| Algāaalmugij uįsįlistemvuođā kalga turviđ tave |
|
|
|
ooláádmudo oovtâstpargoost
Onne nuuvâi nubbe tave ooláádmudo parlamentaarlâš foorum, mast säämi parlamentaarlâš rääđi (SPR) ovdâstij Suomâ sämitige já SPR saavâjođetteijee Klemetti Näkkäläjärvi. “Foorum vuolgâttij noonâ saavâ tave ooláádmudo oovtâstpaargon uásálistee stattáid. Almosciälkkámušâst foorum váátá staatâid oovtâstpargoost algâaalmugijguin rähtiđ maali, maht algâaalmugij uásális¬tem- já vaikuttemmáhđulâšvuođah torvejuvvojeh tave ooláádmudo oovtâstpargoost” muštâl Näkkäläjärvi, kote lâi SPR já algâaalmugij áinoo ovdâsteijen valmâštâlmin foorum almosciälkkámuš. Tave ooláádmuddo (TO) lii oovtâstpargo neelji täsiárvusii kyeimi: Euroop Union, Ruošâ, Taa˛â já Island kooskâ. Eennâmtieđâlávt tave ooláádmudo kuávlu luávdá Taveviestâr-Ruošâ, Nuorttâmeerâ já arktâsijd kuávluid, fáárunluhâmáin Barents kuávlu. Ovtâstumstaatah já Kanada lává tave ooláádmudo tárkkojeijee-enâmeh. Tave ooláádmuddoost láá nelji kyeimivuođâ: pirâs-, sosiaal- já tiervâsvuođâ-, jotolâh- já logistiik- sehe kulttuurkyeimivuotâ. Vuossâmuš tave ooláádmudo parlamentaarlâš foorum tollui Brysselist ive 2009. Sämmiliih uásálistii foorumân SPR já arktâsij parlamiänttárij pissoo komitea pehti. Parlamentaarlâš foorum iävtut algâaalmugij vuoigâdvuođâi vuotânväldim tave ooláádmudo par¬goost. “Lam uáli tuđâvâš foorum almosciälkkámušân já SPR poorgâi ennuv almosciälkkámuš oovdân. Čäällimkode vuáđusteijee iävtuttâsâst almosciälkkámuššân ij lamaš aalgâst säänigin algâaalmugij vuoigâdvuođâin. Tääl algâaalmugij vuoigâdvuođah láá valdum vuotân vijđáht almosciälkkámušâst já ton kyeimivuođâohjelmijn. Lii tehálâš, et algâaalmugij vuoigâdvuođah váldojeh vuotân horisontaallávt ” muštâl Näkkäläjärvi tuđâvⲲân. Foorum vaađâi almosciälkkámušâstis, et tave ooláádmudo já algâaalmugij koskâsii oovtâstpargo kalga lasettiđ já jieŋâlmittiđ. Pirâskyeimivuođâst foorum av˛uuttij staatâid turviđ algâaalmugij vuoigâdvuođâid uđâsmuvvee energia oovdeddijn. Lasseen luánduriggoduvâiguin ávhástâldijn kalga kiddiđ eromâš huámášume algâaalmugij vuoigâdvuođáid já kulttuurlijd já pirâslijd vaikuttâssáid. “Lam uáli tuđâvâš ko almosciälkkámuš vátámâššân lâi, et uđâsmuvvee energiahamijguin já luánduriggoduvâiguin ávhástâllâm ij uá˛u äštiđ algâaalmugij vuoigâdvuođâid. Meid Ruošâ staatâ tuhhiittij mieldičuávvoo hammiimijd. Pieggâvyeimimuorâstuvah láá jieškote-uv sämmilij asâttem kuávluid áštám puásuituálu. Luánduriggoduvâiguin ávhástâllâm, tego oljo poorám, eromâšavt Ruošâst lii áštám maaŋgâi algâaalmugij áigápuáđu já kulttuur jotkâšume. Tuáivumield almos¬ciälkkámuš váldoo vuotân Ruošâ energiapolitiijkâst.” Näkkäläjärvi muštâl. Foorum iävtuttij, et sosiaal-já tiervâsvuođâkyeimivuotân valduuččij uđđâ uási, mii kuáská ärbivuáválij iäláttâsâiturvim já ovdedem. “Taat lii uáli tehálâš iävtuttâs. Ärbivuáválij iäláttâsâi hiäjuskannattemvuotâ já iäláttâsâi hárjuttemiävtui hiäjunem lii jođettâm motomijn algâaalmugsiärvusijntuođâlijd vädisvuođáid. Ovdâmerkkân Kanadast, ko nuárjunähkikävppi lii EU kieldimkee˛ild uccom, te miäcásteijee tienâstääsi lii hiäjusmâm já maŋŋgah láá karttâmluoppâđ iäláttâsâst. Taat lii jođettâm sosiaallijd vädisvuođáid tegu alkoholismânjá jobá jiešsurmijd” Näkkäläjärvi muštâl. Tave ooláádmudo uđđâsumos kyeimivuotâ lii kulttuurkyeimivuotâ. Foorum tiäduttij, et algâaalmugij aktiivlâš uásálistem kulttuurkyeimivuotân lii eromâš tehálâš. “Algâaalmugijn lii ennuv addeelmâš kulttuurkyeimivuotân. Algâaalmugij muusik, taaidâ, tyeji já oovdânpyehtee taiduuh kolgâččii leđe kyeimivuođâ kuávdá˛ist” Näkkäläjärvi uáiná. “Tääl lep finnim tehálijd aašijd foorum almosciälkkámušân já mij kolgâp huolâttiđ tast, et toh meiddei váldojeh vuotân tave ooláádmudo jieškote-uv kyeimivuođâin já oovtâstpargoost. Mij algâaalmugeh já säämi parlamentaarlâš rääđi kolgâp rähtiđ iävtuttâsâid tast, maht julgáštâsâst čuᲲoo tehálijd aašijd puáhtá olášuttiđ. Eromâšávt mij kolgâp suogârdâllâđ tom, maht algâaalmugij uásálistemvuođâ puáhtá pyeremustáá turviđ tave ooláádmudo oovtâstpargoost. Puáttip kieđâvuššâđ ääši SPR stiivrâ puáttee čuákkimist cuáŋuimáánust já tuáivumield finnip talle valmâštâllâmpargo pyereest aalgân”, Näkkäläjärvi muštâl. Kuálmád tave ooláádmudo parlamentaarlâš foorum uárnejuvvoo Ruošâst ive 2013. Lasetiäđuh: Saavâjođetteijee Klemetti Näkkäläjärvi,
Tämä sähköpostiosoite on suojattu roskapostia vastaan, aseta javascripttuki päälle nähdäksesi osoitteen.
, +358505242109 |
|
| Viimeksi päivitetty ( 25.02.2011 ) |