Aktiviteteh Aanaar vandârdemkuávlust

Aanaar vandârdemkuávlu luándu- já kultturčuosâttuvvah, merkkejum vandârdemkiäinuh já šiev kyeličääsih fäälih uáinámuš já porgâmuš jyehi iveääigi. Vandârdemčuosâttuvváid lii älkkee jotteeđ, mut ráávhu já sijvuuvuotâ lii meiddei finniimist toid, kiäh taggaar aibâšeh.

Kuálástem 

Aanaar vandârdemkuávlu, kote ana sistees ennuv čácáduvvâid, lii naverčuosâttâh sehe uštei já uággoi. Kuávlu tobdosumoseh kuálástemčuosâttuvvah láá legendarlâš kuávžurjuuhâ Juvduu aaibâs markkân aldasijn já tiäđust-uv Aanaarjävri. Uštem kuálhis Aanaarjäävrist kesi-iijâ piäiváá čuovâst lii feerim, mon ij kuássin vájáldit – já mii puávtáččij leđe njálgásub ko jieš koddem vorâs šapšâ tâi suávvil. Šiev ubâ perruu uággumčuosâttâh lii Pieggâjävri suullân 8 kilomeetter keččin Aanaar markkânist. Ráávdui uággum ooleest puáhtá tulâstâllâđ Pieggâjäävri láávu kulen já puurrâđ evvisijd.

Aanaarjäävrist uštemân taarbâš jo-uv kuálástemmáávsu (ohtâ stággu) (www.eraluvat.fi, suomâkielân) tâi Aanaarjäävri (lopekuávlu nr 1580) virkosmittemkuálástemlove (maŋgâ stáágu) (www.eraluvat.fi, suomâkielân). Uágguđ uážžu jyehialmaavuoigâdvuođáin. Juvduujuuvâ já Aaanar vandârdemkuávlu kalvemjaavrij várás láá jieijâs virkosmittemkuálástemloveh (lopekuávlu nr 1579). Lasetiätu luuvijn eräluvat.fi –sijđoin já Meccihaldâttâs palvâlemčuággáin.

Vandârdem

Aanaar vandârdemkuávlu kiäinui mield puáhtá vyelgiđ peivimáátkán kuávlu muččâdumos enâduvváid. Aanaar markkân aldasijn Juvduujuuvâ riddoid čuávvoo Juvduu päälgis (7,5 km) lii ohtâ pivnohumosijn kiäinuin Anarist, já tom puáhtá jotteeđ nuuvt, et kiäinust šadda riggee. Uási pálgáin láá čyevvejum já tuállojeh áávus meid tälviv. Piälppáájäävri päälgis (4,5 km) jotá puáris pecimeecij já mecciláádui čoođâ Piälppáájäävri meccikirho kuuvl. Ocomáá oolâ vist piäsá 9 km kukkosii pálgá mield. Vandârdeijee palhâšuvvoo loppâuási ciägu kuárŋumist – tuoddâr alne láá Aanaar čuálččáámusah uáinuseh kidâ Aanaarjäävri oolâ já Lemmeejuuvâ tuoddâráid. Kiäinui piällást láá tipšum tulâstâllâmsajeh já peivituveh, main peivivandârdeijeeh pyehtih vuoiŋâstiđ. 

Miällum

Aanaarjävri, kote lii ohtâ Suomâ stuárráámusâin jaavrijn, fáálá merettes ennuv vuolgâsoojijd já kiäinuid. Jäävri kulen puáhtá vandârdiđ peivimacâi, mut puáhtá viettiđ veikkâ ubâ keesi – ige tallegin kiergân tutkâđ ko tuše uási ubâ jäävrist. Ridottes joorŋah, poskis čuálmih, tuháttij mield ponjepeesijd šaddee källeesuolluuh, kukken šiärrájeijee väärih já tuoddâreh mulsâšudeh miälloo uáinusist. Ráávhu lii vises. Aanaarjävri lii vijđes jorŋâidis keežild vátávâš čuosâttâh jävrimiälloi. Šiev jotteemniävvu puávtáččij leđe merâjotemân heivejeijee kaajaak. Aanaarjáávrán uápásmem lii älkkeb, jis čuávu valmâšin vuávájum kiäinuid.

Toid, kiäh lijkkojeh jotelub jotemân, šiev čuosâttâh lii Juvduujuuhâ. Tom puáhtá lyeštiđ indiankanottáin tâi kuoškâkajakkáin, eereeb vildáht stuččee Njuámmilčoskâs.

Eres aktiviteteh 

• Čuoigâm: Aanaar vandârdemsaaveehlätteeh tuálvuh Ocomáá oolâ, Juvduu riidon tâi Piälppáájäävri meccikirho kuuvl. Čyeigee puáhtá vuoiŋâstiđ peivituuvij já tulâstâllâmsoojij kulen, kote láá saaveehlättee piällást. Luuvâ lase.
• Luándukuávdáš: Sämimuseo já Paje-Säämi luándukuávdáš Siijdâ čáitálduvvâin puáhtá uápásmuđ tave luándun já sämikultturân. Luándukuávdáást tâi Avveel palvâlemčuággást finnee vandârdemiävtuttâsâid, kuávlu káártáid já puoh tárbulijd luuvijd.
• Uáinámušâi já uáinusij keččâm: Tobdosumoseh uáinámušah láá Piälppáájäävri meccikirkko, Ocomâš, Piegguáivi, sämmilij pase Äijihsuálui já hävdieennâmsuolluuh Aanaarjäävrist.Luuvâ lase.
• Luándun oppâđ: Uápásmuu, maid Sijdâ fáálá škovlâlijd sämimuseo já Paje-Säämi luándukuávdáást.
• Tuolmâmpyeráin jotteem: Puáris Menišjäävri maađij enâdâhpyerákiäinu (55 km) jotá Aanaar meccienâduvvâi čoođâ.
• Kárbáin jotteem: Aanaarjäävri oolâ lii älkkee vyelgiđ hamânijn Anarist, Njellimist, Viäskoonjaargâst já Naŋŋânjaargâst, hamânijn láá uápistemtaavluh já ekočuággáh. Suolluin, main láá Meccihaldâttâs tipšom tuveh, leirâdemsajeh teikkâ uáinámušah, láá ruugah enâmân lavkkim várás.