Lađâsmáánu 14.12.2016. Kove: Eljas Niskanen
Forgâ lii alemus skammâ, ko 21.12. lii tälvipeeivijorgáldâh – ive sevŋâdumos peivi. Čuovâ ij lah kuittâg lappum ollásávt ubâ tavekuávlui almeestkin. Jis iä lah poolvah adai lii JALAHÂS, čuovah láá maaŋgâmuđušeh, já stuárráámus toin lii MÁÁNU.
Koskoho 14.12. lâi LAĐÂSMÁÁNU, ko MÁNUTTEP tâi MÁÁNNUD čuovis peeli lâi ollásávt jurgâlâttâm eennâmpáálu kulij. Lađâsmáánu maŋa máánu oppeet ucoškuát adai nohá, nuuvt ete tot lii eidu tääl NOHHEEMÁÁNU.
Mánuvuáđu. Kove: Steven Vacher
Nohheemáánu majemuu čuovis pittáá nommâ lii MÁNUVUÁĐU, mutâ tot sáttá meiddei merhâšiđ ollásávt nuuhâm máánu, mon nubbe nomâttâs lii MÁNUVAAJÂS.
Mánuvaijâs maŋa máánnud šodâškuát – tot lii ŠADDEE MÁÁNU. Puoh máánu mudoh lađâsmáánust lađâsmáánun lii MÁNUJOTO. Tovle sämmiliih-uv mittedii ääigi mánujođoi mield, mutâ tááláá kalenderijn mánuppajeh iä innig moonâ mánujođoi mield, peic toh láá heiviittum oohtân piäivášivvijn. Säämi liipust čuovjis riegislakke kovvee máánu, já ruopsâd piäiváá.
Máánu eres mudoin láá sämmilijn valjeest oskomušah já ärbitiätu. Ovdâmerkkân šaddee máánu lii kulloo eromâš pyeri äigi keessiv čuoppâđ kamuvsuoinijd, já tälviv vist kárduđ, ko riävská káččá kuhes maađhijd cuoŋŋuu alne. Meiddei eres tooimâid já pargoid láá tovle porgâm máánu mudoi mield, já manen iä ain-uv.
Mánuvaajâs aaibâs siemin mánuvuáđoin. Kove: Gary O. Grimm
Tovle láá muštâlâm, ete Aččen-nommâsâš suolâ suutâi máánun ko tot hettij čuováinis suu paas tavoid. Muštâlus mield sun vaaldij pikkâiäbbár kietâsis já vuolgij pikkâdiđ máánu amas tot päštiđ. Sun juuvsâi-uv máánu, toppij pikkâsappees já aalgij tom pikkâdiđ, mutâ tarvanij te jieš máánun kiddâ, ige innig peessâm tobbeen vuálus. Tondiet suu häämi lii tääl mánutteeveest uáinimnáál, já ettii meiddei, ete kale lii máánu Aččenist šušme nuuhâm.
Käldeeh:
- Olthuis, Valtonen: Säämi-suomâ-säämi sänikirje, Sämitigge.
- Nettidigisäänih
- Itkonen, T.I.; Koskimies, V.A.: Inarinlappalaista kansantietoutta, Helsinki: Suomalais-ugrilainen seura, 1917.
Koveh:
- Lađâsmáánu: Eljas Niskanen
- Mánuvuáđu: Steven Vacher, kevttum CC BY-NC-ND 2.0 -lisenssijn.
- Mánuvaajâs: Gary O. Grimm, kevttum CC BY-NC 2.0 -lisenssijn.
