Javllamánon 1999 rijkabiejvve mierredij Svierik(Sverige) galgaj säbrrat Europaráde(Europarådet) rábmakonvensjåvnnåj suoje birra rijkalasj unneplågojda ja europalasj biejadus rijkadajva- jali unneplågogiela birra. Rijkabiejve(Riksdagen) mierredin aj unneplågopolitijka birra  ja vidá rijkalasj unneplågo dåhkkidimev ja sijá gielajt (gájkka várietehta).  

Svieriga rijkalasj unneplågo ja unneplågogiela

Vihtta dåhkkidum rijkalasj unneplågo Svierigin li juvdára, roma, sáme (gudi aj li iemeálmmuga), svieriksuobmelattja ja duorosliegega. Histåvrålasj unneplågogiela li jiddisch, romagiella, sámegiella, suomagiella ja meängiella. Aktisattjat unneplågogielajda l gå sij li álmmugahttám Svierigav guhka ájgev ja sij li juohkusa tjielgga aktisasjvuodajn. Siján li aj ietjasa religiåvnålasj, gielalasj jali kultuvralasj sierratjärdda ja sihti ietjasa identitehtav bisodit.  

Ráddidusá unneplågopolitijkka

Unneplågopolitijkka gåbttjå ássjijt suoddjima ja dårja birra rijkalasj unneplågojda ja histåvrålasj unneplågogielajda. Buoredit rijkalasj unneplågoj suojev l Svieriga bargo oasse suoddjit ulmutja riektájt.  

Unneplågopolitijkalasj strategiddja

2009 jagen ráddidus oahpásmuhtij ådå unneplågopolitijkalasj strategiddjav biedjamdagoj nannidittjat rijkalasj unneplågoj riektájt ájn vil. Oassen ráddidusá strategiddjan la aj fámon ådåjakmáno 1.b. 2010 rájes láhka rijkalasj unneplågoj ja unneplågogielaj birra. Strategiddja sisanet muhtem oajvvadusájt nannidittjat rijkalasj unneplågoj riektájt praktijkalattjat, iehtjádij siegen biedjamdago:  

• nannidittjat Europaráde unneplågokonvensjåvnåj buorep tjuovvomav  ja tjadádum biedjamdagoj dåbelitjuovvomav      
• vuosteldittjat rijkalasj unneplågoj nuppástallamav ja rasjesvuodav
• nannidittjat rijkalasj unneplågoj iesjstivrrimav ja vájkudimfámov
• åvdedittjat rijkalasj unneplågogielaj bisodimev