{Ođđaáigasaš}${adj,á|Ođđaáigásaš} boaresolbmot

Máilmmis leat guokte olmmošjoavkku geat nagodit {additt}${verb,typo|addit} heajos oamedovddu {moht}${adv,con|movt} dál ain leaš – mánát ja {boarrasat}${adj,á|boarrásat}. Vaikko man olu {rážastivččiimet}${verb,a|ražastivččiimet} sin ovddas, de eat nagot goasse sin {doarvai}${adv,á|doarvái} duhtadit. Álo livččii juoga maid galggašii dahkat ja hoidet, ja álo lea juoga mii {báhca}¢{verb,á|báhcá} {dagatkeahtta}${verb,á|dagatkeahttá}. Muhto hárve lea {asttu}£{verb,fin,nom,gen,case|astu}, ja áigegárživuohta {deadda}${verb,á|deaddá}.

Danin leige oalle mearkkašahtti go dálvet gullen Kárášjoga ráđđeolbmá {šuohkeheame}${verb,svow|šuohkiheame}, ahte boahtteáiggi boaresolbmot eai lean dohkkehit gieldda dálá fálaldaga. Son dovddastii gieldda heajos oamedovddu, ja {čajehii}${verb,á|čájehii} ahte eai nagot doarvái buori barggu dahkat servodaga {boarrasepmosiid}${adj,á|boarrásepmosiid} ektui. Sis leat rievttit mat rihkkojuvvojit, ja {daida}${verb,á|dáidá} dušše {diehttetmeahttunvuohta}${noun,lime|diehtemeahttunvuohta} mii {dahka}${verb,á|dahká} ahte gielda ii gártta lágalaš bárttiide.

Boahtte geardi goitge ii boađe dohkkehit ahte rievttit eai devdojuvvo. Go Ánde Somby, Ole Henrik Magga, Ragnhild Nystad ja Trond Biti ollejit {boarrasiid}${adj,á|boarrásiid} siidii, de bohtet diehttelasat gozihit ahte lágat ja olmmošvuoigatvuođat čuvvojuvvojit bienastat bitnii. Dat mearkkaša ahte sii geat {moaddeloht}${num,conc|moaddelot} jagi geahčen {njunnožis}${verb,lime|njunnošis} stivrejit, fertejit ráhkkanit arvat buoret barggu dahkat go dálá {njunnožat}${verb,lime|njunnošat}.

Boahttevaš vuorrasat leat oainnat visot ollesolbmo agi geavahan {gáibidt}${verb,typo|gáibidit} vuoigatvuođaid ja bearráigeahččat ahte servodat meannuda sápmelaččaid vuoiggalaččat. Sii gal bohtet áibbas čielgasit diehtit makkár rievttit sis leat. Ja jus eai devdojuvvo, de bohtet dakkár rigeara dahkat ahte sii geat dalle soitet {njunnožit}${noun,mix|njunnošat} leat, bohtet vuorjjahuvvot {dassažii}${adv,á|dassážii} go leat duhtaduvvon. Sin ii sáhte coggat orohagaide gos biegga bossu seinniid čađa, dehe sáddet {buohcciviesuide}${noun,cmp,svow|buohcceviesuide} gos gártet {feaskariin}${noun,á|feaskáriin} orrut dehe eai {beasá}${verb,a|beasa} sámástit.

Jurddaš mat ovdamearkka dihte láhkačeahpi Trond Biti. Jus su {bijálii}${verb,a|bijalii} {feaskarii}${noun,á|feaskárii} orrut go {boarrasiid}${adj,á|boarrásiid} siidii ollešii, iige {beasalii}£{verb,infin,conneg,sg3,infl|beasale} sámi kultuvrra dikšut. {Boađalii}${verb,á|Boađálii} go son dan dohkkehit. Ii heađisge. Árvidan ahte son boahtá gáibidit ahte suohkan veahkeha {boarrasiid}${adj,á|boarrásiid} buot sámi árbevieruid čađahit. Dego ovdamearkka dihte ealgga bivdit.. Trond Biti {boahta}${verb,á|boahtá} {ILO konvenšuvnna}¥{noun,cmp|ILO-konvenšuvnna} {nummár169}${space|nummár 169} doallat gieđas, ja čeargut suohkanstivrrain ahte buot álgoálbmogiin lea riekti doalahit iežaset árbevieruid – maiddái go ieža eai šat goastta meahccái. {Jago}${space|Ja go} eambbo smiehtan, de in {jáhke}¥{cs,missing|jáhke ahte} Biti oba dohkkehivččiige {njeallječiegat}¢{adj,conc|njealječiegat} lanjasge orrut, muhto gáibidivččii ahte suohkan ásahivččii jorba lanjaid {sápmealaččaide}${noun,typo|sápmelaččaide} mat heivejit {álgoálbmot}£{noun,der,gensg,nomsg,case|álgoálbmoga} jurddašeapmái.

Ole Heandarat Magga ges {šadda}${verb,á|šaddá} {boarrasiid}${adj,á|boarrásiid} siidda giella- ja árbevirolaš {máhttopoliitiija}${noun,vow|máhttopolitiija}. Son {bearráigeahčča}${verb,á|bearráigeahččá} ahte giellaláhka čuvvojuvvo, ja ahte bargiin lea čielga sámegiella. {Dastto}${adv,conc|Dasto} {boahta}${verb,á|boahtá} čielgasit gáibidit ahte buot bargu {galga}${verb,á|galgá} lágiduvvot árbevirolaš máhtu mielde. Buot biebmoráhkadeapmi ferte mánu rievdama čuovvut, ja {plánáid}${noun,a|plánaid} ferte heivehit luonddumearkkaide ja {almanahkkii}${noun,mix|almmenáhkkái}. Buot mii dáčča máhtu vuođul dahkko {boahta}${verb,á|boahtá} eahpiduvvot iige dohkkehuvvot.

Eará mii maid {boahta}${verb,á|boahtá} dagahit {stuorat}£{adj,attr,attr,nomsg,infl|stuorát} hástalusaid boahttevaš boaresolbmuid ektui, lea jus {hovkkiduvvojit}${verb,vow|hovkkiiduvvojit}. Lea oainnat nu ahte {hovkkiduvvon}${verb,vow|hovkkiiduvvon} olbmot sáhttet {boarrasiid}${adj,á|boarrásiid} siiddas {bijádit}${verb,a|bijadit}, ohcat dološ {duvdagiid}¢{noun,vowc|duovdagiid}. Dán rádjái lea nu leamaš ahte {boarrasat}${adj,á|boarrásat} leat vácci dollen meahccái. Muhto eai leat {guhkas}${adv,á|guhkás} ollen. Lea oainnat leamaš álki sin joksat, go leat nu njozet vánddardan.

Muhto boahtteáigásaš boaresolbmot leat {hárjanan}${verb,á|hárjánan} áibbas eará fievrruide. Sii máhttet biillain vuodjit ja {vela}${adv,á|velá} girdibileahtaid nai diŋgot. Dan dihte balan sakka ahte jus eat leat gozuid nalde, de lea {báha}${adj,á|bahá} ribahit sápmelaččaid nugo Ragnhild Nystad ja Ánde Somby {bijádit}${verb,a|bijadit} guhkás čieža vári duohkai. Soai {daidiba}${verb,á|dáidiba} {olgoriikkii}${noun,conc|olgoriikii} dollet jus gávdnaba vuogas liibba. New Yorkii dehe {Genevai}${prop,svow|Genevii} ON álgoálbmotčoahkkimiid čuovvut. Soai eaba boađe váillahit {meahcceduvdagiid}¢{noun,vowc|meahcceduovdagiid}, muhto stuoragávpogiid ja {dehalaš}${adj,a|dehálaš} čoahkkimiid. Sii geat dalle barget {boarrasiid}${vowlat,á|boarrásiid} siiddas fertejit ráhkkanit, amas eai ribat {diekkariid}${dem,á|diekkáriid} čalmmis.

Lea nu ahte dáčča {dávja}${adv,á|dávjá} {hoahka}¢{verb,á|hoahká} {boarrasiidbáru}${noun,á|boarrásiidbáru} birra. Dat mearkkaša ahte {moaddeloht}${num,conc|moaddelot} jagi geahčen bohtet leat ollu eambbo boaresolbmot dálá logu ektui, muhto unnán nuorat. Nu {šadda}${verb,á|šaddá} divrras deavdit servodaga {ovddasvástadusa}${noun,á|ovddasvástádusa} {boarrasiid}${adj,á|boarrásiid} ektui.

Mun goitge in bala ahte {šadda}${verb,á|šaddá} divrras dikšut iežamet {boarrasiid}${adj,á|boarrásiid}. Dan sii gal leat {ánssašan}${verb,á|ánssášan} iige {gánnat}${verb,á|gánnát} dan biehkut. Mun {inge {bala}¥{pron,missing|das}}¥{pcle,wo|in bala das ge} ahte gártet beare olu sámi boaresolbmot. Sin mii oainnat dárbbahit. Mun balan beare bealkkahallamis.

(Čálus lea almmuhuvvon kåseriijan Sámi Radios)