Natalia lii 19-ihásâš nuorttâsämmilâš nieidâ, kote lii vuálgus Ruošâ Murmanskist. Tobbeen sun lii aassâm ubâ avvees já áásá ain-uv. Tääl Natalia lohá englandlâš filologia ollâopâttuvâst, mast sust láá tyehin jo kyehti ive, ađai sun lii čođâldittám bachelor. Tađe ovdil sun čođâlditij vuáđuškoovlâ, mii Ruošâst pištá ohtsis 11 ihheed, ko tobbeen syemmilâštijppâsâš luvâttâh kulá vuáđuškovliimân. Jis haalijd, te tobbeen puáhtá juátkiđ njuolgist ollâopâttâhân.

Natalia tobdá jieijâs uásild sämmilâšvuođâ miäruštâllâm hástulâžžân, mut sun tobdá jieijâs sämmilâžžân. Tast-uv peerusthánnáá veikkâ áásá-uv kaavpugist, veikkâ sust iä lahkin poccuuh, já veikkâ sun ij jođe luándust tuoddârijn, tâi eres maid stereotypiah väättih. Sun iälá uđđâáigásii maailm náálá, uđđâáigásii sämmilii eellim, ige suu argâpiäiválâš elimist sämmilâšvuotâ eromâšávt oinuu. Sun kuittâg tiäđuušt lemin sämmilâš, ko sämmilâšvuotâ lii suu mielâst vijđes olesváldálâš äšši já meid ennuv eres ko tuše puásuituálu.

Natalian sämiääših láá teháliih, já sun uáiná taid tehálâžžân, moid sun haalijd jieijâs uásild leđe mieldi vaikutmin já tolâmin sämikulttuur paijeen. Sun tuubdâi jieijâs etnisâš morettem 16–17 ihásâžžân. Sun lâi kale ovttuu tiättám lemin sämmilâš já tieđij suhâmadduidis já et suu ákku sárnu nuorttâsämikielâ, mut talle vala sun ij annaam sämmilâšvuođâ olssis tehálâžžân. Sun tuubdâi váduhin tom, et ij máttám sämikielâ ige porgâm ärbivuáválij iäláttâsâiguin, pic aasâi kaavpugist já eelij tegu kii peri eres ryesilâš. Ađai ij iällám ärbivuáválâš tâi stereotijpâlâš sämmilii eellim. Sun kuittâg kuuloold ibbeerdškuođij sämmilâšvuođâ maaŋgâhámásâšvuođâ já ton häämi rievdâm tááláá ááigán.

 Nataliast ij lah vyehin kevttiđ sämimááccuh, ige sust lah lamaš kuássin jieijâs mááccuh. Kiđđuv 2012, ko sun lâi Tave-Ruotâst Björklidenist säminuorâi ohtsâš tábáhtusâst, te sun morettij toos, mon ellee mááccuh-kulttuur eres kuávluin lii. Sun meiddei aaicâi tom, mon ucce suu jieijâs tiettim jieškote-uv máccuhij iäruin lii. Sun iätá, et ovdâmerkkân ij määti iäruttiđ, mon kuávlun mii-uv mááccuh kulá. Mut taas-uv sun halijdičij uápásmuđ tärhibeht, já lasettiđ tiäđu já tááiđu säämi tuáján. Taan räi suu masa áinoo ohtâvuotâ säämi tuáján lii suu šišnelavkkâ.

Ruošâst innig uáli härvi sárnu sämikielâ. Puáris ulmuuh mättih, mut siigin iä lah innig kales. Natalia kulá ton suhâpuolvân, mii lii monâttâm kielâs. Sun ij sáárnu sämikielâ, mut sust lii mohtâ oppâđ kielâid já eromâšávt nuorttâsämikielâ. Sun lii luuhâm eres lasseen suomâkielâ já saksakielâ. Suu vuáváámijn lii še puáttiđ mottoom kooskâst Suomân, máhđulávt Anarân luuhâđ. Tobbeen sun puávtáččij olášuttiđ jieijâs kuhesáigásâš tuoivuu oppâđ nuorttâsämikielâ. Ohtâ suu puátteevuođâ peivinaharijn lii-uv valmâštuđ mottoom peeivi nuorttâsämikielâ máttáátteijen. Tađe mield sun puávtáččij jieijâs navcâiguin leđe fáárust siäilutmin já paijeentolâmin sämikulttuur.

Kooveest Natalia Vaskova áhuinis Zoja Nosovain.