Loovnâsaanij rähtim anarâškielân

Anarâškielâ kielâjuávus lii tuhhiittâm čuávuvâš lovnâsaanij rähtimnoormijd 3.-4.1.2014 čuákkimist.

Nomineh

Vuáđujuurdâ 1: Sääni kalga sooppâđ anarâškielâ sujâttemvuáhádâhân, jis máhđulâš.

Kuulmâstaavvâlsiih loovnâsäänih:

Anarâškielâ sujâttemvuáháduv mield kuulmâstaavvâlsij nominij maddust lii ain aainâs-uv ohtâ kuhes jienâdâh. Tágáreh myenstereh láá máhđuliih:

a) uánihis vookaal – kuhes konsonant – uánihis vookaal

markkân, kuám’mir, neppir

b) kuhes vookaal – uánihis teikkâ kuhes konsonant – uánihis vookaal

viälguh, täässiv, káámmár

c) uánihis vokal – kuhes konsonant – kuhes ee, oo, áá tâi aa

pakkeet, iššeed, čohhoom

d) kuhes vokal – uánihis konsonant – kuhes ee, oo, áá tâi aa

aalaaš, eemeed, vuájáán

Vuáđujurduu mield jis sääni kukkoduvvâs peeleest ličij sopâmin täin monnii juávkun, te sääni kukkoduvvâid kalga heiviittiđ täi myensterij mield.

Ovdâmeerhah:

• tabletti > tablet, tableteh / (ta’bletteh meid máhđulâš)
• finaali > fiinaal, finaleh
• musiikki > muusik, musikeh (musikkeh meid máhđulâš)

Kyevtstaavvâlsiih loovnâsäänih:

Kyevtstaavvâlsijn loovnâsaanijn lii täsimolsom já vookaalnubástusah, jis sääni ubânâssân heivee anarâš jienâdâhvuáhádâhân.

1) loovnâsääni kyevtstaavvâlsâš:

• duuri > duuri, duurij
• tatti > taati, taatij
• molli,mooli
• tatti, taati
• panna, pana

epičielgâ säänih:

• duuri – duurin, duurij            Lii-uv pelikuhes r vâi ij?
• sfääri  Lii-uv pelikuhes r vâi ij já lii-uv sfäärij vâi sfaarij, sfäärin vâi sfáárán?
• pelle – pelle, pellest / pele, pelleest, peelen
• rapu – rapu, rapust /ravu?, ravust?

Tábáhtusah láá vaigâdeh kielâi iäru tiet. Motomij saanij peht vuáđujurduu  lii vaigâd nuávdittiđ.

Vuáđujuurdâ 2: Jis sääni ij soovâ mongin sujâttemmyensterân, te rahtum loovnâsääni sujâttuvvoo tego tot ličij kuulmâstaavvâlsâš noomin, mast iä lah madduu jienâdâhnubástusah.

• direktiivi > direktiiv, direktiiveh, direktiivij / (direktiv, direktiveh, direktivij)
• akkusatiivi > akkusatiiv, akkusatiiveh, akkusatiivij / (akkusativ, akkusativeh, akkusativij)

Motomin čonâsvookaal uážžu kyeđđiđ meddâl.

• energia à energia, energiah, energiai

Eres huámášumeh:

• Anarâškielâst nube stavâlist â, u, i, iä laavii kukkođ
• jis säänist lii uánihis konsonant, te vuosmuu staavvâl vookaal lii kukke. Gloobaal,aanaal vrt.normaal (konsonantčuákki, te vuosmuu staavvâl vookaal lii uánih.)
• prinsiip: karveđ ä-maajeeb staavâlist (puáhtá meid kevttiđ á, mut saanijn miljoner já karrier e čuávu algâkielâ maali)
• Maajeeb staavvâl vookaal kukkodâh lii vala ávus koččâmuš (material/materiaal, nominativ/nominatiiv)
• -inen loppâsijn: -lâš táválâš (sâš lii mahđulâš, jis sääni lii rahtum 2st maddui) looginen-loogilâš, etninen-etnilâš, sosiaalinen-sosiaallâs/sosiallâš