Diehtotjoahken le suv girjjevuorkan sulle 1500 girjij ja suv páhpervuorkká. Aktij le ålles vuorkká 800 kilo girjje- ja páhpertjoahkke mij dievdij niellja pálla 52 æskoj!
Urheim le ietjas iellemájge tjoahkkim ja duodastam ietjas ájgegávdav ja åvdep histåvråv. Ja nav gåktu dáhpe lej sámij gaskan de ij la sån håjggåm majdik, farra vuorkudam juosik ávkken. Ja navti vuojnnet aj la læhkám suv girjij ja tjállusij. Girjijt la Urheim tjoahkkim ja oasstám antikvariátajs måttijt lågev jagijt.
- Manen fála dájt Árranij?
- Vaj da váraj váldeduvvi boahtte ájggáj. Soajttá ássje majt sihti guoradallat de máhtti åtsådit páhppárijt ja gávnnat diedojt danna, javllá sån.
Girje badjel 200 jage oabmása
Girjjevuorkán li moadda árvvogis girje, duola dagu Rámát 1811-rájes tjáledum oarjjesáme girjjegielan, dålusj Rámát mij la 200 jage oames!
Girjjetjoahkken li aj moadda dålusj sáme sálmmagirje, dagu sálmmagirjje suláj 1890-rájes majt sån jáhkká le ájnna mij Divtasvuonan vilák gávnnu. Duodden li aj edna girje duot-dát girjálasjvuodas.
Árran la riek ávon gå Mikal Urheim fálaj girjijt Árrana museaj vuorkkán. Ietján lulun da hádjánit ja lulun aj láhpput jali bæjsstanit gå muhtema li nav rasjes dålusj girje.
- Muhtema dájs girjijs li sierralágásj árvvogis girje, njuolgga kulturdávvera, javlla Árrana musea jådediddje Harrieth Aira.
Urheim la aj iesj gárvedime girjjeprosjevtav. Tjavtja bielen almot sån girjev majt gåhttjum la Muhtem sáme årrombájke. Girjje giehttu julevsámij histåvråv ja viessomvuogev gaskan 1940-1970, ja le dåssju julevsámegiellaj.
Árvvogis páhpervuorkká
Duodden girjjevuorkkáj oadtju Árran aj Mikal Urheima páhpervuorkáv, tjállusijt suv guhka iellemis sebrudakberustiddjen – ja dievnastiddjen.
Urheim le badjel vihttalåk jage, ja gengalágásj rållaj ja aktijvuodaj åvdedam sebrudakássjij rijkadásen ja bájkálattjat. Ássje ma li læhkám sebrudahkaj ájnnasa, sierraláhkáj sámijda ja julevsámijda sierra. Dat bargo åvdås oattjoj sån jagen 2012 Gånågisá ánssidummedáljav.
Páhpervuorkká vaddá máhttelisvuodav oahpásmuvvat prosessajda ja mærrádusájda mij gullu sámij ådåsap histåvrråj. Ájgegávddaj mij uddni l binnep láhkáj guoradaláduvvam.
- Páhpervuorkká vaddá midjij máhttelisvuodav oahpásmuvvat prosessajda ja ássjijda ma li vuodon læhkám Stuorradikke mærrádusájda. Sierraláhkáj nammadav vuostasj Sámeriektájuohkusa bargov gånnå Urheim tjielggasit lij fáron vájkkudime Vuodolága § 110A, Sámelágav ja Sámedikke ásadimev njuolggaválljidum parlamænntan, dættot Aira.
Bierriji vuoseduvvat
Árranij dálla vuorddá viehka barggo rádjat, systematiserit ja katalogiserit dáv vuorkáv vaj tjuovvu museafágalasj ja ibnnofágalasj gájbbádusájt.
- Sávadus la dåbddusin álmmugij vuosedit jus hæhkkat juokkirik vuosádusán ja bibliotehkatjiegan, javlla Aira. Ja sån doajvvu dát máhttá ålliduvvat Árrana stuoredim- ja ådåstuhttemplánaj baktu.
Mikal Urheima birra:
http://www.nord-salten.no/no/nyheter/diverse/mikal-urheim-far-kongens-fortjenstmedalje.10367
https://www.fylkesmannen.no/Nordland/Arkiv---Nyheter/Kongens-fortjenstmedalje-til-Mikal-Urheim/
Árrana birra:
Árran Julevsáme guovdásj le Ájluovtan, Divtasvuonan. Guovdátja ulmme le «æjggut ja háldadit Árranav nasjonála sáme institusjåvnnån ja dan baktu nannit, åvddånahttet ja joarkedit julevsáme kultuvrav, gielav ja sebrudakiellemav. Árranin li niellja vuododåjma: Giella – giellaguovdásj, Mánájgárdde , Dávvervuorkká – ja Guhkásåhpadibme. Musea tjoahkki ja duodas, suodjal ja gaskos dålusj ja udnásj sáme kulturhiståvråv julev- ja bidumsáme guovlon, dutká ja máhtudagáv juohká genga sebrudakåsijn. Árranav jådet direktørra, ja aktij li suláj 25 jahkevirge Árranin. 2017 jage budsjæhtta le suláj 21 mill. kr., ienemusá almulasj ruhtadårja ja lájggimsisboahto.
Árrana stuoredimplána:
http://arran.wips.no/aktuelt/?Article=134
https://www.nrk.no/sapmi/millionutbygging_-_-barnehagen-er-nokkelen-til-alt-1.13557685
Aktijvuohta: Árrana museajådediddje Harrieth Aira, tlf. 99 04 73 56,
E-poassta: harrieth.aira@arran.no.
