Garra dåbdo li dábálasj nuorravuodan, ja moaddásijn li muhttijn gássjelisvuoda ájádusáj ja dåbdoj. Edna vájkkudahttá psyhkalasj varresvuodav. Jus dujna l gássjelis dille, juska dal le gieresvuodasuorggo jali ietjá siváj diehti, le ájnas mujttet soajttá lijssi sáhkadit soabmásijn dan birra. Ja álu buorrán dille luondulattjat.
Dála li muhtem ráde:
Mujte:
Moaddása máhtti viehkedit. Ale ilá guhkev aktu bahá ájádusáj vieso.
Sáhkada gássjelisvuodaj birra soabmásijn gev luohteda.
Ale gæhttjala iehtjádij vuorddemusájt iellet, tjuovo ietjat mielav!
Lassjes biebbmo, nuoges oados ja labudallam le ájnas buorre psyhkalasj varresvuohta hárráj.
Gárevselga máhtti værránit ja vájkkudit psyhkalasj gássjelisvuodajt.
Ánoda viehkev jus gássjelisvuoda árggabiejvev vájkkudi ja jus nievres láhkáj dåjma ájge gávddan.
Dánna oattjo viehkev:
Dåhkki riŋŋgut: Mental Helses Hjelpetelefon, tlf 810 30 030 jali Røde Kors-telefåvnnåj mánáj ja nuorajda: 800 33 321
Ung helse: www.unghelse.no
Gehtja næhttasijdov www.klara-klok.no gávnatjit vásstádusájt.
Helsesøster skåvlån jali nuoraj helsestasjåvnnå le soajttá vuogas vuohke álgget. Dåktårat máhttá aj viehkedit, ja vuosedit duv Barne-ja ungdomspsykiatrisk klinikkaj (BUP) jus le dárbbo.
Mujte ahte gájkka barggijn varresvuohtadåjmadagán le sjávvodisvælggo, siján ij la loahpe giehttot dijá ságastallamij birra.
Gidán 2009 tjalmostahtij Varresvuohtadirektoráhtta nuorajt kampánnjan ”Et åpent sinn”. Næhttasijdon www.psykisk.no gávna ienep diedojt psyhkalasj varresvuoda birra.
Álmmukhælssorápportan 2009 Socialstyrelsenas Svierigin boahtá åvddåj ahte psyhkalasj gássjelisvuoda le lássánimme nuoraj gaskan ja ahte bierri mårådit varresvuohtaåvddånahttema hárráj nuoraj gasskan Svierigin.
”Moadda iesjguhtiklágásj indikatora vuosedi ahte psyhkalasj skihpudahka sierraláhkáj le dábálasj nuora nissunij gasskan, valla ahte le lássánimme goappátjij sjiervij. Oase dajs gudi ietjas hekkav válldi ienemusát lassán nuoraj ja nissunij gasskan, ja ienep nuora giehtadaláduvvi skibájvieson hæso, goavgge jali juhkalisvahágahttema diehti. Mangemus jagij le jábmem nuoraj gasskan lassánam vehi muhtem jábmemsiváj hárráj, dagu dal vahágahttem, gárevselga, ja ihkap mij guosská ietjas hekkav váldátjit.”
(http://www.socialstyrelsen.se/Publicerat/2009/10363/Sammanfattning.htm)
Jus le gássjelis dille jali jus dåbddå soabmásav gænna l gássjelis dille bierri viehkev ádnot. Le álkkep javllat gå dahkat, valla le viek dárbulasj! Dån i galga guoddet ietjat gássjelis ájádusájt aktu, gávnnu tjiehppe gudi máhtti ja sjaddi viehkedit duv.