På norsk
Árvvoštallamat ja válddahallamat
 Ovdasiidogovva: Bjørg Monsen Vars Girjji sáhttá oastit girjegávppis dahje diŋgot lágádusas Davvi Girji. |
OvdasátniSámi skuvlahistorjjá goalmmát girji lea, nugo vuosttaš ja nubbi girji, čoakkáldat mas leat artihkkalat, muitalusat, muittut ja dokumeanttat, mat čájehit sámi ohppiid skuvlla iešguđetlágan beliid. Dat almmuhuvvo seamma áigge sihke girjin ja interneahtas, čujuhusas http://skuvla.info. Interneahttaveršuvnnas leat maiddái muhtin lasáhusat mat eai čáhkan prentejuvvon girjái.Dát girji lea máŋgga olbmo ja ásahusa ovttasbarggu boađus. Mii háliidit váimmolaččat giitit buohkaid, geat leat searvan dán bargui; čálliid, muitaleddjiid, jorgaleddjiid, korrektuvrralohkkiid, govvideddjiid, dáiddáriid ja lágádusa, girjerájuid, arkiivvaid, museaid ja skuvllaid bargiid. Erenoamážit giitit ásahusaid mat leat ruhtadan almmuheami. Daid gávnnat girjji loahpas. Ovddit girjjis čáliimet ahte dáinna ráidduin mii háliidit kártet maid sámi oahppit leat vásihan norgga skuvllain, muhto ahte kárttas leat ain máŋga vilges dielkku. Mii oaidnit dál kártta ain čielgaseappot, muhto oalle ollu báhcá ain. Danin mii ain háliidit muitalusaid ja dokumeanttaid boahttevaš girjjiide. Mii sávvat maiddái ahte sáddebehtet midjiide divodemiid ja liigedieđuid dán girjji hárrái. Dalle mii sáhttit rievdadit interneahttaveršuvnna ja maiddái boahttevaš prentehusa jos dat šattaš áigeguovdilin. Earret eará háliidit divodemiid báikenamaide mat leat namuhuvvon girjjis. Mii leat geahččalan gávdnat sámegiel báikenamaid ja geavahan daid sámegiel teavsttas, muhto eat dieđe leat go visot riekta ja muhtin namaid eat leat gávdnan, vaikko jáhkkit ahte gávdno sámegiel namma. Maiddái dárogiel teavsttas mii leat eanaš geavahan dárogiel namaid, muhto mii leat maiddái váldán mielde muhtin sámegiel namaid. Listu mas leat sámi ja dáru báikenamat mat gávdnojit Sámi skuvlahistorjágirjjiin almmuhuvvo čujuhusas http://skuvla.info/baiki.htm.
Artihkkaliid, cavgilemiid, cuiggodemiid ja divodemiid sáhtát sáddet lágádussii:
Dearvvuođat doaimmahusjoavkkus: |
Sisdoallu
Álggahus: Duoddaris olggumus lássáide
MÁNÁIDGÁRDDIT
Marianne Storjord: Sámi mánáidgárddiid historjá
Svein Lund: Mánáidgárdi dáruiduhttima vuostá
Siv Rasmussen: Unjárgga mánáidgárdi – «nállesirremis» ovttasbargui
Siri Broch Johansen: Sámesearvvit váldet ovddasvástádusa Deanus
Anne Jannok Eira: Badjemánáid beaiveruoktu
Kirsten Alette Anti: – Fertejin leat garas
Oddveig Nymo Dalbakk og Asbjørg Skåden: Min gilli ii livčče seamma Sáráhká haga
Sáme mánájgárdde Divtasvuonan: «Dánna galggap sámástit!» (Julevsámegillii) /
Sámi mánáidgárdi Divttasvuonas: «Dánna galggap sámástit!» (Davvisámegillii)
Inger Johansen: Åarjel-saemiej maanagierte: – Camping-våågneste sjiere gåetiesæjjan (Lullisámegillii) /
Inger Johansen: Lullisámi mánáidgárdi: Johtti viessovovnnas fásta ollesáiggemánáidgárdái (Davvisámegillii)
Solveig Oskal: Cizáš – sámi mánáidgárdi Oslos
Anita Ravna: «Riggát» hállet eambo gielaid
MÁZE
Oasážat Máze skuvlahistorjjás
Johan Tore Eira: Garra ráŋggáštusat Máze skuvllas
Issát Sámmol Heatta: Skuvla – min dološ ja dálá boahtteáigi
Lidvard Hytta: Rihkku go skuvla sámi mánáid olmmošvuoigatvuođaid?
Trygve Lund Guttormsen: Rahčan Máze skuvlla ovddas
Ellen Turi Guttormsen: 40 jagi Máze skuvllas
DAVVISIIDA
Historjjáhis gieldda skuvlahistorjjás
Alfred Olsen: Viđain jagiin maŋŋonan skuvlaálgin
Richard Bergh: Ovddasmanni skuvla Gussanjárggas
Edmund Johansen: Ovtta jagi skuvlastreaika giliskuvlla bealis
FÁLESNUORRI
Unni Nilsen: Skuvla ja miššovdna Fálesnuoris 1700-logus
Goarráneapmi ja dáruiduhttin Fálesnuoris
Andreas Arild: Fálesnuori oahpaheaddji muitala
Klemet Vik: «Dál lea sápmelaš hilgon gápmagiid ja čevllohallagoahtán»
Inez Boon: Ráfiustibiid fidnogursa Fálesnuoris
Chris Nickalls: Fálesnuori fidnokurssa muittut
Marion Palmer: Haksui ávvuáigi, veaidalas ja giddagas
Bjørn Mathisen: – In oahppan maidege ávkkálaččaid skuvllas
ÁKŊOLUOKTA
Bihtát Ákŋoluovtta sámi skuvlahistorjjás
Larine Johnsen: – Skuvllas eat oahppan nu ollu gal
Olav Isaksen: – Dážat dovde iežaset buorebun
Svein Lund: Heahtečoavddus Ákŋoluovttas ja Goahteluovttas
LOABÁT
Ruŋgu – dego Føniks-loddi
Eivind Bråstad Jensen: Rivttes guvlui?
Solfrid Fossli: Sámegiella lobidis giellan
GIELLA SKUVLLAS
Jon Eldar Einejord: Sámegiela árvu dárogiela ektui oahpahusas Norggas
Jon Todal: Sámegiela vuosttašgiellan-oahpahus Norggas
Else Marie Isaksen: Mo váikkuhii čállinvuogi rievdadus skuvlii?
MÁNÁIDGÁRDDIT
Geir Grenersen: Oppvekst i markebygdene på 1980-tallet
MÁZE
Klemet Nilsen Turi: Skuvllat
FÁLESNUORRI
Unni Nilsen: Skole og misjon i Finnmark på 1700-tallet
Egil Nic. Andersen: Sneen på Chinkkavarre
Ingar Eira: - Bázahallat giellaguovllu ektui
Anders Larsen: Finnefondssøknad fra Kvalsund
LOABÁT
Eivind Bråstad Jensen: Hvor går Lavangen sameskole? Rapport utarbeidet for Lavangen kommune
Sámi skuvlahistorjá 1
Sámi skuvlahistorjá 2
Sámi skuvlahistorjá - oktasaš álgosiidu