«Prosjevta ájggomus le lasedit julevsáme guovlo máhttelisvuodajt gå åttjuduvvá vijddát moattebelakvuohta muossádusájs ja fálaldagájs mannoæládusá fálaldagájn ma li sáme kultuvrraj ja histåvrråj tjanádum. Dát sjaddá buktet tjiegŋalap gåvåv sáme kultuvras mij le moatteláhkáj ja moattebelak» javllá åvddånahttem- ja prosjevta vásstediddje Martin Rimpi Árranin guhti le prosjevta åvddånahttemav jådedam gitta jages 2016 aktan prosjevtajådediddjijn Dr. art Oddvar Svendsen.
Anedahtte åtsådibme galggá ienedit diedojt ja dádjadusáv julevsáme guovlo birra degu aktisasj, moattelágásj duobddágin Svierigin ja Vuonan, ja åvddånbuktet sáme ávkástallamav ja dádjadusáv duobddágijs, dáj vuolen aj bájkkenamájt ja luonndonammadusájt, vuodon ådå muossádusájda. Åtsådimbåhtusa sjaddi åvddånbuvteduvvat gájkka berustiddjijda. Projæktaj li juo vihtta åtsådiddje gudi ájggu oassálastátjit, gájkajn li PhD-dásse, duodden båhti diedalasj viehkkebargge.
«Mån doajvov Intereg:a stivrrimjuogos vielet dáv aktisasjbargov humanistalasj åtsådimbirrusa ja LTU:a teknologijjabirrusa gaskan, ja juhte mij vuorbástuvvap oadtjot mijá ájggomusájt jåhtuj.» hæjttá Martin Rimpi Árranin.
Válde aktijvuodav dáj:
Martin Rimpi, Åvddånahttem- ja prosjæktavásstediddjijn, mobijlla: 995 06 195
Oddvar Svendsen, prosjæktajådediddje, mobijlla: 990 23 527
Duogásj:
Gå gatjálvis bådij fylkaarkeolåvgås Ola Torstensen:is, Nordlánda fylkasuohkanin de Árran jagen 2016 guoradallagådij gåktu duobddága Divtasvuonan máhtti ávkástaláduvvat mannoæládusá hárráj. Árrana le oadtjum mannoæládusprosjevta baktu ruhtadoarjjagav Nordlánda fylkasuohkanis ja Sámedikkes, ja de seminárav ásadin gånnå ájádusá ja ájggomusá åvddånahteduvvin dagu álggemprosjæktan gånnå julevsáme luondo ávkástallam ja dádjadusá tjalmostahteduvvin.
Ja dassta lij båhtusin juhte dárbbo le åtsådimijda dán suorgen. Sámi Allaskåvlå ja UiT Vuona Arktalasj Universitiehta viehkijn ásadij Árran ájggegávdan 20.8.17–20.1.18 åvddåprosjevtav Viesso duobddága / Levende landskap ruhtadoarjjagijn Nuortta-Vuona åtsådimfåndas (RFF Nord) kr. 250 000, Sámedikkes kr. 106.000 ja iesjmáksusijn kr. 93.000.
Árran gåhtjoj åvddåprosjevta álgadibmáj aktisasjtjåhkanibmáj Ájtte–Svieriga duottar- ja sámemuseav ja Vaartoe–Sáme åtsådimguovdátjav Ubbmema universitiehtan. Tjåhkanimes bådij sávadus Ájtes ja Árranis aktisasjbargguj åvddånahtátjit prosjevtav Interreg Nuortta Sábmáj. Gå åvdutjis lij aktisasjbarggo Ájte ja Institutionen för system- och rymdteknink (Vuogádus- ja vuobmanteknologijja institusjåvnnå) Julevu universitiehtajn (LTU), sjattaj LTU ja aktisasjbargo sæhkáj. Oajvveprosjækta mierreduváj tjadáduvvat Intereg-prosjæktan, gå julevsáme duobddága li guovten rijkan ja ållo åtsådimijs le Svieriga bielen.
Prosjevta oajvveulmme le anedahtte åtsådibme ienedittjat diedojt ja dádjadusájt julevsáme guovlos aktisasj, moattebelak duobddágin Vuonan ja Svierigin, ja åvddånbuktet sáme luondo ávkástallamijt ja dádjadusájt (dán vuolen aj bájkkenamájt ja luonndonammadusájt) vuodon muossádusájda luonndovuodok nuorttalij mannoæládussaj.
Duodden dábálasj prosjæktajådedibmáj ja gaskostibmáj de li prosjevtan dá gålmmå barggosuorge:
- Åtsådimsuorgge julevsáme duobddága. Anedahtte åtsådibme nielje tiemáhtalasj fáhkasuorge:
- Gielas–Sámeduobddága 1000 jage ájge. Tjoahkkájgieseduvvam åvddånbuktema histåvrås.
- Sáme båndorsijdda, arkeologalasj bállemij Oarjjevuonan ja Oalloluovtan Stuorjulev æno gátten.
- Vádtsembálges Vuodnabadás –Vájsáluoktaj.
- Sáme bájkkenamá ja luonndonammadusá.
- Digitálalasj vuosádus Viesso duobddága/Levende landskap gånnå ieme næhttavuodoj baktu degu Digital Museum, K-samsök (Svierigin), Norvegiana ja Europeana.
- Applikasjåvnnå Sáme duobddága/Samiske landskap internehta ja mobijlaj baktu.
Prosjevta ålles namma le «Viesso duobddága / Levende landskap. Sáme luondo ja kultuvrra vuodon muossádusájda ja mannoæládusájda». Prosjæktaåhtsåmus le sáddiduvvam giehttjit åhtsåmvuorruj Interreg Nord IVa, oasseprográmma Sábme. Prosjæktabudsjæhtta le 952 000 Euro (sulá 9,3 MNOK). Prosjevta ájggegávdda le 2 ½ jage; 1.6.2018–31.10.2020. Ájtte le oajvveåhttse EU-rijkas, LTU mij le svenska oasseåhttse ja Árran oasseåhttsen Vuona bieles.
Árrana bieles le biejaduvvam 2,7 jahkevirge, dássta li 1,9 jahkevirge åtsådibmáj, 0,4 jahkevirge prosjevta háldadussaj (stivrrimjuohkusij ja prosjevta jådediddjáj) ja 0,4 jahkevirge julevsáme giellabarggáj. Árranij li prosjæktagålo tjoahkkáj sulá 4,2 mill. kr. merustaláduvvam (gånnå barggijgålo li 3,3 mill. kr) ma åtsåduvvi ruhtaduvvat vuona Interreg-ruhtadime baktu 50 %, Nordlánda fylkasuohkanis 25 % ja 25 % iesjmáksusin. Árrana iesjmákso le 1,0 mill. kr. gålmå budsjæhttajahkáj.
