På norsk
Artihkal girjjis Sámi skuvlahistorjá 5. Davvi Girji 2011.
 Knud Martin Ihle Čuđegietti suohkanbáhppan. | 1880:s lei Romssa bismágoddestivra[1] mearridan garra dáruiduhttininstruvssa mii hui čielgasit ráddjii man olu sáhtii geavahit sámegiela ja kveanagiela veahkegiellan.
Instruksa ii váldon vuostá giehtaspeažžumiiguin máŋgga «giellaseaguhusguovlluin», ja leat máŋga ovdamearkka mat čájehit ahte skuvlastivrrat ja oahpaheaddjit leat viggan vanahit veahkegielladoahpaga nu guhkás go vejolaš, ja leat maiddái gáibidan oahppogirjjiid mas leat sámegiel dahje kvenagiel teaksta dárogiel teavstta bálddas. Vuostálastiid gaskkas lei Knud Martin Ihle (1842–1917). Son lei Čuđegietti (Porsáŋggu) suohkanbáhppa 1881–93 ja dan maŋŋá Hyllestadas Sogn og Fjordane-fylkkas. Leat vurkejuvvon moanat čállosat mat čájehit ahte son leai sámegielat ja kvenagielat álbmoga bealde sihke gieldda oahpaheddjiid ektui, ja eiseválddiid ektui. Reivves oahpaheaddji P. Larsenii 1887:s ákkastallá son guovttegielat oahppogirjji ovddas, ja čállá «Galggan muittuhit ahte golggotmánu 12.b. 1880 instruvssa ii oaččo menddo čavgadit čuovvut». Muhto nubbi bealde de čállá son seammá oahpaheaddjái duođaštusa Finnefondii mii duođašta ahte dát oahpaheaddji «álo geahččala instruvssa čuovvut.»[2] Reive maid dá čájehit, čálii Girko- ja oahpahusdepartementii 1891:s. |
Čuđegietti skuvlastivrras Gonagaslaš Girkodepartementii.
Čuđegietti skuvlastivrra mearrádusa mielde dahkkon dán mánu 2. b. ođđa Skuvlalága §73 hárrái, duostá dakko bokte buktit čuovvovaš evttohusa: «Sámi- ja kveanagiela geavahuvvojit veahkegiellan Čuđegietti skuvlagieldda álbmotskuvllaid oahpahusas nu guhkás go skuvlastivrra mielas lea dárbbašlaš vai sámi ja kveana mánát galget šattolaččat fáhtet oahpahusdávviriid. Oahppogirjjit mas leat sámegiel dahje kvenagiel teaksta dárogiel teavstta bálddas geavahuvvojit maiddái.»
Čujuhuvvo dasa ahte ášši lea meannuduvvon biirečoahkkimiin buot gieldda skuvlabiiriin, ja buot dát biirečoahkkimat leat stuorra ovttajienalašvuođain gávdnan dárbbu geavahit sáme- dahje kveanagiela veahkegiellan skuvllas, ja ahte geavahuvvojit oahppogirjjit duppalteavsttain (dáro-sámi dahje kveanagielat).
 | Børselv skole 1866-1936 (Govva: Osvald Elvenes / Finmarksbiblioteket) |
Čuđegietti skuvlastivra ođđajagemánu 6. b. 1891
Gudnebalolaččat
K. M. Ihle
Ovdaalmmái
 | Skoleklasse fra Børselv. (Govva Osvald Elvenes' samling / Finmarksbiblioteket) |
[1]
[2]