Juovlâmáánu lii Aanaar kuávluin ive sevŋâdumos äigi, ko SKAMMÂ lii álgám já nohá eskân uđđâivemáánu peln. Skammâ uáivild-uv täsnitiettust ääigi, kuás piäiváš ij paijaan almeroobdâ paajaabeln, já ČUÁVÁDÂH adai peeivičuovâ äigi lii uánihâš – tuše mottoom čuovâdub stielâs tiättoo almeroobdâst. Talle lii SIÄVŊUS teikkâ KIÄMÁDÂH, ko peivi ij čuovvân olmânáál, teikkâ lii mudoi uccáá čuovâ mutâ ij olmânáál sevŋâdgin. Peeivi maŋa VEIGI lii vistig kukke, já alemuu skaamâ ääigi uážžu kal ettâđ ete iiđeed já peivi láá šoddâm ohtân kuhes veigin.
Skammâ já majemuš peeivičuovâ.
Eellim kuittâg jotkâšuvá skammân siämmáálágánin ko eres-uv iveaaigij, peic tovle tot ij lamaš pehtilumos tuoijumäigi. Motomeh kierdih SKAMMŠLUNDEVUOĐÂ, mon te tipšoh kirkes lamppuin. Talle ko čuovâ lii uccáá, lii eromâš tergâd eelliđ olgon! Veik čuovâ ij oinuugin, te tot liijká lii rummâšân já mielân pyeri. Skammâ lii meiddei vuovâs äigi muštâččiđ já mainâstiđ – komeh já eres komáliih huáđđooh lijkkojeh kuhes veigijd.
Anarist täsnitieđâlâš skammâ pištá 38 jándurid, Njuárgámist vist masa kyehti mánuppaje. Eennâmpáálu juurâtškuát tavenäävi kuávlu oppeet čuovâ kulij 21.12. maŋa. Talle lii TÄLVIPEIVIJORGÁLDÂH, mii lii ive sevŋâdumos peivi tääbbin tavveen. Tastmaŋa peeivih älgih kuuloold kukkođ, já uđđâivemáánu peln piäiváš iđeškuát oppeet almeroobdâ tyehin.
Puolâšeh še láá juovlâmáánust jo álgám, já tovle ettii, ete pávuttem ruáškáástâl, ko korrâ puolâš PIÄŠKÁ tupenuurhijn já muorâin. Já jis ij puolâšin jieš määti olmânáál kárvudâttâđ olgos monâdijnis, te jávuttes äijih kal koččo. Ettii meiddei, ete Talvâsâš puátá vuástá ko liijkás kepis kárvuiguin vuálgá olgos jeđe kárttá tállân maccâđ siisâ.
Tääl mij almottep oppeet kišto mii lohheid. Manen kočodeh (teikkâ kolgâččij kočodiđ) tom kirkes laampu, mon kevttih peeivičuovâvääni tipšomân? Palhâšume mij ep tieđe tääl nomâttiđ, mutâ aainâs-uv pyere peggim tast finnee. Šiev adventäigi puohháid Säämi Kielâkäldest!
Käldeeh:
- Idström; Morottaja: “Inarinsaamen idiomisanakirja”, Sämitigge 2010
- Ilmatieteen laitos: Tähtitieteelliset vuodenajat
- Morottaja, Matti: “Skammâ – juovlah”, Anarâš-lostâ 3/1995, Anarâškielâ servi (luuvâ PDF!)
- Nettidigisäänih
Kove: Ville Oksanen, kevttum CC BY-SA 2.0 -lisenssijn.
