– SANKS-hiejttem la vájvve


– Sihke nuorajn ja {vuorasappujn}${conc,r-rr|vuorrasappujn} ålles rijkan li varresvuoda dárbo ma vierttiji gåtseduvvat, javllá Inga Karlsen. (Tjuorgasgåvvå)

{Foto: LARTIGUE STEPHANE/PHOTOPQR/SUD OUEST}∞{mix}

Sáme {nasjonálalasj}${loan,mix|nasjåvnålasj} máhtudakguovdásj psykalasj varresvuodan (SANKS) {lulu}£{cond,verb,kongr,subj-verb|luluj} sjaddat fálaldahka dåssju Finnmárkogijda. 

– Vájves sága, javllá Inga Karlsen, Divtasvuonas.

Vil uddni máhtti sáme ålles vuonarijkas oadtjot {SANKS-as}${suf|SANKS:as} dálkudimfálaldagájt jus dav hálijdi, valla boahtte jage rájes {lulu}£{cond,verb,kongr,subj-verb|luluj} láhkanjuolgadus rievddat dáv. Boahtte jage rájes viertti SANKS åhtsåt fállat juogu {nasjonálalasj}${loan,mix|nasjåvnålasj} máhtudakfálaldagájt jali {{nasjonálalasj}${loan,mix|nasjåvnålasj}  }‰{singlespace|nasjåvnålasj }máhtudakfálaldagájt ja {moaddeguovloj}${mix|moatteguovluk} dálkudimfálaldagájt.

Lågå: – {SANKS-kutt en skandale}∞{nor}

Lågå aj: {Bosted kan avgjøre om du får hjelp}∞{nor}

Inga Karlsen, Divtasvuonas

{Foto}∞{nor}: Sander Andersen/NRK

Inga Karlsen, Ájluovtas {Divtasvuonas}£{prop,case,ela-ine|Divtasvuonan} gut julevsámijt åvdås {SANKS-a}${suf|SANKS:a} addnenammadusán ja gut aj la Sáme vuorrasijráde jådediddje ij åvvånis dási lijkku ja hådjån.

– Dát lij duodaj vájves sáhka ja jáhkáv dal ulmutja ruojav dahki gå dáv gulli, javllá sån.

Ij des sjattatja fálaldahka ålles rijkkaj

Dát la SÁNAG (SANKS)

Sáme {nasjonálalasj}${loan,mix|nasjåvnålasj} máhtudakguovdásj – psykalasj varresvuodan (SÁNAG).
{La}¥{cop|Le} {nasjonálalasj}${loan,mix|nasjåvnålasj} åvdåsvásstádus åvddånahttet avtaárvvusasj varresvuodafálaldagájt psykalasj varresvuodan.
Sáme máhtti oadtjot SÁNAG:is dálkudimfálaldagájt jus dav ietja hálijdi.
{SÁNAG-in}${suf|SÁNAG:in} la: ållessjattugijda åssudak, åssudak mánájda ja nuorajda ja {dutkam-ja}${cmp,1-X|dutkam- ja} åvddånahttemåssudak.

Gálldo: Helse Finnmark

– Máhttá gus de {gåhtjuduvvat}¢{vowlat,u-o|gåhtjoduvvat} {nasjonálalasj}${loan,mix|nasjåvnålasj} guovdátjin? Sáme ham årru ålles rijkan ja ij dåssju Finnmárkon. Dav ráddidus diehtá. Iv de mån dáv galla dádjada, javllá Karlsen.

– {Oadtjot}€{w|Bessat} guládallat ietjas giellaj ja ietjas kultuvrajn vuodon la má viehka ájnas ájnegis ulmutja varresvuoda dilláj, dættot sån.

Inga Karlsen diehtá {ållusa}€{w|ålos} julevsámeguovlos li {SANKS-a}${suf|SANKS:a} fálaldagájt adnám.

– Ulmutja sjávvuni jus dát fálaldahka gáhtu. Ja jus dån i oattjo dav fálaldagáv majt dárbaha, de ij gåjt de duv varresvuohta buorep sjatta, dættot sån.

Stuorra berustibme julevsáme guovlon

Árvustallam majt SANKS la tjadádam {daj}£{dem,pron,kongr,dem-num|dan} {niellja}£{num,kongr,num-noun|nieljen} {jagij}£{noun,kongr,num-noun|jagen} maŋŋel gå SANKS ásadij sierra kontåvråv Ájluoktaj, Divtasvuodnaj vuoset SANKS la vierttim duodde ulmutjijt biedjat bargatjit Divtasvuona kontåvrråj.

{"}‰{”}... {Li}¥{cop|Le} læhkám viehka ållo {pasiennta}${conc,nnt-nt|pasienta} dán kontåvrån, {så}∞{nor} mij lip vierttim {biejdat}${typo|biedjat} lasse barggijt dåhku {vaj duosstot dárbojt}¥{x|duostotjit dárbojt}...{"}‰{”} tjállá SANKS ietjas árvustallamin.

Julevsáme guovlos li aj rájaduvvam {ållusa}€{w|ålos} {{iesjgenga}${asci|iesjgeŋga} lágásj}¢{cmp,X-1|iesjgeŋgalágásj} åssudagájda Finnmárkon, ja dán kontåvrån la læhkám stuorámus doajmma buohtastahtedum dåj ietjá kontåvråj ålggolin Finnmárko.

Muodástuvvá

Ij ga Sámedigge lijkku dájda ságajda.

Sámedikkeráde Ellinor Marita Jåma javllá sån muodástuvvá gå dájt ságajt gullá.

– Mij muodástuvvap oarjjelsáme pasientaj diehti, valla aj julevsáme pasientaj diehti. Sámedigge galggá ássjev bajedit ráddidusájn ja mij aj gåhttjop {Helse Nord}£{prop,case,nom-acc|Helse Nordav} dádjadit siján la má åvdåsvásstádus gájkka Vuonarijka {sámijda}£{noun,case,ill-ela|sámijs}, javllá Ellinor Marita Jåma.