Andrine Øvervoll Eivik ja Ellen Kalstad: Fállaba vijdes kultuvrra- ja fáhkamáhtudagáv sáme psyhkalasj varresvuodasuodjalimen. Birásterapeuta Andrine Øvervoll Eivik le ruvva gárves addnijt duostotjit ja suohkanijn buoragit aktisattjat barggát.
SANKS sierra kontåvråjn Ájluovtan
Andrine Øvervoll Eivik Ájluovtas le bálkkidum birásterapeutan 3-jahkasasj prosjæktavirgen Sáme nasjonálalasj máhtudahkaguovdátjin – psyhkalasj varresvuodasuodjalimen (SANKS). Sierra kontåvrån Margits Minnen Ájluovtan li addne riek buorre fálaldagáv oadtjum.
- SANKS’an le åvdåsvásstádus viehkedit fálaldagás psyhkalasj varresvuodasuodjalusáv åvdedit ålles sáme álmmugij Vuonan, ja ulmme prosjevta ásadimijn Divtasvuonan le lahkavuohta addnijda, javllá Ellen Kalstad guhti le SANKS:a njunnjutja sáhkagiehtadalle. Divtasvuonan prosjevta ásadibme lej juo álgaduvvam åvddål gå vierredahkoássje idij åvdep jage. Duodden dasi le kontåvrrå Oslon ásaduvvam, ja oarjjelsáme guovlo kontåvrå ásadibme le juo álgaduvvam.
- Dán fálaldagán galggá vuollegis sjielmmá álmmugij gånnå ulmutja máhtti mujna njuolgga aktijvuodav válldet, e dárbaha dåktårijn jali ietjá varresvuodabarggij guládallat ássje birra, javllá Eivik. Birásterapeuta oajvveulmme le åvddånahttet ja giehtadallat hiebadam ássjijt sáme álmmugij Divtasvuonan ja birrusin. Eivik le fáhkaåhpadiddje varresvuoda- ja sosiálfágan, ja dálla vijdábut åhpaduvvá psyhkalasj varresvuodabargojn Allaskåvlån Harstadan.
- Eivikan le kultuvralasj duogásj ja dádjadibme mij le sunji gievrrodahkan gå addnev galggá vuosstájválldet, miejnni Ellen Kalstad. Ságastallamij baktu addnijn sån máhttá rádijt vaddet, diededit varresvuodaapparáhta birra, álgadit aktisasjtjåhkanimijt ja fáladit terapeutalasj ságastallamijt viehkken hiede tjadá rijbadit. Suv duogen le nanos fáhkajuogos Finnmárkon. Kontåvrrå Ájluovtan le njuolgga åssudagá psyhkalasj varresvuodasuodjalime vuolen Lævnján, valla fálaldahka aj loavddá mánná- ja nuorajpsyhkiatriav.
Makkir gássjelisvuodaj máhtti addne dunji boahtet?- Buoremus le jus ulmutja máhtti riŋŋgut jali diehki boahtet, vaj máhttep ságastallat. Jus le dárbbo de máhtáv sijáv vijdábut vuosedit, javllá sån.
- Mij galggap viehkedit ulmutjijt individuálalasj dásen, duola dagu suv gen vuossti vierredahko le dagádum ja aj sån guhti le vierredagov dahkam oadtju viehkev jus sihtá.
Åvddåla le nammadum median suohkanijn ælla nav ållo ressursa ja máhttelisvuoda åttjudittjat dakkár njunnjusjmáhtudagáv dagu SANKS:an le, dan diehti SANKS sjaddá buorre duodde suohkana fálaldahkaj.
- Jus galggap vuorbástuvvat de hæhttu buorre aktisasjbarggo suohkanijn ja nuppát linnjadievnastusáj guovlon, javllá Ellen Kalstad. Psyhkalasj varresvuoda væráltbiejve aktijvuodan le juo aktisasjbarggo ásaduvvam. Basádismánon galggaba Divtasvuona suohkandåktår 1 ja psykiahtralasj skihppijsujttár oassálasstet SANKS:a konferánsan Kárásjågån, gånnå suohkandåktår galggá sárnnut tiemájn “Máhtáv gus mån guhti iv la sábme sámev viehkedit”. Kárásjågå guossidime aktijvuodan galggap æjvvalit dágástalátjit guoskavasj aktisasjbarggamvuogijt/guovlojt. Ásadahttjám lip aj aktisasjbargov nuppát linnjadievnastusáj bájkálattjat.
- Galggá aj máhttelis julevsáme guovlos tjuovvot oasev mijá kursajs ja seminárajs videokonferánsaj baktu, javllá Kalstad.
Maŋenagi galggá Andrine Eivik skåvlåjt, suohkanijt ja ietjá berustiddjijt diededit ja åhpadit, gudi máhtti gatjádit jus li tiemá massta berusti. Eivik máhttá addnijt duosstot basádismánon ja suv jåvså nummarin 48 08 55 83.
SANKS:an li tjuovvovasj dahkamusá:
- vijdábut åvddånahttet klinihkalasj dievnojt
- åvdedit, dutkat ja åvddånahttet
- åhpadimev ja bagádusáv fállat
- fállat tjiehppeåhpadusáv, hárjjánimvirgijt ja oasseåhpadimev
Guovdátjin le:
- Psyhkalasj varresvuodasuodjalibme ållessjattugijda, åssudahka Lævnján
- Psyhkalasj varresvuodasuodjalibme mánájda ja nuorajda, åssudahka Kárásjågån
- Dutkam- ja åvddånahttemåssudahka
SANKS le ásaduvvam oassen Finnmárko Varresvuoda HF, ja le avtastahtedum oasse psyhkalasj varresvuodasuodjalime tjiehppevarresvuodadievnos. Nuortap Varresvuohta RHF oadtju mierredum rudá stáhtabudsjehtas SANKS:a doajmmaj. Sáme ålles rijkas máhtti SANKS:aj vuoseduvvat, jus dav sihti.