Gávnnuji moattelágásj aktidum p-tablehta, muhtema sisanedi ienep östrogenav, iehtjáda ienep gestaganav. Bájnatji rubmahav umassláhkáj. Danen la dárbulasj gähttjalit umasse tjerdajt gávnatjit mij buoremusát allasis hiehpá.
P-tablehta ma val sisanedi hormonav gestagen vuollegis dálkasmieren gåhtjuduvvi minitablähttan. Gávnnu aj p-tablähtta alep gestagenadálkasmierijn manna l sämmi suodje gåk aktidum p-tablehta.
Makkkir tjärdda kártan mierreduvvá makkir p-tablehtav bårrå. Le buorre adnet kártav manna li hormåvnådis tablehta jus adná dav vájvven mujttet goassa álgget ådå kártajn.
Dan vahko gå bårrå hormåvnådis tablehtajt jali ij avtak tablehtav bårå de liejbbesiegev oadtju. Gåhtjudallá muhttijn p-tablähtta-liejbben jali gáhtomvarddem. Ihka vil ij bårå avtak p-tablehtav l ájn suoddjidum iesselisvuohtaj dán vahko.
Gåktu p-tablehtav adná?
Jus bårrå p-tablehtav de kártan li 21 jali 28 tablehta. Galggá tablehtav bårråt sämmi ájgen juohkka biejve.
Jus kártan li 21 tablehta de bårkav válldá vahkov maŋŋel gå bårråm sjalla tablehtajt kártan.
Jus kártan li 28 tablehta de bårrå tablehtajt hormåvnådis tablehtajt maŋemus biejvijt kártan.
Makkir p- tablehta bårrå stivrriduvvá galla hormåvnådis táblehtajt galggá bårråt. Hormåvnådis tablehta gåhtjudalli muhttijn såhkkårtablähttan.
Jus la vajálduhttám jali vuoksám p-tablehtav
Ájnas la bårråt tablehtav bájken sämmi ájgen juohkka biejve. Jus gållå ienep gå 12 tijma, manná ienep gå 36 tijma guovte tablehta gaskan, de gávnnu vádá jut ij la des suoddjidum.
Man guhka ájgge ienemusát oadtju mannat guovte tablehta gaskan målssus makkir tjärdda p-tablehtan ja gånnå kartan la. Mij la fámon jur dajda p-tablehtajda majt bårrå máhttá låhkåt dálkasdiededimtjállagin. Dálkasdiededimtjála l páhper mij gávnnu gurjon gå oasstá p-tablehtajt.
Máhttá aj aktavuodav válldet duostudagájn gånnå p-tablehta li tjáledum.
Jus gávnnu vádá ij la des suoddjidum iesselisvuohtaj de galggá návti dahkat:
- Bårråt dav jali dajt p-tablehtajt majt la vajálduhttám nåv ruvva máhttelis.
- Jus la nargátjit de kondomav jali pessárav adnet boahtte gietjan biejven. Dan maŋŋela l vat suoddjidum.
- Bårråt hähkka-p-tablehtav jus la narggemav adnám maŋemus vidán jánndurin åvddål gå vajálduhtij tablehtav bårråmis dajna gå sájo máhtti viessot skoadon ja månnebåhttsåjn moadda biejve.
Jus vuoksá nieljen tijman maŋŋel gå l p-tablehtav bårråm jali jus la tjåjvijs de ij la visses rumáj háhppit hormåvnåjt låsjkijdahttet. Dalloj galggá ådå tablehtav bårråt de l ájn suoddjidum.
Ådå tablehtav galggá bårråt ietjá kártas vaj ij fájllu kártan majt jur aná. Dav kártav máhttá lijkken adnet jus dárbaj duodde tablehtav vil bårråt.
Jus la tjåjvijs årrum jali ietjá oares ij la visses jus la tablehtajt bårråm de luluj kondomajn jali pessárajn ietjas suoddjit aj boahtte gietjan biejven.
Máhttá agev gatjádit gáhppeliddjes buojkulvissan nuoraduostudagán jali gáhppeliddjeduostudagán jus ij la visses.
Liejbev sjáhtjalit p-tablehtaj
Muhttijn la gávnas liejbev sjáhtjalit, buojkulvissan jus galggá juosik mannat. Máhttelis la dav p-tablehtaj dahkat. Álggá de ådå kártajn dalága gå åvdep la nåhkåm. Jus bårrå såhkårtablehtajt de guodá dajt ja dalága ådå kártaj álggá. Dat javllá, jut ij boarkki hormåvnnåtablehtajt åvddål liejbev sihtá, buojkulvissan gå boahtá häjmmaj manos.
Ij la vádálasj liejbev sjáhtjalit nåvti ja máhttá dav dahkat moadda máno.
Valla dadi guhkebut gähttjal liejbev sjáhtjalit dadi stuoráp vádá sjáhtjalibme dáhppudallá ja lijká oadtju varddemav. Danen álu rádev, jut liejbev adná edisik fert goalmát máno, dat javllá niellji jahkáj.
Vádá l unne varragiellumij
Preventijvvanävo ma sisanedi östrogenav máhtti dahkat stuoráp vádáv varragiellumij. Valla dat vádá l sieldes unne. Buojkulvissan la stuoráp vadá varragiellumav oadtjot jus la iesselissan gå p-tablehtajt bårrå.
Vádá varragiellumij jus ilá ednagav dättá, äjgát jali oarbben gejna årrum varragieloj 50 jage åvddål jali jus ietjanis la åvdebut årrum varragieloj. Gåhtjoduvvá válljit östrogenadis suojev iesselisvuohtaj, buojkulvis p- sákkev jali minitablehtav.
Gånnå oadtju p-tablehtajt?
P-tablehta tjáleduvvi dálkastjállagin gáhppeliddjes jali dåktåris nuoraduostudagán, gáhppeliddjeduostudagán jali seksa- ja aktijårromduostudagán. Máhttá aj aktavuodav válldet nissunklinijkajn jali varresvuohtaguovdátjijn. Tablehtajt viedtjá dálkasboargálin.
Majt p-tablehta máksi?
Majt p-tablehta máksi målssus gånnå rijkan årru ja man vuoras la. Valla ienemus lánndadikken ja dajvajn li preventijvvanävo álbebu gesi vuollelin 20 jage.
Man tjårguk la p-tablähtta?
Jus bårrå p-tablehtajt gåktu galggá de l vádá sieldes unne iesselissan sjaddat.
Gåktu häjttá p-tablehtaj?
Jus sihtá p-tablehtaj hiejttet, de álu buoremus la ållåsit bårråt dav p-tablähttakártav majt bårrå ja dan maŋŋela ij ådåsijn álgget.
Ij la vádálasj hiejttet p-tablehtaj gassko kárta, valla gávnnu vádá målsudahkes varddemijt oadtjot. Jus ij sidá iesselissan sjaddat de l ájnas adnegoahtet ietjá suojev iesselisvuohtaj jus la guoddnánarggem.
Dat la målsudahkes man ruvva liejbev oadtju gå l p-tablehtaj häjttám. Muhtema oadtju liejbev dalága ja iehtjádijda máhttá válldet moadda máno.
Jus ij sidá iesselissan sjaddat de l ájnas mujttet ietjas suoddjit iesselisvuohtaj guoddnánarggemin ihka liejbbe ij la ruoptus boahtám. Månneluovvanibme sjaddá bájken 14 biejve åvddål liejbbe álggá ja dalloj la vádá stuorámus iesselissan sjaddat.
Jus ij la ietjas liejbev oadtjum ruoptus guhtta máno maŋŋel gå p-tablehtaj la häjttám de galggá aktavuodav válldet nuoraduostudagájn, gáhppelidddjeduostudagájn, lijkke- ja sjiervveduostudagájn jali varresvuohtaguovdátjijn åtsådittjat mij la oarren.
Ávke
- Tjårguk suodje l iesselissaj.
- Liejbbe binnu ja dájvvalakkoj boahtá.
- Binnep liejbbebáktjasijt oadtju.
- Vádá unnu inflammasjåvnnåj månnebåhtsåjn ja bårredávdda månnerávsájn ja skoadon unnu.
- Máhttá sjáhtjalit liejbev jus buojkulvissan ájggu mannuj.
Hieredisá
- P-tablehta e suoddji sjiervvedávdajda.
- Hormåvnå máhtti bájnatjit buojkulvissan oajvveluottudagáv oadtju, tjásmagisájt jali hådju. Gå umasslágásj p-tablehta bájnatji rubmahav umassláhkáj de máhttá gähttjalit målssot ietjá tjärddaj jus edna tjuovvobájnatjimijt oadtju.
- Jus vuoksá, slåhtju jali vajálduhttá tablehtav bårråt, de ij máhte visses årrot jut ij sjatta iesselissan.