Leat leahkime máŋgga soarttat lotnolas p-pillara, muhtimat siskkildit østrogena, earát eanet fiskesgoruthormona. Dat váikkuhit gorudii sierra ládje. Danin sáhttá dárbbahit geahččaladdat vai gávdná dan soartta mii soahpá buoremusat.
Dat p-pillarat mat beare siskkildit una meari fiskesgorut hormona gohčoduvvo minipillar. Lea maid leahkime billár mas lea stuorit mearri fiskesgoruthormona mas lea seamma suodji go lotnolas p-pillaris.
Man soarttat kártá ovttaskasas lea vuolgá das man soarttat p-pillara geavtá. Oamastit kárttá gos leat maid tableahtat hormoniidhaga sáhttá leahkit buorre jus anilda ahte lea váttis muitit goas galgá álgit nuppi kárttain.
Dan vahku áigge go borrá hormonakeahtes tableahtaid dehe ii váldde tableahtaid ollenge oažžu muhtinlágan mánnodávddaid. Dat gohčoduvvo muhtumin p-pillar- mánnodávddat dehe eret báhcán vardin. Vaikko ii válddege mangelágán p-pillara ovttaskas lea ainge suddjejuvvon áhpehisvuođa vuostá dan vahku.
Mot geavtá p-pillara?
Jus geavtá p-pillara lea leahkime kárta mas leat 21 dehe 28 tableahta. Galgá váldit ovtta tableahta sullii seamma áiggi juohke beaivvi.
Jus lea kárta mas leat 21 tableahta nu galgá doallat gaskka vahku go lea borran buot tableahtaid kárttás.
Jus lea kártá mas leat 28 tableahta dalle borrá hormonakeahtes tableahtaid maŋemus beivviid kárttás. Galle hormonakeahtes tableahta leat vuolgá das makkár p-pillariid váldá. Dat tableahtat mat siskkildit hormonaid gohčoduvvo sohkkarbillarin.
Jus lea vajálduhttán dehe vuovssadan p-pillara
Lea dehálaš váldit iežas tableahta sullii seamma áiggi juohke beaivvi. Jus lea váldditkeahttá eanet go 12 diimmu oainnát ahte gollá eanet go 36 diimmu tableahtaid gaskkan, lea riska ahte ii leat šat suddjejuvvon.
Man guhkes áigi eanemus oažžu gollát guovtti tableahta gaskkan vuolgá das man soarttat p-pillara geavtá ja gos kárttás lea. Mii guoská juste dan p-pillarii man váldá sáhttá lohkat geavtinrávvagis. Geavtinráva lea dat bábir mii lea báhka siste go oastá p-pillara.
Sáhttá maid váldit oktavuođa dainna vuostáváldimiin gos lea ožžon p-pillara olggosčállot.
Jus lea riska ahte ii šat leat suddjejuvvon áhpehisvuođa vuostá galgá dahkat ná:
- Váldde dan dehe daid p-pillariid maid leat healbadan nu jođánit go vejolaš.
- Geavtte kondoma dehe pessára jus anašat boahttevaš čieža beaivvi. Dasto leat suddjejuvvon fas.
- Váldde fáhkka-p-pillara jus leat anašan maŋemus viđa jándoris ovdalgo guddet váldit tableahta daningo spermat sáhttet eallit goaŧus ja monnejohtasis máŋga beaivvi.
Jus vuovssada njealji diimmu siste dan maŋŋel go lea váldán iežas p-pillara dehe jus lea luhčadávda ii leat sihkkar ahte gorut geargá váldit hormonaid. Dalle galgá váldit ođđa tableahta nu ahte lea bistevaččat suddjejuvvon.
Ođđa tableahta galgá váldit eará kárttás nu ahte ii váillo das man geavtá dan háve. Dan kárttá sáhttá atnit researvan jus dárbbaha váldit liiggis soames háve.
Jus lea leamaš čoavjebávččas dehe soames eará ágga dovdat eahpesihkkarin jus lea ožžon tableahtaid maid galgá ferte suddjet iežas kondoma dehe pessára ja boahttevaš čieža beaivvi.
Sáhttá álo jearrat jortamovrras ovdamearkka dihte nuoraidvuostáváldimis dehe jortamovravuostáváldimis jus dovdá iežas eahpesihkkarin.
Sirdit mánnodávddaid p-pillariin
Muhtumin lea anolaš sirdit ovddos mánnodávddaid, ovdamearkka dihte jus galgá vuolgit reisui. Dan sáhttá dahkat p-pillariin. Dalle álggaha ođđa kárttá dakkaviđe go ovddit lea nohkan. Jus váldá sohkarbillara njuike badjel daid ja manná njuolga ođđa kártái. Dat mearkkaša ahte ii ane gaskka hormonatableahtaiguin ovdalgo háliida mánnodávddaid, ovdamearkka dihte go boahtá ruoktot reaissus.
Ii leat váralaš sirdit mánnodávddaid dáinna vugiin ja dan sáhttá dahkat máŋgga mánu áigge.
Muhto mađi guhkkelii geahččala sirdit mánnodávddaid dađi stuorit riska lea ahte sirdin eahpelihkostuvvá ja dalle oažžu vardima goittotge. Danin láve ráva leahkit ahte atná mánnodávddaid goittotge juohke goalmmát mánu, nu daddjon njeallje háve jagis.
Una riskkas varradahppomii
Eastadanávnnas mii siskkilda østrogena sáhttá addit lassánan riskka varradahppomii. Muhto dat riska lea hui unni. Ovdamearkka dihte ahte oažžu varradahppoma go lea áhpeheapme go borrá p-pillara.
Riska varradahppomii lassána jus olbmos lea badjelmearálaš alladeaddu, lea váhnen dehe oappážat geat leat ožžon varradahppoma ovdal 50 jagi dehe jus alddán lea leamaš varradahppon ovdal. Dalle lávejit ávžžuhit válljet østrogenakeahtes suoji áhpehisvuođa vuostá ovdamearkka dihte p-soappi dehe minipillara.
Gos sáhttá oažžut p-pillara?
P-pillara sáhttet čállit reseptii jortamovra dehe doavttir nuoraidvuostáváldimis, jortamovravuostáváldimis dehe seksa- ja ovttaseallinvuostáváldimis. Sáhttá maid jorgasit nissonklinihkkii dehe dearvvašvuođaguovddážii. Ieš tableahtaid oažžu viežžat apotehkas.
Maid p-pillar máksá?
Man olu p-pillar máksá sáhttá sierranit gos riikas orru ja man boaris lea. Muhto eanaš eanadikkiin ja guovlluin leat eastadanávdnasat hálbbibut go lea vuollái 20 jagi.
Man sihkkar lea p-pillar?
Jus váldá iežas p-pillara nu go galgá lea riska šaddat áhpeheapmin hui unni.
Got heaitá p-pillariin?
Jus háliida heaitit p-pillariin, nu láve buoremus leahkit ahte borrá válmmasin p-pillarkárttá man lea borrame ja dasto ii álgge ođđasiin.
Ii leat váralaš heaitit p-pillariin gasku kárttá, muhto riska lea ahte dalle sáhttá oažžut dásehis vardimiid. Jus ii hálit šaddat áhpeheapmin nu lea dehálaš geavtigoahtit soames eará suoji áhpehisvuođa vuostá jus lea cinneanašeapmi.
Lea sierralágán man jođánit mánnodávddat bohtet johtui maŋŋel go lea heaitán p-pillariin. Muhtimat ožžot dássedis mánnodávddaid dakkaviđe ja nuppiide dat sáhttá váldit máŋga mánu.
Jus ii hálit šaddat áhpeheapmin lea dehálaš boahtit johtui suddjemiin áhpehisvuođa vuostá jus lea cinneanašeapmi vaikko mánnodávddat eai leatge boahtán johtui. Monneluovvaneapmi dáhpáhuvvá sullii 14 beaivvi ovdal mánnodávddat bohtet ja jur dalle lea riska stuorimus šaddat áhpeheapmin.
Jus ii leat ožžon ruovttoluotta iežas mánnodávddaid guhtta mánu maŋŋel go lea heaitán p-pillariin dalle galgá váldit oktavuođa nuoraidvuostáváldimiin, jurtamovravuostáváldimiin, liike- ja sohkabealevuostáváldimiin dehe dearvvašvuođaguovddážiin váldin dihte čielgasa mas dat vuolgá.
Ovddut
- Dat lea sihkkaris suodji áhpehisvuođa vuostá
- Mánnodávddat unnot ja šaddet dásseleppot
- Oažžu unnit mánnodávdabákčasiid
- Riska vuolšái monnejohtasis ja borašdávdii monnerávssás ja goaŧus unnu.
- Mánnodávddaid sáhttá sirdit ovddos jus ovdamearkka dihte galgá reiset juosat.
Heajos bealit
- P-pillar ii suddje sohkabealedávddaid vuostá.
- Hormonat sáhttet váikkuhit ovttaskassii nu ahte ovdamearkka dihte oažžu oaivebákčasa, oažžu nákkiid dehe dovdá iežas šlundin. Daningo sierra p-pillarat váikkuhit gorudii sierra ládje sáhttá geahččalit molsut eará sortii jus oažžu ila olu siidováikkuhusaid.
- Jus vuovssada, jus lea luhčadávda dehe vajálduhttá váldit tableahta ii sáhte leahkit sihkkar ahte ii šatta áhpeheapmin.