuođa, de lea lunddolaš ahte dákkár girjjit maiddái gullet boahtteáiggi oastinortnegii.

SÁLAS ge lea imaštallan lávdegotti barggu, go oastinortnega eavttuid han loahpalaččat ferte Sámediggi soahpat lágádusaiguin, mat oamastit girjjiid mat almmuhuvvojit. Lea dehálaš fuomášahttit ahte ekonomalaččat dákkár ortnet vuosttamužžan lea ávkin girjelágádusaide. Sii han dan bokte jođihivčče eambbo girjjiid. Ovddeš oastinortnegis ii goaikkihan makkárge buhtadus dahje royalty čálliide. Dán galgá maiddái atnit muittus jos lihkostuvvat oažžut ortnega fas johtui.